Η 19η Μαΐου είναι κάθε χρόνο αφιερωμένη στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του παγκόσμιου κοινού για τις ολοένα και πιο διαδεδομένες νόσους του εντερικού συστήματος, όπως η Ελκώδης κολίτιδα και νόσος του Crohn.
του Σπύρου Κυβέλλου, Ιατρός, Γ.Γ. Έρευνας Διεθνούς Ακαδημίας Κλασικής Ομοιοπαθητικής, www.vithoulkas.com, www.homeopathy.gr
Πέντε εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ζουν με τη νόσο του Crohn και την ελκώδη κολίτιδα. Οι παθήσεις αυτές είναι γνωστές ως Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι του Εντέρου (ΙΦΝΕ).
Άνδρες και γυναίκες όλων των ηλικιών σε ολόκληρο τον κόσμο ταλαιπωρούνται από την ελκώδη κολίτιδα. Τα συμπτώματά της είναι εξαιρετικά ενοχλητικά! Τα τελευταία 10 χρόνια στην Ελλάδα όλο και περισσότεροι άνθρωποι, κυρίως νέοι, πλήττονται από την ασθένεια αυτή.
Η αιτία που προκαλεί την ασθένεια μέχρι σήμερα, δυστυχώς, δεν είναι γνωστή! Φαίνεται πως εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα της ίδιας οικογένειας. Όμως η νόσος δεν είναι κληρονομική. Μάλλον ο συνδυασμός γενετικής προδιάθεσης και διαφόρων περιβαλλοντικών παραγόντων όπως κάποιοι ιοί ή βακτήρια, η λήψη αντιρρευματικών φαρμάκων, η προσθήκη συντηρητικών στις τροφές, ο καπνός, η αλλαγή στις διαιτητικές συνήθειες, ενδεχομένως το άγχος καθώς και η μείωση του αμυντικού συστήματος του οργανισμού, είναι εν δυνάμει ικανοί παράγοντες να προκαλέσουν την εμφάνιση της νόσου! Προφανώς τα μέλη μιας οικογένειας εκτίθενται στους ίδιους εξωγενείς παράγοντες. Το σίγουρο πάντως είναι, πως δεν πρόκειται για μεταδοτική ασθένεια!
Υπάρχουν δυο μορφές χρόνιων μη λοιμωδών φλεγμονών του γαστρεντερικού σωλήνα: η ελκώδης κολίτιδα (η οποία περιορίζεται στο βλεννογόνου του παχέος εντέρου) και η νόσος του Crohn ή τμηματική εντερίτιδα (η οποία προσβάλλει όλο το πάχος του εντερικού τοιχώματος και μπορεί να αφορά οποιοδήποτε τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα).
Σ’ αυτό το σημείο θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι υπάρχει και η σπαστική κολίτιδα ως νόσος του εντέρου, που είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Πρόκειται για μια καλοήθη πάθηση που προκαλεί σπασμούς και γενικότερα ασυνήθιστες κινήσεις στο έντερο. Χαρακτηρίζεται από ξαφνικά φουσκώματα στη κοιλιά που σχεδόν πάντα συνοδεύονται από πόνο. Είναι μια τελείως ακίνδυνη πάθηση και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να συγχέεται με την ελκώδη κολίτιδα.
Συμπτώματα
Τα δύο νοσήματα (ελκώδης κολίτιδα, νόσος του Crohn) διαφέρουν βασικά σε ανατομικό και παθολογο-ανατομικό επίπεδο. Ωστόσο και στα δύο εμφανίζονται γενικά κοινά συμπτώματα. Όπως κόπωση, καταβολή, ανορεξία και μερικές φορές πυρετός. Τα συμπτώματα από το έντερο περιλαμβάνουν βλεννοαιματηρές (συνήθως διαρροϊκές) κενώσεις, που μπορούν να συνοδεύονται από τεινεσμό (επίμονη και επαναλαμβανόμενη τάση για αφόδευση) και κολικοειδή (δηλαδή με επαναλαμβανόμενες εξάρσεις και υφέσεις) κοιλιακό πόνο. Μερικοί εμφανίζουν ναυτία ή κάνουν εμετό.
Πολλοί ασθενείς εμφανίζουν συμπτώματα από άλλα όργανα του σώματος, όπως άφθες (μικρές λευκωπές πληγές) του στόματος, αρθρίτιδα (διόγκωση και πόνος στις αρθρώσεις), ερύθημα και γαγγραινώδες πυόδερμα (βαριά νεκρωτική προσβολή του δέρματος), ιριδοκυκλίτιδα (φλεγμονή των οφθαλμών), ηπατοπάθεια (προσβολή του ήπατος), οστεοπόρωση (προσβολή των οστών) και κυψελιδίτιδα ή ίνωση (προσβολή των πνευμόνων).
