Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, πριν λίγες μέρες, την 5η Ιουνίου, «γιορτάσαμε» την παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος. Βέβαια, είναι λίγο παράλογο να στρέφουμε τα μάτια μας στο περιβάλλον που ζούμε, μόνο μια μέρα το χρόνο, καθώς τα περιβαλλοντικά ζητήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης και η κοινωνία μας είναι απίστευτα πολλά… Μπορούμε άραγε να ξεπεράσουμε τις μεγάλες πληγές που αντιμετωπίζει το περιβάλλον; – Αγρόκτημα Φοίφα –
της Μαρίας Γκέκα
Με αφορμή αυτήν την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, ας σκεφτούμε θετικά!
Ας πάρουμε δύναμη από κάποιους φωτισμένους ανθρώπους με όραμα και δράσεις που κάνουν το αυτονόητο. Ένα τέτοιο παράδειγμα προς μίμηση είναι το Αγρόκτημα Φυσικής και Παραδοσιακής καλλιέργειας Φοίφα. Βρίσκεται στην Καλαμάτα και επιβιώνει, σε πείσμα των καιρών.
Διαβάστε επίσης →Ο “Ελληνάρας και το περιβάλλον”
Πρόκειται για ένα μικρό οικοσύστημα με πορτοκαλιές, μανταρινιές, ελιές, λεμονιές, πεύκα, ακακίες, λεύκες, πλατάνους, με λαχανόκηπο από παραδοσιακές ποικιλίες, με βοτανόκηπους με θεραπευτικά βότανα και άνθη. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είναι ότι ουσιαστικά αποτελεί ένα αυτάρκες αγρόκτημα, ένα πεδίο πειραματισμού και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, με δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα για όλες τις βαθμίδες της σχολικής κοινότητας, για παιδιά αλλά και για ενήλικες.
Μας μιλά η Μυρτώ Φοίφα, μια νέα γυναίκα, με περιβαλλοντολογική παιδεία και όραμα να συνδυάσει την παράδοση με την καινοτομία, αλλά το σημαντικότερο, με μια απίστευτη θέληση να μεταδώσει τις ιδέες και τις γνώσεις της σε ανθρώπους που προσεγγίζουν τη ζωή μέσα από μια διαφορετική φιλοσοφία, προφέροντας τα μέγιστα σ’ αυτό που η ίδια ονομάζει: Πολιτισμό της Καλλιέργειας.
Tο Αγρόκτημα Φυσικής και Παραδοσιακής καλλιέργειας Φοίφα έχει μια ιστορία πολλών χρόνων, απόλυτα συνυφασμένη με την ιστορία του τόπου της Καλαμάτας. Θα είχε ενδιαφέρον να τη διηγηθείτε στους αναγνώστες;
Η ιστορία του Αγροκτήματος βασίζεται στην ιστορία του Αγροτικού Σταθμού που υπήρχε στην Καλαμάτα, τέλη του 19ου αιώνα. Αρχικά, ήταν μια μεγάλη έκταση που υπήρχε δυτικά της Καλαμάτας, στη σημερινή περιοχή Γουλιμίδες, η οποία περιλάμβανε κλήρους γης, που δίνονταν σε αγρότες, προκειμένου να καλλιεργήσουν προϊόντα που επέστρεφαν στον κεντρικό χώρο του Αγροτικού Σταθμού.
Ήταν μια τεράστια περιοχή, περίπου 100 και κάτι στρέμματα, η οποία καλλιεργείτο συνεχόμενα από τους ντόπιους αγρότες για την τροφοδοσία, όχι μόνο της Καλαμάτας, αλλά και για εξαγωγές μέσω του τότε ανεπτυγμένου εμπορικού λιμανιού της πόλης. Επιπλέον, υπήρχαν αποθήκες με παραδοσιακούς αναπαραγώγιμους (δηλ. ανοιχτούς) σπόρους από διάφορες ποικιλίες, που συλλέγονταν από τους ίδιους τους αγρότες και διατίθεντο για τις νέες καλλιέργειες. Με άλλα λόγια, υπήρχε μια διαδικασία αυτάρκειας πάνω στην αγροτική παραγωγή, καθώς αυτό συνόδευε την ίδια την οικονομική λειτουργία της κοινωνίας. Οπότε βλέπουμε ότι τότε υπήρχε η φυσική τάση στην ελληνική κοινωνία, να παράγει τα προϊόντα που χρειαζόταν, στο βαθμό που μπορούσε και να κάνει και εξαγωγές!
