Αν υπάρχει μία χρονική περίοδος όπου τρώμε χωρίς να το σκεφτόμαστε και το παρακάνουμε χωρίς σε υπολογίζουμε τις συνέπειες, αυτή είναι η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων. Στομαχόπονος, καούρες και δυσκολία στη χώνεψη, παλινδρόμηση είναι τα συνήθη συμπτώματα. Τι φταίει;
⇒ της Μαρίας Γκέκα
Όταν καταναλώνουμε υπερβολική ποσότητα φαγητού, η ικανότητά μας να παράγουμε ανάλογη ποσότητα ενζύμων στο πεπτικό σύστημα διακυβεύεται. Η έλλειψη των πεπτικών ενζύμων λόγω υπερβολικού φόρτου, προκαλεί αύξηση της παραγωγής αερίων, οδηγώντας σε συμπτώματα όπως φούσκωμα, καούρες και δυσπεψία. Υπάρχει λύση;
Μήπως η λύση βρίσκεται στο να ενισχύσουμε τα ένζυμα του οργανισμού μας;
Τα σώμα μας έχει σχεδιαστεί για να χωνεύει τις τροφές. Γιατί, λοιπόν, τόσοι πολλοί από εμάς υποφέρουν από πεπτικές διαταραχές;
Υπολογίζεται ότι ένας στους τέσσερις ανθρώπους υποφέρει από γαστρεντερικές και πεπτικές διαταραχές, σύμφωνα με το Διεθνές Ίδρυμα Λειτουργικών Γαστρεντερικών Διαταραχών. Συμπτώματα, όπως η καούρα, η δυσπεψία, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, η δυσκοιλιότητα και η διάρροια, αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% των γαστρεντερικών παθήσεων, για τις οποίες απαιτείται φροντίδα.
⇔ Σας ενδιαφέρει: 15 λεπτά… για να ανακουφίσετε την καούρα του στομάχου
Σχεδόν κανένα από τα τρόφιμα που τρώμε δεν θα μπορούσε να απορροφηθεί στο κυκλοφορικό μας, χωρίς τη δράση των ισχυρών ενζύμων, ώστε τα τρόφιμα να διασπαστούν, προκειμένου να εξαχθούν οι ζωτικής σημασίας θρεπτικές ουσίες. Χωρίς αυτή τη διαδικασία, τα αχώνευτα τρόφιμα θα περνούσαν στο παχύ έντερο, και αυτό θα οδηγούσε σε φούσκωμα, αέρια, διάρροια και κράμπες. Με τη διάσπαση των μορίων, το σώμα μας εξασφαλίζει ότι οι σύνθετες χημικές ουσίες (πρωτεΐνες) που απαρτίζουν τους ιστούς άλλων ειδών ζώων ή φυτών δεν περνούν στο αίμα μας. Oι ουσίες που προκαλούν αλλεργία είναι συνήθως πρωτεΐνες, όπως επίσης σύνθετα λίπη και υδατάνθρακες.
Τι είναι τα ένζυμα;
Τα ένζυμα είναι πρωτεΐνες που παράγει το σώμα μας για να καταλύσει συγκεκριμένες αντιδράσεις (συνήθως να τις επιταχύνει).
Το πάγκρεας, το στομάχι, οι σιελογόνοι αδένες και το λεπτό έντερο απελευθερώνουν όλα τα ένζυμα που βοηθούν στη διάσπαση των τροφών σε θρεπτικά συστατικά που απορροφά το σώμα.
Οι έρευνες δείχνουν ότι αυτά τα ένζυμα δεν διαδραματίζουν μόνο καθοριστικό ρόλο στην πέψη και την αφομοίωση θρεπτικών ουσιών, αλλά και στην ανοσοαπόκριση, τη γνωστική επιτάχυνση και την κυτταρική αποτοξίνωση, μεταξύ άλλων.
Τα ένζυμα προστατεύουν, επίσης, το έντερο διασπώντας τις φλεγμονώδεις ενώσεις, όπως οι λεκτίνες, οι οποίες συμβάλλουν στη διαρροή του εντέρου.
Διαφορετικά ένζυμα δουλεύουν για να αφομοιώσουν διαφορετικές διατροφικές ενώσεις, όπως αμινοξέα ή σάκχαρα. Για παράδειγμα η λακτάση είναι απαραίτητη για την πέψη της λακτόζης, του κύριου σακχάρου του γάλακτος.
Γνωρίζετε ότι οι περισσότεροι ενήλικες δεν παράγουν πλέον λακτάση πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να αφομοιώσουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα
Γιατί δεν αρκεί η υγιεινή διατροφή…
Ακόμη κι αν τρέφεστε με τα πιο υγιεινά, ποιοτικά τρόφιμα, αυτό δεν αρκεί εάν το σώμα σας δεν παράγει τα απαραίτητα ένζυμα για να τα διασπάσει σε θρεπτικά συστατικά. Προβλήματα στο πάγκρεας, σοβαρές φλεγμονώδεις πεπτικές καταστάσεις, όπως η κοιλιοκάκη, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ελκώδης κολίτιδα και η νόσος Crohn φαίνεται να έχουν άμεση σχέση με την παραγωγή των πεπτικών ενζύμων.