Υπάρχουν και συμπτώματα που οφείλονται στις επιπλοκές των δύο νόσων. Η χαμηλή απορροφητικότητα βιταμινών και ιχνοστοιχείων οδηγεί σε δυσχέρεια της νυχτερινής όρασης, κώφωση, αγευσία, ευαισθησία στις λοιμώξεις, τριχόπτωση, στειρότητα (στους άνδρες), απώλεια διάθεσης για σεξουαλική επαφή (και στα δύο φύλα),μείωση ανάπτυξης (στα παιδιά), αναιμία (απώλεια σιδήρου ή δυσαπορρόφηση στη βιταμίνη Β12 ή και στο φυλλικό οξύ), δερματοπάθειες, χολολιθίαση (δυσαπορρόφηση χολικών αλάτων) και νεφρολιθίαση (δυσαπορρόφηση οξαλικού οξέος).
Επιβαρυντικός παράγοντας η αλόγιστη χρήση χημικών φαρμάκων
Η ελκώδης κολίτιδα, η οποία προσβάλλει μόνο το παχύ έντερο, στην οξεία φάση χαρακτηρίζεται από τοπικές βλεννοαιματηρές διάρροιες των οποίων η βαρύτητα εξαρτάται από τη σοβαρότητα της νόσου αλλά και από την έκτασή της. Εάν ολόκληρο το παχύ έντερο είναι προσβεβλημένο, η διάρροια μπορεί να είναι πολύ σοβαρή. Εάν πάσχουν μόνο τα τελικά τμήματα (σιγμοειδές και το ορθό), τα κόπρανα μπορεί να είναι πιο σχηματισμένα και να έχουν πρόσμειξη αίματος ή βλέννης.
Πρέπει να αναφερθεί και να δοθεί έμφαση στο γεγονός ότι οι ιδιοπαθείς νόσοι του εντέρου εμφανίζονται τα τελευταία χρόνια σε όλο και πιο μικρές ηλικιακές ομάδες πληθυσμού, αναδεικνύοντας ακριβώς την επίταση της επίδρασης των περιβαλλοντικών παραγόντων στο έδαφος υπάρχουσας προδιάθεσης. Η συστηματική χορήγηση χημικών φαρμάκων, ιδιαίτερα αυτών που τροποποιούν αρνητικά τη χλωρίδα του γαστρεντερικού, όπως τα αντιβιοτικά, μειώνοντας τα φιλικά λεγόμενα βακτήρια, παίζει ρόλο κατά κάποιους ερευνητές στο φαινόμενο αυτό. Θεωρείται ότι ένας καθοριστικός παράγοντας στη στροφή του ανοσοποιητικού συστήματος ενάντια στο γαστρεντερικό σωλήνα είναι η μετάλλαξη αυτή της χλωρίδας του.
Αυτό ίσως εξηγεί και τη μεγάλη αύξηση της εμφάνισης των νοσημάτων στο δυτικό πληθυσμό, εκεί όπου η συχνή αλόγιστη χορήγηση χημικών φαρμάκων από μικρή ηλικία είναι γεγονός.
Η Ομοιοπαθητική Ιατρική στην πρόληψη και θεραπεία των ΙΦΝΕ
Καταρχήν, η ίδια η αντιμετώπιση των οξέων λοιμώξεων αποφεύγοντας τη χρήση αντιβιοτικών αποτελεί ένα αδιαμφισβήτητα προληπτικό μέτρο. Η ενίσχυση της κυτταρικής ανοσίας, της ανοσολογικής μνήμης των ουδετερόφιλων κυττάρων έναντι των βακτηριδίων, που συντελείται με την Ομοιοπαθητική αποτρέπει την αυτοάνοση εκτροπή της άμυνας προς τον ίδιο τον οργανισμό. Η ενίσχυση της φυσικής αμυντικής αντίδρασης του οργανισμού σε μία λοίμωξη, προς την «όμοια κατεύθυνση» είναι απόλυτα ορθολογιστική θεραπεία και οδηγεί στην εκπαίδευση του οργανισμού και στην αποτροπή υποτροπών των λοιμώξεων. Είναι σημαντικό να αναφερθεί επίσης ότι η έγκαιρη χορήγηση ομοιοπαθητικής με την πρώιμη εμφάνιση των συμπτωμάτων της φλεγμονώδους κολίτιδας μπορεί να αποβεί καθοριστική για την περαιτέρω εξέλιξη και πορεία της νόσου.
