Χάνεις το μυαλό σου και σιγά σιγά και τον εαυτό σου… Οι αναμνήσεις σου ξεθωριάζουν, δεν αναγνωρίζεις τα αγαπημένα μέρη, μπερδεύεις το χρόνο, κάποιες στιγμές ξεχνάς ακόμη και τα ονόματα των οικείων σου. Ο χαρακτήρας σου αλλάζει, γίνεσαι ανυπόμονος, καχύποπτος και ευερέθιστος… Πάσχεις από άνοια. Δύσκολο να το βιώνεις ως ασθενής, ακόμη πιο δύσκολο να το βιώνεις ως φροντιστής… Διαταραχές μνήμης και πώς θα τις αποφύγεις
♦ της Πηνελόπης Παπαχρήστου, Νευρολόγος,
M.Sc. in Headache Medicine
www.happybrain.gr
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Ναι, υπάρχουν μορφές άνοιας που είναι κληρονομικές και εμφανίζονται συνήθως στη μέση ηλικία. Οι περισσότερες όμως μορφές διαταραχών μνήμης εμφανίζονται σε μεγαλύτερη ηλικία και δεν κληρονομούνται. Αυτό, ευτυχώς, σημαίνει ότι η πρόληψη είναι εφικτή και όπως πάντα προτιμότερη της θεραπείας ή καλύτερα της διαχείρισης, γιατί θεραπεία δεν υπάρχει.
Από τη στιγμή που θα κάνει την εμφάνισή της η άνοια αναπόφευκτα και αδυσώπητα θα προχωρήσει. Οι αγωγές που κυκλοφορούν μπορούν μόνο να την καθυστερήσουν κερδίζοντας, φυσικά, πολύτιμα χρόνια σε όποιον απευθυνθεί στο γιατρό του έγκαιρα. Ειδικά οι γυναίκες φαίνεται να απειλούνται περισσότερο, μιας και στατιστικά 1 στις 5 γυναίκες και 1 στους 10 άνδρες θα εμφανίσουν άνοια κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Απ’ ότι φαίνεται ρόλο παίζουν τα οιστρογόνα και η διακύμανσή τους κατά την περίοδο της περιεμμηνόπαυσης και εμμηνόπαυσης, γεγονός που αποτελεί τον τελευταίο καιρό αντικείμενο εκτεταμένων επιστημονικών ερευνών.
Τι μπορείς να κάνεις, λοιπόν, για να μειώσεις τις πιθανότητες να εμφανίσεις διαταραχές μνήμης;
1. Να προσέχεις την διατροφή σου!⠀
Η μεσογειακή διατροφή εμφανίζει επιβεβαιωμένα, μέσω πολλαπλών μελετών, πολλά οφέλη στη μνήμη. Όσο πιο πιστά, λοιπόν, ακολουθείς το μεσογειακό μοντέλο:
-Τόσο πιο καλές διατηρούνται οι γνωστικές σου ικανότητες και κυρίως η μνήμη στο χρόνο.
-Τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες διατήρησης του εγκεφαλικού όγκου ιδίως στον ιππόκαμπο (η συρρίκνωση του εγκεφάλου με τα χρόνια αποτελεί αιτία άνοιας).
-Τόσο λιγότερες οι πιθανότητες σχηματισμού αμυλοειδούς και πρωτεϊνης tau στον εγκέφαλο (η συνάρθροιση αμυλοειδούς και tau αποτελεί αιτία άνοιας).
Συγκεκριμένα, τα παρακάτω στοιχεία έχουν αποδείξει την ευεργετική τους δράση όσον αφορά στην υγεία του εγκεφάλου:
- Φωσφολιπίδια
Μια κατηγορία λιπιδίων που αποτελούν το δομικό υλικό της εξωτερικής μεμβράνης των νευρικών κυττάρων και είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία τους. Με το πέρασμα των ετών η λειτουργικότητά τους φθίνει επηρεάζοντας αρνητικά και τη μνήμη.
- Βιταμίνες συμπλέγματος Β
Η συσχέτιση των βιταμινών αυτών με τις γνωστικές λειτουργίες έχει μελετηθεί εκτενώς και παρόλο που τα αποτελέσματα δεν επαρκούν κατά ώρας για σχετικές ιατρικές συστάσεις, οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές τους είναι αναμφισβήτητες.
- Βιταμίνες C, E, Σελήνιο
Δρουν ως αντιοξειδωτικά αποτρέποντας τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες στα κύτταρα. Με τον τρόπο αυτό προστατεύουν επίσης από τη γνωσιακή έκπτωση.
- CLA
Πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει τις ευεργετικές ιδιότητες του συζευγμένου λινολεϊκού οξέος (CLA), ενός από τα λεγόμενα “καλά” λιπαρά, σχετικά με την αντιοξειδωτική του δράση και την υγεία του ανοσοποιητικού.
