Η πεζοπορία είναι ο αρχαιότερος, φυσικός τρόπος ταξιδιού, αυτός των οδοιπόρων, των περιπλανώμενων, των προσκυνητών. Είναι η αρχέγονη πλευρά του ταξιδεύειν, ένα ισχυρό εργαλείο διαλογισμού σε επαφή με τη φύση. Αν θέλεις, λέει, να μάθεις έναν τόπο περπάτα τον.
της Μαρίας Γκέκα
Οι πεζοπορίες μεγάλων αποστάσεων είναι πόλος έλξης για πεζοπόρους παγκοσμίως, διαδρομές όπως το Annapurna circuit στα Ιμαλάια, το Incas Trail στη Νότια Αμερική ή ακόμα πιο κοντά μας το μονοπάτι GR20 στην Κορσική έλκουν χιλιάδες πεζοπόρους από όλο τον κόσμο. Ωστόσο, η παγκόσμια πεζοπορική κοινότητα πάντα ψάχνει να εξερευνήσει νέους προορισμούς και όπως όλα δείχνουν ήρθε η ώρα της Κρήτης να μπει στον παγκόσμιο πεζοπορικό χάρτη μεγάλων αποστάσεων. Όχι πως η Κρήτη δεν είναι γνωστή στους πεζοπόρους του εξωτερικού, απλά τώρα η διάσχιση των μονοπατιών της μέσα από άκρη σ’ άκρη έχει όνομα: the Cretan Way ή όπως θέλουν να την ονομάζουν οι Κρητικοί: «Η Στράτα της Κρήτης».
Κάθε καλοκαίρι, και όχι μόνο, η Κρήτη κατακλύζεται από χιλιάδες τουρίστες, που έρχονται από μακριά για τον ήλιο και τις παραλίες της. Όμως τα τελευταία χρόνια κάτι αλλάζει στο νησί, κι αυτό αφορά τη «είσοδο» ενός νέου μοντέλου τουρισμού: του πεζοπορικού τουρισμού και των αθλημάτων του βουνού. Δεν μπορεί βέβαια να συγκριθεί με το μαζικό τουρισμό που είναι η μεγάλη δύναμη, αλλά πράγματι τα τελευταία χρόνια αρχίζει να διαδίδεται στους ξένους ότι η Κρήτη δεν είναι μόνο η Ελούντα και η Χερσόνησος. Ότι υπάρχουν και η ενδοχώρα, τα μονοπάτια, τα βουνά, τα φαράγγια. Οι επισκέπτες αυτοί είναι διαφορετικοί: πιο «ψαγμένοι», με άλλες ανησυχίες. Άνθρωποι που διαβάζουν περισσότερο και θέλουν να γνωρίσουν πραγματικά την κουλτούρα, τα ήθη και έθιμα του τόπου και όχι απλά να καθίσουν σε ένα ξενοδοχείο.
Η κρητική στράτα & ο Luca Gianotti
Η «κρητική στράτα» είναι μία από τις πολλές -αλλά μεμονωμένες- προσπάθειες ιδιωτών να φέρουν και πάλι τον κόσμο στο παραμελημένο αλλά πανέμορφο εσωτερικό του νησιού. Κι ένας από αυτούς είναι ένας Ιταλός, ο Luca Gianotti, που τα τελευταία 20 χρόνια ανέπτυξε μια ιδιαίτερη σχέση με την Κρήτη, που ο ίδιος την περιγράφει ως «έρωτα», μέσα από τα 30 και πλέον ταξίδια του σ’ αυτόν τον υπέροχο τόπο. Ο Luca Gianotti είναι βαθιά φιλοσοφημένο άτομο, που έχει κάνει το Deep Walking, τέχνη και λόγο ύπαρξης στη ζωή του. Γεννήθηκε στη Μόντενα, ενώ ζει σε ένα αγρόκτημα στα βουνά του Abruzzo, όπου δεν σταματά να διοργανώνει πεζοπορίες σε όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα στην αγαπημένη του Κρήτη. Έχει περπατήσει σχεδόν όλο τον κόσμο από την Παταγονία και την Ταϊλάνδη μέχρι την Αλβανία, το Κάπο Βέρντε και τη Νορβηγία ενώ ιδιαίτερη αγάπη έχει στις μεσογειακές διαδρομές στην Ελλάδα, στην Τουρκία, τη νότια Ιταλία και τα νησιά τους.