Εάν η Ομοιοπαθητική θεραπεία δοθεί εγκαίρως, με την εμφάνιση των πρώτων κιόλας συμπτωμάτων, πριν καταστεί αναγκαία η χορήγηση ισχυρών ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων, ενισχύεται πολύ η πιθανότητα πιο μόνιμων θεραπευτικών αποτελεσμάτων. Αντίθετα, αυτή η πιθανότητα μειώνεται εξαιρετικά όταν της Ομοιοπαθητικής αγωγής έχει προηγηθεί επί μακρόν ισχυρή ανοσοκατασταλτική αγωγή.
Ο ρόλος του ανοσοποιητικού συστήματος
Ο ανοσολογικός επαναπροσδιορισμός που επιχειρείται με την Ομοιοπαθητική θεραπεία απαιτεί ένα ενεργό ανοσοποιητικό σύστημα για να επιτευχθεί. Όταν για παράδειγμα σε έναν έφηβο με ελκώδη κολίτιδα και παλαιό ιστορικό υποτροπιαζουσών αμυγδαλίτιδων με πολλαπλές χορηγήσεις αντιβίωσης, δοθεί Ομοιοπαθητική θεραπεία, τότε η επανεμφάνιση μία οξείας λοίμωξης του ανώτερου αναπνευστικού, μίας αμυγδαλίτιδας θα είναι μία πάρα πολύ καλή ένδειξη αντίδρασης του ανοσοποιητικού, που δεν πρέπει να κατασταλεί για μία ακόμα φορά.
Μία τέτοια στιγμή είναι κομβική στην εξέλιξη της πορείας του ανοσοποιητικού προς τη σωστή ανοσολογική απάντηση ή στη λανθασμένη αυτοάνοση και θα πρέπει να υποστηριχθεί σωστά προς την «όμοια κατεύθυνση» μέσω της Ομοιοπαθητικής θεραπείας.
Έντονα κατασταλτικές θεραπείες σε τέτοιες ευαίσθητες κομβικές στιγμές της ανοσολογικής ιστορίας του οργανισμού θα συντελέσουν στην αρνητική εδραίωση του αυτοάνοσου νοσήματος. Αυτό θα οδηγήσει σε ένα φαύλο κύκλο που απαιτεί την περαιτέρω χρήση ισχυρών ανοσοκατασταλτικών, με αποτέλεσμα η αντίδραση μέσω Ομοιοπαθητικής θεραπείας να γίνεται όλο και πιο δύσκολη έως αδύνατη.
Tο ανοσοποιητικό απαιτεί εκπαίδευση από την παιδική ηλικία
Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός να κατανοήσουμε ότι στη βρεφική και παιδική ηλικία ο εγκέφαλος και το ανοσοποιητικό σύστημα απαιτούν εκπαίδευση. Ανάλογα με τις πληροφορίες που θα λάβουν από το περιβάλλον, θα αντιδρούν και στη συνέχεια. Εάν κατανοήσουμε τις κομβικές στιγμές της ιστορίας του ανοσοποιητικού συστήματος ενός οργανισμού, θα δούμε ότι συχνά πριν από την εμφάνιση αυτοάνοσων ιδιοπαθών νόσων, όπως αυτές των ιδιοπαθών φλεγμονωδών νόσων του εντέρου, έχει προηγηθεί κάποια ένδειξη ανοσολογικής εκτροπής, για παράδειγμα η αδυναμία του οργανισμού να ανεβάσει υψηλό πυρετό σε μία οξεία λοίμωξη.
Παρόμοια και στο πλαίσιο της νευρο-ανοσολογίας, μπορεί να έχει προηγηθεί μία επί μακρόν αδυναμία του ατόμου να κινηθεί και να λειτουργήσει στα πλαίσιο της φυσιολογικής του ψυχο-συναισθηματικής του ισορροπίας, γεγονός που μεταβάλλει αντιστοίχως και την ανοσολογική του ισορροπία. Ψυχοπιεστικές καταστάσεις που οδηγούν σε μείωση, για παράδειγμα, της κυκλοφορούσας σεροτονίνης που δίνει ευεξία στον οργανισμό και παράγεται σε μεγάλο βαθμό στο έντερο, θα επηρεάσουν και την παραγωγή Τ-λεμφοκυττάρων και την περαιτέρω γενική άμυνα.
Αυτό που διαφεύγει στη συμβατική θεώρηση των νοσημάτων και οδηγεί στην αδυναμία αιτιολόγησης και αποτελεσματικής θεραπείας των ιδιοπαθών νόσων, όπως των φλεγμονωδών του εντέρου, είναι η πολυπλοκότητα του οργανισμού και η εφαρμογή της νευρο-ανοσο-ψυχοπαθολογίας στη θεραπευτική πράξη, εφαρμογή που είναι η βάση της Ομοιοπαθητικής Ιατρικής, διάγνωσης και θεραπείας.
Πηγή: Naturanrg #82