Φιλοξενεί μόλις 300 κατοίκους και φιλοδοξεί να αποτελέσει το νησί πρότυπο σε σχέση με την αυτάρκειά του και την αυτονομία του. Το πρώτο greek green island επιλέχτηκε να είναι ο Άη Στράτης. Η Μήλος, η Νίσυρος και η Τήλος αποτέλεσαν τους συνυποψήφιους για την επιλογή του… πειράματος του πράσινου νησιού. Η μικρή έκταση, η… συγκατάθεση της τοπικής κοινωνίας, αλλά και ο λιγοστός πληθυσμός, αποτέλεσαν τα βασικά κριτήρια για την επιλογή. Άγιος Ευστράτιος: Το πρώτο Greek green island
του Δημήτρη Σταθόπουλου
Πριν από λίγες ημέρες δημοσιεύτηκε από το αρμόδιο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας η σχετική πρόσκληση για το έργο. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό θα ανέλθει στα 9 εκατ. ευρώ και θα υλοποιηθεί μέχρι το 2015.
Η υλοποίηση του προγράμματος είναι κάθε άλλο παρά εύκολη. Δεν είναι όμως ακατόρθωτη! Αρκετά νησιά ανά τον κόσμο έχουν καταφέρει να ανακηρυχτούν σε «πράσινα νησιά». Πιο γνωστό το Σάμσο της Δανίας, όπου οι πάνω από 4.000 κάτοικοί του καλύπτουν τις ανάγκες τους μόνο από αιολικά πάρκα, ηλιακή ενέργεια και βιομάζα, ενώ στόχος σύντομα είναι να κινούν τα αυτοκίνητά τους αποκλειστικά με βιοκαύσιμα.
Ανάλογες πρωτοβουλίες ανέλαβαν στο παρελθόν και άλλες χώρες. Η Γερμανία με το νησί Πέλβορμ (75% αιολική και ηλιακή), η Ιρλανδία με το νησί Ράθλιν (75% αιολική) και η Γαλλία με το Ρεϊνιόν (55% νερά και βιομάζα).
Τα όπλα του Αϊ-Στράτη έναντι των άλλων, χάρη στα οποία και κέρδισε τη μάχη, ήταν αφενός η πολύ μικρή έκτασή του. Καταλαμβάνει μόλις 42 τετραγωνικά χιλιόμετρα -που σημαίνει ότι το κόστος των επενδύσεων θα είναι μικρό. Επομένως και ο χρόνος υλοποίησής τους- και αφετέρου ότι παλαιότερα η κοινότητα του νησιού σε συνεργασία με τη νομαρχία Λέσβου και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου είχε προχωρήσει σε τεχνικο-οικονομική μελέτη για να αντιγράψουν το πετυχημένο δανέζικο μοντέλο.
Σήμερα, μια παλιά πετρελαϊκή μονάδα της ΔΕΗ καλύπτει τις ανάγκες του Αϊ-Στράτη σε ρεύμα, κοντά στο 1 ΜW. Με ενέργειες της κοινοτικής αρχής εγκαταστάθηκε μια μικρή ανεμογεννήτρια ισχύος 25 κιλοβάτ, γεγονός που στην πράξη λίγο συμβάλλει στην απεξάρτηση του νησιού από το ρυπογόνο πετρέλαιο.
Η δήλωση του κου. Μακρή
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της κοινότητας Αγίου Ευστρατίου κ. Χαράλαμπος Μακρής, μιλώντας στο NaturaNRG, ανέφερε: «Προσπαθούμε να ανταποκριθούμε στους χρονικούς προορισμούς. Η ολοκλήρωση του έργου θα αλλάξει την καθημερινότητα των πολιτών του νησιού. Θα έρθουν αντιμέτωποι με τη σύγχρονη τεχνολογία και τις ευκολίες που αυτή παρέχει. Μέχρι σήμερα, παρόλο που είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτή η κατάσταση που θα δημιουργηθεί, οι κάτοικοι είναι ιδιαιτέρως θετικοί απέναντι σε αυτή την προοπτική. Είναι σαφές εξάλλου ότι μέσα από αυτή την επένδυση, θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Παράλληλα θα αυξηθεί η επισκεψιμότητα του νησιού». Σύμφωνα με τον κ. Μακρή, η επένδυση θα ξεκινήσει από τον τομέα της κάλυψης των ενεργειακών αναγκών και θα εξαπλωθεί και στους υπολοίπους τομείς. «Οι κάτοικοι αλλά και οι επισκέπτες του νησιού θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν καθαρές τεχνολογίες για τη μετακίνησή τους. Ο κλιματισμός και η θέρμανση θα επιτυγχάνεται με τη θέρμανση ή την ψύξη κρύου νερού».