O Luca Gianotti είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής και ξεναγός ορεινών διαδρομών από το 1992. Όπως λέει ο ίδιος, όταν πρωτοήρθε στην Κρήτη, η δυτική πλευρά ήταν καλύτερα οργανωμένη, με πεζοπορικά μονοπάτια από τα Σφακιά έως το Ελαφονήσι. «Στο υπόλοιπο νησί όμως τα μονοπάτια ήταν εγκαταλελειμμένα. Έτσι μου ήρθε η ιδέα: να περπατήσω όλη την Κρήτη από την ανατολή προς τη δύση και να δημιουργήσω ένα μονοπάτι για όλους».
Έτσι, λοιπόν γεννήθηκε η ιδέα του «Cammina Creta – Walk the heart of Crete» Χρειάστηκαν πέντε χρόνια σκληρής δουλειάς, αλλά το αποτέλεσμα είναι μοναδικό: μέσα σε 28 ημέρες μπορείτε να περπατήσετε όλη την Κρήτη, από τη δύση στην ανατολή ή να το σπάσετε σε κομμάτια για να απολαύσετε καλύτερα το ταξίδι.
Στις 20 Μαρτίου του περασμένου έτους, εκδόθηκε το βιβλίο του «The Cretan Way» (Η στράτα της Κρήτης), από τις εκδόσεις Ανάβαση, στα αγγλικά. Σύμφωνα με την περιγραφή που δίνει ο συγγραφέας, το βιβλίο βασίζεται στο ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 και αποτελεί έναν καταπληκτικό οδηγό για να περπατήσει κανείς όλη την Κρήτη κατά μήκος! «Αποφάσισα να ονομάσω αυτή τη θεαματική πορεία «Κρητικό δρόμο», αν και προηγουμένως ονομαζόταν Ε4 … Το όνομα έχει διπλό νόημα: Η ιδέα ήταν, καταρχάς, να εισάγουμε τη ζωή μας πίσω στο μονοπάτι και να την αφήσουμε να λάμψει από μόνη της, ξεπερνώντας το ευρωπαϊκό σχέδιο. Και δεύτερον: αυτός ο περίπατος να εμπνεύσει τους ταξιδιώτες να μυηθούν στον παλιό κρητικό τρόπο ζωής. Και πράγματι, περπατώντας για ένα μήνα θα μπείτε σε έναν διαφορετικό κόσμο. Σε έναν κόσμο με δικές του, ανεξάρτητες ρίζες».
H διαδρομή
Η στράτα της Κρήτης, μήκους 500 χιλιόμετρων ξεκινά από την Κάτω Ζάκρο και τερματίζει στο Ελαφονήσι, ακολουθεί κυρίως το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4, ωστόσο ο Luca δεν έμεινε μόνο στη συγγραφή αλλά με τη βοήθεια εθελοντών σηματοδότησε με δικά του έξοδα παραλλαγές της διαδρομής ώστε ο πεζοπόρος να μην είναι υποχρεωμένος να περπατάει σε κεντρικές οδικές αρτηρίες που έχουν “καταλάβει” πλέον το Ε4.
Η στράτα της Κρήτης δεν είναι ακόμα ένας ταξιδιωτικός οδηγός, αποτελεί στον ένα χρόνο από την έκδοσή του μια πραγματική κοινότητα. Μέσα από την ιστοσελίδα του (http://www.cretanway.eu) και τη σελίδα του στο facebook @CretanWayE4 οι χρήστες του μονοπατιού ανεβάζουν συχνά ενημερώσεις και φωτογραφίες από την κρητική τους περιπέτεια ώστε να εμπνεύσουν και να βοηθήσουν τους επόμενους πεζοπόρους. Πρόκειται για ένα εγχείρημα που βασίζεται αποκλειστικά σε λάτρεις του βουνού από τους λάτρεις του βουνού, καθώς όλη η σηματοδότηση έχει γίνει από τον Luca και τις ομάδες εθελoντών. Το κυρίως μονοπάτι έχει σηματοδοτηθεί με το γνωστό κιτρινόμαυρο χρώμα του Ε4, ενώ οι εναλλακτικές διαδρομές έχουν σημανθεί με δύο κόκκινες γραμμές.
Μακάρι, η «στράτα της Κρήτης» να αποτελέσει την αρχή μιας νέας εποχής, υγιούς ανάπτυξης για το νησί, με γνώμονα την προστασία του τοπίου, με σεβασμό στο χαρακτήρα και την κουλτούρα των ανθρώπων. Να αξιοποιηθεί η όμορφη ενδοχώρα και να τονωθούν τα ορεινά χωριά με έναν ήπιο τουρισμό, που θα κάνει και τους νεότερους κατοίκους να επιστρέψουν, έχοντας κάποιο εισόδημα σημαντικό.