Το να ζει κανείς στη φύση είναι πραγματικό δώρο, αλλά ποιες θυσίες απαιτούνται; Θα συμβουλεύατε τους νέους, που πιθανόν να μην έχουν απασχόληση να ασχοληθούν με τη γη;
Σχετικά με το αν υπάρχει ενδιαφέρον από τους νέους ανθρώπους για την φυσική/παραδοσιακή καλλιέργεια, δεν είναι εύκολο να απαντηθεί μονολεκτικά. Πρώτα από όλα πρέπει να δούμε ότι η καλλιέργεια της γης και ο αγροτικός τομέας γενικότερα στην χώρα μας απαξιώθηκαν συστηματικά τα τελευταία 30 χρόνια, μέσα σε ένα σύστημα που απαξίωσε την ίδια τη γη.
Η συστηματική μονοκαλλιέργεια σε συνδυασμό με την υπερεντατική καλλιέργεια μείωσαν την ποιότητα των παραγόμενων διατροφικών προϊόντων αλλά κυρίως διέλυσαν την οπτική και την αξία της οικολογικής παραδοσιακής καλλιέργειας, που σαφώς είχε ποιοτικότερα και ενεργειακά οικονομικότερα προϊόντα και αποτελέσματα. Όλο το παραπάνω σε συνδυασμό με τον σύγχρονο καθημερινό τρόπο ζωής και την υπερκαταναλωτική πραγματικότητα που βιώνουμε έχουν σαν αποτέλεσμα την απομάκρυνσή μας από τις φυσικές διαδικασίες και την επαφή μας με τη φύση.
Υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις αλλά σε ένα γενικότερο πλαίσιο έχουμε χάσει αρκετά. Όμως στην εποχή της κρίσης [οικονομικής αλλά και ηθικής] που ζούμε υπάρχει ένας λόγος παραπάνω να ξαναβρούμε τους χαμένους μας δεσμούς με τις φυσικές διαδικασίες και να καταπολεμήσουμε την συνεχόμενη μιζέρια που βρίσκεται παντού γύρω μας.
Αρκεί να καταλάβουμε ότι εάν συντονιστούμε με τους ρυθμούς της φύσης και φερθούμε με αγάπη και σεβασμό απέναντι της, τότε θα ευεργετηθούμε στον πολλαπλάσιο βαθμό. Οπότε ναι, θα συμβουλεύαμε τους νέους ανθρώπους και ειδικότερα αυτούς που δεν εργάζονται να δοκιμάσουν να ασχοληθούν με τη γη. Εννοείται ότι απαιτούνται θυσίες και κούραση αλλά ότι και να κάνεις έχει και το τίμημά του και αυτό που θα πάρει πίσω ένας νέος άνθρωπός με όρεξη για δουλειά δεν μπορεί να συγκριθεί με τίποτα. Βέβαια τα οικονομικά οφέλη δεν είναι και τόσο σπουδαία από την αρχή και σίγουρα δεν θα λύσουμε όλα τα προβλήματα αλλά θα φθάσουμε σε ένα καλό επίπεδο αυτάρκειας και καθημερινής ποιότητας και διαβίωσης.
Όποιος έχει ένα κομμάτι γης και το αφήνει ανεκμετάλλευτο καλό είναι να το ξανασκεφτεί. Αν κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε η πράξη μας αυτή θα μας επιστρἐψει πολλαπλά οφέλη. Απαραίτητη συνθήκη είναι η υπομονή και η επιμονή και πάνω από όλα η Αγάπη και ο Σεβασμός στη φύση και στον εαυτό μας.
Τι είναι το RE:THINK PROJECT;
Το RE:THINK PROJECT και φυσικά ο χώρος που το ενσαρκώνει απόλυτα, δηλαδή το Αγρόκτημα Φυσικής Καλλιέργειας Φοίφα είναι μια διαρκής σπουδή στη δυνατότητα να ανακτήσουμε την αυτάρκεια στην καθημερινότητά μας και έτσι να οικοδομήσουμε μια συλλογική περιβαλλοντική ηθική, όπου πολιτισμός και γεωργία είναι ένα και το αυτό. Βάζουμε έτσι τις βάσεις για αυτό που εμείς ονομάζουμε στο Αγρόκτημα, “Πολιτισμό της Καλλιέργειας”
Και στόχος αυτού είναι να προσφέρουμε ένα αντίδοτο στις νέες γενιές και σε αυτό που βιώνουν σήμερα, δηλαδή την πλήρη αποξένωση από τον κύκλο της φύσης και τις φυσικές διαδικασίες.
Στο αγρόκτημα διενεργούνται εκπαιδευτικά προγράμματα για όλες τις βαθμίδες της σχολικής κοινότητας, για παιδιά αλλά και για ενήλικες πάνω στον «Πολιτισμό της Καλλιέργειας».
