Αυτή η εποχή είναι η… καλύτερή τους! Αν και όσοι υποφέρουν από αλλεργίες τις κουβαλούν μαζί τους αδιακρίτως χρόνου και χώρου, η άνοιξη μοιάζει να τις πυροδοτεί. Είναι ενδεικτικό ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κατατάξει τις αλλεργικές παθήσεις στην τρίτη θέση της λίστας μεταξύ των ασθενειών που γνωρίζουν δραματική εξάπλωση. Τα τελευταία μάλιστα 20 χρόνια, ο αριθμός των ατόμων που υποφέρουν από αλλεργίες έχει υπερδιπλασιασθεί.
Της Μαρίας Γκέκα
Αλλεργία ονομάζεται η κατάσταση εκείνη κατά την οποία ο ανθρώπινος οργανισμός, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει μια ξένη, αλλά συγκεκριμένη προς αυτόν ουσία (αλλεργιογόνο), ενεργοποιεί τους αμυντικούς του μηχανισμούς (ανοσοποιητικό σύστημα). Η αντίδραση αυτή χαρακτηρίζεται συνήθως από υπερέκκριση ουσιών που φυσιολογικά θα εκκρίνονταν σε μικρότερες ποσότητες για την αντιμετώπιση αυτού του «ξένου εισβολέα». Ως αποτέλεσμα, εμφανίζονται κνησμός (φαγούρα), δακρύρροια, φτέρνισμα, υπερέκκριση ρινικής βλέννας ή ακόμα και πολύ πιο σοβαρές καταστάσεις, επικίνδυνες για τη ζωή, όπως το αναφυλακτικό σοκ.
Τι συμβαίνει στο σώμα μας;
Όταν μια ξένη προς τον οργανισμό ουσία ξεπεράσει τους φραγμούς του σώματος (π.χ., δέρμα) ο οργανισμός την αναγνωρίζει και ενεργοποιεί μια περίπλοκη λειτουργία, την ανοσοποιητική αντίδραση. Στόχος της συγκεκριμένης αντίδρασης είναι να αντιμετωπιστεί και να απομονωθεί, αν όχι να «διαλυθεί» η ξένη αυτή ουσία που δυνητικά ενδέχεται να επιφέρει σοβαρές βλάβες ή και να σκοτώσει τον οργανισμό.
Η ξένη αυτή ουσία μπορεί να είναι από μια ακίνδυνη φυτική ουσία, όπως η γύρη, μέχρι ένας ολόκληρος μικροοργανισμός, όπως η αμοιβάδα. Κοινός παρανομαστής τους είναι ότι πρόκειται για κάτι ξένο προς τον οργανισμό.
Το ενδιαφέρον είναι πως κάθε ουσία που προκαλεί ανοσοποιητική αντίδραση για πρώτη φορά «καταγράφεται» από ειδικά κύτταρα, τα οποία σε τυχόν επόμενη προσβολή από την ίδια ουσία, απαντούν με εντονότερη και αποτελεσματικότερη για τον οργανισμό αντίδραση. Κάποιες από τις ξένες αυτές ουσίες, ενώ δεν είναι επικίνδυνες για τον οργανισμό, μπορεί να προκαλέσουν σε ορισμένα άτομα την παθολογική εκείνη κατάσταση που ονομάζουμε αλλεργία. Πρόκειται για τα αλλεργιογόνα.
Οι πιο συχνές αλλεργικές παθήσεις
Οι συνήθεις αλλεργίες της άνοιξης, διαιρούνται σε αλλεργική ρινίτιδα, κνίδωση και αγγειοίδημα, άσθμα, επιπεφυκίτιδα, αναφυλαξία.
Αλλεργική ρινίτιδα
Η αλλεργική ρινίτιδα χαρακτηρίζεται από φτάρνισμα, μπούκωμα, έκκριση από τη μύτη, φαγούρα και δακρύρροια. Εμφανίζεται συχνά σε ατοπικά άτομα, δηλαδή άτομα με οικογενειακό ιστορικό σχετικών αλλεργιών. Η εποχική αλλεργική ρινίτιδα, έχει εποχικό χαρακτήρα και οφείλεται σε αλλεργιογόνα που αφορούν συγκεκριμένη εποχή, όπως είναι η αλλεργική ρινίτιδα που προκαλείται από τη γύρη κατά την περίοδο της ανθοφορίας την άνοιξη.
Η χρόνια αλλεργική ρινίτιδα εμφανίζεται όλο τον χρόνο και οφείλεται σε αλλεργιογόνα που επιδρούν ανεξαρτήτως εποχής, όπως είναι τα ακάρεα της σκόνης και τα απολεπιζόμενα επιθηλιακά κύτταρα του δέρματος των ζώων. Η τροφική αλλεργία είναι ασυνήθης αιτία αλλεργικής ρινίτιδας. Η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να επιπλακεί και με μικροβιακές ή ιογενείς επιμολύνσεις.