Υπάρχει μια ποικιλία παραγόντων που επηρεάζουν την παραγωγή και τη δράση των ενζύμων. Οι πιο βασικές είναι:
- Η ικανότητα να χωνεύουμε εντελώς και με ασφάλεια τα τρόφιμα ελαττώνεται σταδιακά με την ηλικία, με δυνητικά επικίνδυνες συνέπειες όπως απώλεια θρεπτικών συστατικών.
- Η παραγωγή των ζωτικών ενζύμων που χρησιμοποιούνται για την πέψη των πρωτεϊνών και των λιπών μειώνεται σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, καθώς και σε εκείνους με ορισμένες χρόνιες παθήσεις.
- Επίσης, όχι μόνο η ηλικία αλλά το χρόνιο στρες μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλά επίπεδα ενζύμων και δυσκολία στην πλήρη πέψη των γευμάτων.
Τύποι πεπτικών ενζύμων
Υπάρχουν διάφοροι τύποι πεπτικών ενζύμων που παράγει το σώμα μας, ωστόσο όλοι υπάγονται σε τρεις κατηγορίες:
- Πρωτεάσες που καταλύουν την πρωτεΐνη σε μικρά πεπτίδια και αμινοξέα.
- Λιπάσες που καταλύουν το λίπος σε τρία λιπαρά οξέα συν ένα μόριο γλυκερόλη και
- Αμυλάσες που καταλύουν τους υδατάνθρακες, όπως το άμυλο σε απλά σάκχαρα.
Ακολουθούν παραδείγματα μερικών από τους πιο διαδεδομένους τύπους ενζύμων.
√ Αμυλάση
Η αμυλάση είναι ένα πεπτικό ένζυμο απαραίτητο για την πέψη των υδατανθράκων, καθώς η αμυλάση διασπά τα άμυλα σε σάκχαρα. Η αμυλάση εκκρίνεται τόσο από τους σιελογόνους αδένες όσο και από το πάγκρεας. Η μέτρηση των επιπέδων αμυλάσης στο αίμα χρησιμοποιείται μερικές φορές ως βοήθημα στη διάγνωση διαφόρων ασθενών του παγκρέατος ή άλλων πεπτικών οδών.
√Λακτάση
Η λακτάση είναι ένα ένζυμο που υδρολύει το σάκχαρο του γάλακτος (λακτόζη) σε τμήματα που απαρτίζονται από γλυκόζη και γαλακτόζη.
Το σώμα παράγει φυσικά το ένζυμο λακτάση στο λεπτό έντερο. Η παραγωγή της βρίσκεται σε υψηλό ποσοστό μέχρι και την ηλικία των 2 χρόνων και έπειτα αρχίζει να φθίνει. Επίσης ορισμένες παθήσεις του πεπτικού συστήματος, ακόμη και μικροτραυματισμοί στο έντερο μπορούν να αλλάξουν την ισορροπία αυτού του ενζύμου.
Συμπληρωματική λακτάση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη για την πέψη γαλακτοκομικών προϊόντων.
√Λιπάση
Η λιπάση είναι το ένζυμο που είναι υπεύθυνο για την κατανομή των λιπών που καταναλώνουμε. Συγκεκριμένα, η λιπάση διασπά τα λίπη σε λιπαρά οξέα και γλυκερόλη (απλή αλκοόλη σακχάρων). Μέσα στο σώμα, η λιπάση παράγεται σε μικρές ποσότητες από το στόμα και το στομάχι και σε μεγαλύτερες ποσότητες από το πάγκρεας. Η λιπάση αυξάνει σε νοσήματα του παγκρέατος, όπως παγκρεατίτιδα.
√Μαλτάση
Η μαλτάση εκκρίνεται από το λεπτό έντερο και είναι υπεύθυνη για τη διάσπαση της μαλτόζης (δημητριακά, όσπρια και κριθάρι).
√Πρωτεάσες
Οι πρωτεάσες είναι από τα σημαντικότερα υδρολυτικά ένζυμα. Είναι πεπτικά ένζυμα που διασπούν τις πρωτεΐνες σε αμινοξέα. Εδώ είναι οι κύριοι τύποι πρωτεασών που βρίσκονται στο ανθρώπινο πεπτικό σύστημα:
– Καρβοξυπεπτιδάση Α
– Καρβοξυπεπτιδάση Β
– Χυμοτρυψίνη
– Πεψίνη
– Τρυψίνη
√Σουκράση
Η σουκράση εκκρίνεται από το λεπτό έντερο όπου διασπά τη σακχαρόζη στα απλούστερα σάκχαρα φρουκτόζης και γλυκόζης.
Συμπληρώματα
Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία συνθηκών υγείας που παρεμποδίζουν την έκκριση επαρκών ποσοτήτων πεπτικών ενζύμων για την πλήρη πέψη των τροφίμων.
Σε μια τέτοια περίπτωση το άτομο μπορεί να επωφεληθεί από τη λήψη συμπληρώματος πεπτικών ενζύμων. Ένας από τους τομείς στους οποίους τα συμπληρώματα των πεπτικών ενζύμων είναι πολύ χρήσιμα είναι για τους ανθρώπους που πάσχουν από χρόνια παγκρεατίτιδα.
Για αυτά τα άτομα, τα συμπληρώματα πεπτικών ενζύμων όχι μόνο βοηθούν στην πέψη, αλλά μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου που σχετίζεται με την ασθένεια.
Δείτε: 10 τροφές που περιέχουν φυσικά πεπτικά ένζυμα
πηγή: Natura nrg #110, www.naturanrg.gr,