Τα προγράμματα έχουν ως αντικείμενο:
- την παραδοσιακή και φυσική καλλιέργεια, την οικολογική διαχείριση κήπου-αγροκτήματος για την παραγωγή τροφἠς, την εκμάθηση της ανάπτυξης του κύκλου του φυτού και του σπόρου
- την ολοκληρωμένη ανακύκλωση, την κομποστοποίηση, τη δημουργική επανάχρηση (DIY arts and crafts) και έτσι την μείωση του οικολογικού μας αποτυπώματος.
- τη χρήση των βοτάνων στην καθημερινότητά μας και την παραγωγή φυσικών υποπροϊόντων, με απλές μεθόδους για την υγεία και την ομορφιά
- την επαφή και εκπαίδευση πάνω σε προϊόντα οικοτεχνίας.
Mιλήστε μας για το Δίκτυο Συνοικιακής Κομποστοποίησης και το Δίκτυο Σποροφυλάκων Καλαμάτας
Παράλληλα με τις παραπάνω δράσεις, διατηρούμε και μια Ανοιχτή και Επισκέψιμη Τράπεζα Σπόρων από Παραδοσιακές ποικιλίες για ελεύθερη από του πολίτες χρήση, με πάνω απο 300 ποικιλίες, που έχουν αναπαραχθεί τόσο μέσα στο Αγρόκτημά μας, όσο και μέσα από το Δίκτυο Σποροφυλάκων που διατηρούμε.
Αναπτύσσουμε έναν πρότυπο εκπαιδευτικό πολυλειτουργικό φυσικό αγρόκτημα, όπου παρέχεται αυτό που εμείς ονομάζουμε Ολιστική Εκπαίδευση στη Φύση.
Όταν ακούς τις ανάγκες σου και σέβεσαι τον εαυτό σου, δεν έχεις άλλη επιλογή από το να σέβεσαι και το φυσικό περιβάλλον, από το οποίο προέρχεσαι.
Στην ηθική και οικονομική κρίση
που βιώνουμε χρειάζεται να ΞΑΝΑΣΚΕΦΤΟΥΜΕ (RE:THINK) και έτσι να ξαναδούμε τις ανάγκες και τον εαυτό μας, πέρα από υπεραξίες και υλιστικές θεωρήσεις.
Και να σημειώσουμε ότι στο αγρόκτημα Φοίφα εκτός από την εκπαίδευση, παρέχουμε ποιοτικά αγροδιατροφικά προϊόντα, φυσικά βιολογικά, οργανικά και πιστοποιημένα από την ΔΗΩ, ενώ ένα σημαντικό κεφάλαιο είναι ότι συνδυάζουμε στο παραπάνω σκεπτικό και κοινωνικές εκδηλώσεις για όλη την οικογένεια, εισάγοντας έτσι μια πιο φυσική και απλή αισθητική σε όλες τις ανάγκες μας.
Ανάπτυξη του Δικτύου Συνοικιακής Κομποστοποίησης
Τέλος σημαντικότατο επίτευγμα μας και μοναδικό στην Ευρώπη είναι η σταδιακή θεσμοθέτηση και Ανάπτυξη του Δικτύου Συνοικιακής Κομποστοποίησης σε συνεχόμενη συνεργασία με τον Δήμο Καλαμάτας, ένα Δίκτυο Κοινωνικής διαχείρισης των οργανικών απορριμμάτων από τους ίδιους τους πολίτες, το οποίο και απαριθμεί αυτήν την στιγμή 60 συνοικιακούς κομποστοποιητές σε όλη την Καλαμάτα και έχει αυτο-διαχειριστεί τόνους οργανικών απορριμμάτων, με τελικούς ωφελούμενους τους ίδιους τους πολίτες-χρήστες του Δικτύου
Συνοικιακής Κομποστοποίησης Καλαμάτας.
Είναι ένα ιδιαίτερο δύσκολο και φιλόδοξο εγχείρημα, με πολλαπλές ανάγκες, αλλά σημαντικότατο όχι μόνο για τη βελτίωση της καθημερινότητας εκατοντάδων πολιτών της πόλης μας .
Με άλλα λόγια είναι ένα κοινωνικό πείραμα, που σιγά-σιγά μας δείχνει πως οι κάτοικοι μιας πόλης μπορούν να αναλάβουν τη διαχείριση των οργανικών απορριμμάτων, και έτσι από παραγωγοί απορριμμάτων να γίνουν παραγωγοί κομπόστ για δική τους χρήση.
Για εμάς όλα τα παραπάνω συναποτελούν τον “Πολιτισμό της Καλλιέργειας”, που πρεσβεύουμε και μέσα από αυτόν θεωρούμε ότι ένα άλλος κόσμος είναι υπαρκτός και μας καλεί να τον ανακαλύψουμε ξανά.
Πηγή NaturaNrg #83