Τα ευρωπαϊκά μονοπάτια μεγάλων αποστάσεων
Στην Ευρώπη έχει αναπτυχθεί ένα δίκτυο 11 πεζοπορικών διαδρομών μεγάλων αποστάσεων, που αν αθροιστούν φτάνουν το εντυπωσιακό μήκος των 46.000 χλμ. Στόχος των διαδρομών αυτών είναι να διασχίσουν περιοχές με αξιόλογο φυσικό περιβάλλον και ιστορικό περίγυρο, κινούμενες συνήθως σε υψόμετρα από 500 – 1000μ. χωρίς να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν σημεία τους που ξεπερνούν τα 2000μ. ενώ πολλές φορές φτάνουν μέχρι τη θάλασσα.
Τα μονοπάτια αυτά τα διαχειρίζεται η European Ramblers Association με έδρα στην Κassel της Γερμανίας. Οι διαδρομές αυτές έχουν το πρόσημο Ε και τον αριθμό της διαδρομής τους από το 1 μέχρι το 11.
Ευρωπαϊκά μονοπάτια / χώρες που διασχίζουν/ Μήκος (χλμ.)
Ευρωπαϊκά μονοπάτια / χώρες που διασχίζουν/ Μήκος (χλμ.)➠ E1 ➣ Νορβηγία – Σουηδία – Δανία – Γερμανία – Ελβετία – Ιταλία ➣ 5.000
➠ E2 ➣ Ολλανδία – Βέλγιο – Λουξεμβούργο – Γαλλία ➣ 2.800
➠ E3 ➣ Βουλγαρία – Ουγγαρία – Σλοβακία – Πολωνία – Τσεχία – Γερμανία – Λουξεμβούργο – Βέλγιο – Γαλλία – Ισπανία ➣ 7.200
➠ E4 ➣ Ισπανία – Γαλλία – Ελβετία – Αυστρία – Γερμανία – Ουγγαρία – Βουλγαρία – Ελλάδα ➣ 6.300
➠ E5 ➣ Γαλλία – Ελβετία – Γερμανία – Αυστρία – Ιταλία ➣ 3.000
➠ E6 ➣ Σουηδία – Δανία – Γερμανία – Αυστρία – Σλοβενία – Ελλάδα ➣ 5.200
➠ E7 ➣ Ισπανία – Ανδόρα – Γαλλία – Ιταλία – Σλοβενία – Ρουμανία ➣ 4.800
➠ E8 ➣ Βρετανία – Ολλανδία – Γερμανία – Αυστρία – Σλοβακία – Πολωνία – Βουλγαρία ➣ 3.200
➠ E9 ➣ Γαλλία – Βέλγιο – Ολλανδία – Γερμανία – Πολωνία ➣ 4.600
➠ E10 ➣ Γερμανία – Τσεχία – Αυστρία – Ιταλία ➣ 2.400
➠ E11 ➣ Γερμανία – Πολωνία ➣ 2.100
Το Ε4 και το Ε6 είναι δύο από τα Ευρωπαϊκά μονοπάτια που φτάνουν μέχρι την Ελλάδα.
Το Ε4 ξεκινάει από το Γιβραλτάρ και μέσω Γαλλίας – Ελβετίας – Αυστρίας – Ουγγαρίας – Ρουμανίας Βουλγαρίας μπαίνει στην Ελλάδα και διασχίζοντας κάθετα την Ελλάδα μέχρι το Γύθειο συνεχίζει στην Κρήτη την οποία διασχίζει από την μία άκρη στην άλλη τερματίζοντας στη Ζάκρο. Το συνολικό του μήκος είναι περίπου 6.000 χλμ. από τα οποία τα 1600 χλμ. περίπου κινούνται στο ελληνικό έδαφος.
Το Ε6 ξεκινάει από την Φινλανδία και διασχίζοντας Δανία- Γερμανία – Τσεχία – Αυστρία – Σλοβενία – από το λιμάνι της Ριέκας φθάνει στην Ηγουμενίτσα και διασχίζει οριζόντια την Ελλάδα μέχρι τη Σαμοθράκη όπου και τελειώνει στην κορυφή του όρους Φεγγάρι. Το συνολικό του μήκος είναι και αυτό περίπου 6.000 χλμ. ενώ το ελληνικό τμήμα είναι 1000 χλμ.
Πηγή: Natura NRG #84
