Η Σαρακοστή είναι η πιο σημαντική περίοδος νηστείας στο εκκλησιαστικό ημερολόγιο των Ορθοδόξων Χριστιανών. Αποτελεί την περίοδο προετοιμασίας των Χριστιανών για τη μεγαλύτερη γιορτή του εκκλησιαστικού ημερολογίου, το Πάσχα. Ξεκινά από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι και το Πάσχα. Τα τρόφιμα που παραδοσιακά απέχουμε είναι το κρέας, τα ψάρια, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά.
♦ του Νικόλαου Δήμζα, DVM,
RD, MSc Στρατιωτικός Κλινικός Διαιτολόγος,
Υπ. Διδάκτωρ Π.Θ., www.docdiet.gr
♦ Ποια είναι τα διατροφικά οφέλη της νηστείας;
Η νηστεία σύμφωνα με την ορθόδοξη εκκλησία είναι ένα είδος άσκησης. Αντιτασσόμαστε στις επιθυμίες μας. Εκτός από την εγκράτεια και την ικανότητά μας να ελέγχουμε τα διατροφικά μας πάθη, αντιμετωπίζεται και ως μια ιδανική χρονική συγκυρία για βελτίωση των διατροφικών συνηθειών μας. Και αυτό γιατί σταματάει η κατανάλωση κόκκινου κρέατος και μαζί με αυτό, οι συχνές έξοδοι, και οι κραιπάλες. Ποια είναι όμως τα πραγματικά διατροφικά οφέλη μας κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής;
1.Μείωση κατανάλωσης κόκκινου κρέατος
Για χορτοφάγους, vegan και απανταχού λάτρεις των λαχανικών και των οσπρίων ίσως αποτελεί αδιάφορη παράμετρο στη λίστα με τα διατροφικά οφέλη. Το κρέας αποτελεί καθημερινό έδεσμα για ορισμένους, και δη το κόκκινο κρέας. Γιατί όμως μας ωφελεί η μείωση κατανάλωσης του; Η κατανάλωση κόκκινου κρέατος καθώς και επεξεργασμένων κρεατοσκευασμάτων έχει συσχετισθεί με αυξημένα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου. Επιπλέον, η κατανάλωση κρέατος σχετίζεται και με άλλες χρόνιες παθήσεις όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο Διαβήτης και η παχυσαρκία. Οι πιθανοί μηχανισμοί που η κατανάλωση κρέατος σχετίζεται με χρόνιες παθήσεις είναι η υψηλή περιεκτικότητα τους σε κορεσμένα λιπαρά οξέα, που έχει σαν αποτέλεσμα της αύξηση της LDL χοληστερόλης. Επιπρόσθετα, η υψηλή περιεκτικότητα των επεξεργασμένων κρεατοσκευασμάτων σε αλάτι οδηγεί σε αυξημένη αρτηριακή πίεση.
2. Αύξηση κατανάλωσης λαχανικών
Ακόμα και αν δεν είσαι λάτρης του σπανακόρυζου και του αρακά, κατά την περίοδο της νηστείας θα τα καταναλώσεις θέλοντας και μη. Εκτός και αν 40 ημέρες περάσουν μόνο με μακαρόνια και ρύζι. Πράγμα σχετικά απίθανο! Η αυξημένη κατανάλωση λαχανικών, είτε σε σαλάτες είτε στο κυρίως γεύμα αυξάνει και τη συνολική πρόσληψη φυτικών ινών. Μάλιστα, επιτυγχάνεται μέσω της ποικιλίας η πρόσληψη τόσο αδιάλυτων όσο και διαλυτών φυτικών ινών. Τόσο οι διαλυτές όσο και οι αδιάλυτες φυτικές ίνες είναι άπεπτες και μπορούν να ζυμωθούν από τα βακτήρια στο παχύ έντερο.
Ωστόσο, οι διαλυτές φυτικές ίνες ζυμώνονται ευκολότερα και έτσι έχουν ορισμένες πρεβιοτικές λειτουργίες, ενώ παρέχουν μια πηγή λιπαρών οξέων βραχείας αλύσου. Αυτά, στο παχύ έντερο απορροφώνται ταχέως και οξειδώνονται προς την παραγωγή ενέργειας. Η απορρόφηση των λιπαρών οξέων βραχείας αλύσου φαίνεται να μειώνει τη σύνθεση χοληστερόλης στο ήπαρ. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα μειωμένα επίπεδα χοληστερόλης του αίματος και αυξημένη απορρόφηση νερού και νατρίου στον βλεννογόνο του παχέος εντέρου. Επιπλέον, σύμφωνα με μελέτες, διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε αδιάλυτες φυτικές ίνες ενδεχομένως επιδρούν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης Διαβήτη.