Ο Αη Στρατής μεταμορφώνεται σε ένα ανοιχτό εργαστήρι ερευνών
Μία άλλη παράμετρος αυτού του εγχειρήματος είναι ότι το νησί θα αποτελέσει πρότυπο για όλη τη χώρα, και θα είναι ένα «ανοιχτό εργαστήρι ερευνών και τεχνολογίας πράσινης ενέργειας».
Παράλληλα, μιλώντας στο Natura NRG o περιβαλλοντολόγος με ειδίκευση σε θέματα περιβάλλοντος και ανάπτυξης, κ. Γενναίος Σαρδέλης, σημείωσε: «Καινοτόμο και πρωτοποριακό project που μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει για το περιβάλλον, τους κατοίκους και την προβολή της χώρας. Την προβολή της με μια διαφορετική αναπτυξιακή πρόταση, αφού ακόμα και από τα λάθη που θα γίνουν έχουμε πολλά να διδαχθούμε. Πολλά ελληνικά νησιά μπορούν να είναι ενεργειακά ανεξάρτητα και με σχεδόν μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα. Ας είναι ο Αη Στράτης το πρώτο και μακάρι όχι το τελευταίο».
Τι θα περιλαμβάνει
Στον τομέα της ενέργειας, προκρίνεται ο συνδυασμός τεχνολογιών αιολικής, ηλιακής και κυματικής ενέργειας μαζί με τεχνολογίες υδρογόνου και νέου τύπου συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας. Επίσης, προωθούνται δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας. Αυτές είναι δράσεις τηλεθέρμανσης, αβαθούς γεωθερμίας και βιοκλιματισμού, μαζί με άμεσες παρεμβάσεις με εφαρμογή προϊόντων μειωμένης ενεργειακής κατανάλωσης. Σε σχέση με την αυτονομία τροφίμων, προωθείται η δημιουργία κλειστού τύπου θερμοκηπίου με την ταυτόχρονη καλύτερη αξιοποίηση των υδάτινων πόρων αλλά και την ενδυνάμωση της βιολογικής κτηνοτροφίας.
Διαχείριση απορριμμάτων
Σε σχέση με τη διαχείριση απορριμμάτων θα έχουμε μείωση, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση. Στο πλαίσιο αυτό, θα ακολουθηθεί η αντικατάσταση κάθε πλαστικής σακούλας με επαναχρησιμοποιήσιμες υφασμάτινες. Επίσης, θα γίνουν επεμβάσεις στο σύστημα βιολογικού καθαρισμού κατά τη φάση σχεδιασμού του. Η διαχείριση και ο συντονισμός όλων των παραπάνω θα γίνει με εξελιγμένα αυτοματοποιημένα συστήματα.
Τα οφέλη της προσπάθειας
Η επιτυχία της προσπάθειας αυτής, θα έχει σημαντικότατα οφέλη. Τα κυριότερα από αυτά, αφορούν στην αειφόρο ανάπτυξη του νησιού και την προβολή του σε διεθνές επίπεδο. Φυσικά δεν θα λείψει και την ταυτόχρονη προβολή της Ελλάδας γενικότερα. Επίσης, οι πιο επιτυχημένες συνιστώσες των λύσεων που θα εφαρμοστούν στον Αη Στράτη, θα μεταφερθούν και σε μεγαλύτερα νησιά, όπως η Λέσβος, η Λήμνος και άλλα.