- GinkgoBiloba
Xρησιμοποιείται επί χρόνια για τις ήπιες διαταραχές μνήμης και προσοχής. Μια πρόσφατη μετανάλυση των πολλαπλών μελετών του που εμφάνιζαν αντικρουόμενα αποτελέσματα όσον αφορά στην αποτελεσματικότητά του, επισημαίνει ότι θα μπορούσε να είναι βοηθητικό σε περιπτώσεις ήπιας άνοιας σε μακροχρόνια χορήγηση (> 24 μήνες).
Διαβάστε επίσης ⇒ Ginkgo biloba: είναι το μαγικό φίλτρο για την καρδιά, το άσθμα και τη μνήμη;
2. Να βάλεις την άθληση στην καθημερινότητα σου⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
Κατά τη διαδικασία της άθλησης οι μύες παράγουν χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται ως αγγελιοφόροι για τον εγκέφαλο (π.χ Cyclic -AMP, ιρισίνη). Οι ουσίες αυτές μεταφέρονται από τους μυς προς τον εγκέφαλο ο οποίος ως απάντηση παράγει σεροτονίνη, επινεφρίνη και αυξητικούς παράγοντες (π.χ. IGF, VEGF, BDNF…). O BDNF (= brain derived neurotrophic factor) είναι μια καταπληκτική ουσία που βρίσκεται συνήθως ενεργή στα μέρη του εγκεφάλου που συνδέονται με τη μνήμη, τη μάθηση και τις ανώτερες γνωστικές λειτουργίες. Η ουσία αυτή, προάγει τη δημιουργία νέων νευρικών κυττάρων και νέων συνδέσεων μεταξύ τους κάνοντας την μεταξύ τους επικοινωνία καλύτερη (αυτή είναι η λεγόμενη νευροπλαστικότητα). Έτσι, βελτιώνει τη μνήμη, τη μάθηση και τις ανώτερες γνωστικές λειτουργίες. Επίσης, αυξάνει την ικανότητα των κυττάρων να αποβάλουν άχρηστες – τοξικές πρωτεΐνες, όπως η βήτα αμυλοειδής πρωτεΐνη η οποία συσσωρεύεται στον εγκέφαλο όσων πάσχουν από Νόσο Alzheimer.⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
3. Να κοιμάσαι επαρκώς
Κατά την ώρα του ύπνου παγιώνονται, καταγράφονται όλες οι γνώσεις που έχουμε αποκομίσει κατά την διάρκεια της ημέρας, επίσης αποβάλλονται οι τοξικές ουσίες που σε διαφορετική περίπτωση συσσωρεύονται στον εγκέφαλο προκαλώντας κυτταρικές βλάβες.
4. Να διατηρείς υγιείς, συχνές κοινωνικές επαφές⠀
Δυστυχώς, σήμερα, ο ένας στους δέκα Έλληνες (το 10%) νιώθει συχνά μοναξιά, ενώ περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα (το 43%) συναντιούνται με την οικογένεια ή τους φίλους τους το πολύ μια φορά το μήνα, σύμφωνα με μια νέα μελέτη του Κοινού Κέντρου Ερευνών (Joint Research Centre-JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
⠀⠀⠀⠀⠀
5. Να μαθαίνεις συνεχώς καινούρια πράγματα⠀
Κάνε το διάβασμα καθημερινή συνήθεια. Γράψε στο χαρτί τι βλέπεις, τι παρατηρείς και τι χρησιμεύει ή όχι στη δουλειά σου. Νομίζεις πως μπορείς να τα θυμάσαι όλα; Μάλλον όχι! Έπειτα, βρες ανθρώπους τους οποίους θαυμάζεις και έχεις πράγματα να πάρεις από αυτούς και παρακολούθησε τους, μάθε από αυτούς και συνέχισε να διαβάζεις άρθρα τους, βιβλία, κ.α.
6. Να μπορείς να διαχειρίζεσαι το άγχος
Βάλε στην καθημερινότητά σου πρακτικές όπως: βόλτες στη φύση, επαφή με την τέχνη, διαλογισμό, προσευχή, παιχνίδι με τα παιδιά ή τα κατοικίδια. Βρες το δικό σου αγχολυτικό, αντί για αγχολυτικά φάρμακα, ότι σε βοηθά να χαλαρώσεις!⠀⠀⠀⠀
Βιβλιογραφία
♦ Female Sex and Alzheimer’s Risk: The Menopause Connection J Prev Alzheimers Dis. 2018.⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀⠀
♦ Why women have more Alzheimer’s disease than men: gender and mitochondrial toxicity of amyloid-beta peptide J Alzheimers Dis. 2010.⠀
♦ Mediterranean diet, Alzheimer Disease Biomarkers and Brain Atrophy in Old Age, Ballarini et al, Neurology May 2021.
Πηγή: Naturanrg129o, www.naturanrg.gr