Αλλεργικό άσθμα
Εκδηλώνεται με παροξυσμική δύσπνοια, βήχα και συριγμό, που συνήθως εμφανίζονται κατά κρίσεις. Κατά την έναρξη της κρίσης ο ασθενής αισθάνεται συχνά συσφιγκτικό άλγος στο στήθος. Υπάρχει ξηρός βήχας, ενώ η λήξη του ασθματικού παροξυσμού σηματοδοτείται με βλεννώδη απόχρεμψη και υποχώρηση του βρογχόσπασμου. Το αλλεργικό άσθμα πολλές φορές συνυπάρχει με άλλους τύπους άσθματος, όπως το άσθμα που προκαλείται από ιούς.
Αλλεργική κνίδωση και αγγειοίδημα
Η κνίδωση χαρακτηρίζεται από έντονο κνησμό (φαγούρα) και από την εμφάνιση ενός χαρακτηριστικού εξανθήματος. Επιστημονικά ονομάζεται πομφός (γνωστές «πετάλες» ή «καντήλες») Οι πομφοί έχουν χαρακτηριστική εμφάνιση κυκλικές ή με ακανόνιστο σχήμα, που περιβάλλονται από ερυθρότητα. Εξαφανίζονται όταν ασκηθεί πίεση στο δέρμα. Έχουν χαρακτήρα μεταναστευτικό, δηλαδή διαρκούν λίγες ώρες και μετά εξαφανίζονται για να εμφανιστούν εκ νέου σε γειτονικές περιοχές του δέρματος.
Ενίοτε η κνίδωση συνυπάρχει και με μια άλλη αλλοίωση του δέρματος που ονομάζεται αγγειοοίδημα. Το αγγειοοίδημα είναι το οίδημα που εμφανίζεται στα πιο μαλακά σημεία του δέρματος, όπως τα βλέφαρα, τα χείλη και γενικά το πρόσωπο, τα γεννητικά όργανα, αλλά και τα δάχτυλα χεριών και ποδιών. Το αγγειοοίδημα που εμφανίζεται μαζί με κνίδωση. Eίναι της ίδιας παθογένειας με την κνίδωση και παρά το γεγονός ότι μπορεί να οδηγήσει σε παραμόρφωση του προσώπου. Δεν είναι επικίνδυνο, δηλαδή ο ασθενής δεν κινδυνεύει από οίδημα του λάρυγγα και απόφραξη των αεροφόρων οδών. Αντίθετα, στο αγγειοοίδημα χωρίς κνίδωση επιβάλλεται να γίνεται έλεγχος για συμμετοχή του λάρυγγα, κατάσταση δυνητικά επικίνδυνη. Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει και σε οξεία αναφυλαξία (αλλεργικό σοκ).
Μέτρα πρόληψης
Απλά γενικά μέτρα μετριασμού και πρόληψης των αλλεργικών συμπτωμάτων είναι τα εξής:
– Απομάκρυνση του υπεύθυνου αλλεργιογόνου.
– Αποφυγή χώρων με καπνό, τσιγάρο, σκόνη, εισπνεόμενα χρώματα.
– Φροντίστε να κρατάτε καθαρά τα κλιματιστικά του σπιτιού και του αυτοκινήτου Βεβαιωθείτε ότι διαθέτουν φίλτρα που κατακρατούν τα μικρά σωματίδια της γύρης.
– Πρώιμη ιατρική εξέταση προ της εμφάνισης των συμπτωμάτων έτσι ώστε να εφαρμοστεί προληπτική θεραπεία σε εποχικές αλλεργίες.
Για την πρόληψη επικίνδυνων αναφυλακτικών αντιδράσεων κατά την παραμονή στο ύπαιθρο:
- Απαγορεύεται το περπάτημα χωρίς παπούτσια
- Απαγορεύεται η χρήση αρωμάτων, αρωματικών γαλακτωμάτων σώματος ή αντιηλιακών που μπορεί να προσελκύσουν τα υμενόπτερα
- Δεν πρέπει να εκτίθενται τα τρόφιμα στον αέρα
- Δεν συνιστάται η πραγματοποίηση δραστηριοτήτων ιδιαιτέρως με γυμνά χέρια, όπως το κλάδεμα, το κόψιμο χόρτων, η αποκομιδή σκουπιδιών και πεσμένων φρούτων
- Τα ευαίσθητα άτομα πρέπει να έχουν μαζί τους ενέσεις αμέσου ανάγκης.
Πηγή: natura nrg #91