3.Αύξηση κατανάλωσης μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων
Το ταχίνι έχει την τιμητική του την περίοδο της νηστείας και ειδικά κατά τη δίαιτα στη νηστεία. Ειδικά για όσους απέχουν και από το ελαιόλαδο (παραδοσιακά απαγορεύεται και το ελαιόλαδο κατά την περίοδο της Σαρακοστής με εξαίρεση το Σάββατο και την Κυριακή). Εκτός από το ταχίνι, η κατανάλωση καρπών, αβοκάντο και ελιάς (η οποία επιτρέπεται), συνεισφέρουν στην αύξηση πρόσληψης μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων. Η κατανάλωση μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων δρα προστατευτικά έναντι των καρδιαγγειακών νοσημάτων.
♦ Τι να προσέξω στη νηστεία;
Μπορεί τα οφέλη να καθιστούν τη νηστεία της Σαρακοστής ως το «μάννα εξ ουρανού», τον «από μηχανής θεό» που θα μας βοηθήσει αποφασιστικά σε ένα σωρό κακές συνήθειες που δεν μπορούμε να σταματήσουμε από μόνοι μας. Όμως και εδώ θέλει προσοχή! Καθώς λόγω του περιορισμού των τροφίμων που καταναλώνονται μπορεί να καταλήξουμε να υπερκαταναλώνουμε τρόφιμα τα οποία θα έχουν αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που θέλουμε. Ποια μπορεί να είναι αυτά;
1.Θαλασσινά και χοληστερόλη
Τα θαλασσινά (καλαμάρι, σουπιές, χταπόδι) επιτρέπονται κατά την περίοδο της Σαρακοστής. Μάλιστα, σε περίπτωση που ακολουθείτε δίαιτα στη νηστεία, τα θαλασσινά είναι πολύτιμη πηγή πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας. Ωστόσο πρέπει η κατανάλωση τους να γίνεται με μέτρο και σύνεση καθώς είναι πλούσια σε χοληστερόλη.
2. Αυξημένη κατανάλωση απλών υδατανθράκων
Μπορεί η χαρά σου να είναι περισσή που πλησιάζει η ώρα να σταματήσεις να τρως τόσο κρέας. Όμως τι γίνεται με τους απλούς υδατάνθρακες; Η έμφαση στους «απλούς» αλλάζει και ολόκληρο το νόημα. Μακαρόνια, κριθαράκι, ρύζι, ψωμί, πατάτες έχουν σίγουρα την τιμητική τους. Όμως αν σκέφτεσαι να τα καταναλώνεις για 40 ημέρες μάλλον καλό θα ήταν να αναθεωρήσεις. Τι μπορείς να κάνεις; Να δοκιμάσεις μικρές αλλαγές. Ας πούμε ορισμένες φορές να προτιμήσεις μακαρόνια ολικής, πλιγούρι αντί λευκό ρύζι (ή καστανό ρύζι), γλυκοπατάτα αντί της πατάτας. Μικρές αλλαγές που θα βελτιώσουν το διαιτολόγιο σου και θα ενισχύσουν την πρόσληψη φυτικών ινών. Επιπλέον οι σύνθετοι υδατάνθρακες ενισχύουν το αίσθημα κορεσμού καθυστερώντας την γαστρική κένωση. Προσοχή και εδώ όμως! Ορισμένοι λανθασμένα έχουν την εντύπωση πως προϊόντα ολικής, όπως το ψωμί, τα μακαρόνια ή το ρύζι έχουν λιγότερες (ή και καθόλου!) θερμίδες. Κάτι που δεν ισχύει.
Διαβάστε επίσης ⇒ Στρες Γιατί είναι τόσο κακό για την υγεία μας;
♦ Να κάνω δίαιτα στη νηστεία;
Φυσικά! Παρά το γεγονός πως η νηστεία έχει περισσότερο κατανυκτικό χαρακτήρα, τα οφέλη της ξεπερνούν τον χαρακτήρα της αυτό. Ο πρωταρχικός λόγος για τον οποίο γίνεται είναι η πνευματική άσκηση. Επειδή περιλαμβάνει σημαντικές διατροφικές αλλαγές συνιστά και κομμάτι που αγγίζει μια ενδεχόμενη προσπάθεια απώλειας βάρους, είτε ξεκινάτε εντός της περιόδου νηστείας είτε έχετε ξεκινήσει πριν. Μια εκτενής συζήτηση με τον διαιτολόγο σας θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε τόσο την αξία της όσο και την σχετική ευκολία ενσωμάτωσης των διατροφικών αλλαγών στο πρόγραμμα διατροφής σας.
Πηγή: Naturanrg132o, www.naturanrg.gr
