ΔιατροφήVeganΦυτικό οξύ: «αντιθρεπτικό» στοιχείο ή ευεργετικό για την υγεία;

Φυτικό οξύ: «αντιθρεπτικό» στοιχείο ή ευεργετικό για την υγεία;

Το φυτικό οξύ βρίσκεται μόνο σε φυτικές τροφές. Σε όλα τα βρώσιμα μέρη του φυτού όπως σπόροι, δημητριακά, όσπρια, ξηροί καρποί που περιέχουν ανάλογες ποσότητες φυτικού οξέος, καθώς και μικρές ποσότητες βρίσκονται επίσης στις ρίζες. Μεγαλύτερες ποσότητες φαίνεται να περιέχονται στα δημητριακά ολικής άλεσης και τα φασόλια. Κυρίως στο πίτουρό τους.  Φυτικό οξύ: «αντιθρεπτικό» στοιχείο ή ευεργετικό για την υγεία;

της Σοφίας Κανέλλου, Διαιτολόγος- Διατροφολόγος MSc στη χορτοφαγική διατροφή www.siniditidiatrofi.gr

Το φυτικό συχνά ταξινομείται ως αντιθρεπτικός παράγοντας (Sergio et al., 2019).

Αυτό γίνεται γιατί αναστέλλει μερικώς την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών όπως ο σίδηρος, το ασβέστιο, ο ψευδάργυρος, το μαγνήσιο και το μαγγάνιο. (1) Φυτικό οξύ: «αντιθρεπτικό» στοιχείο ή ευεργετικό για την υγεία;

Έχουν εκφραστεί ανησυχίες ότι μία διατροφή που εστιάζεται στις φυτικές τροφές ίσως μειώνει τη βιοδιαθεσιμότητα αρκετών θρεπτικών ουσιών (Nieman, 1999). Ως εκ τούτου διάφοροι τρόποι μείωσης του φυτικού οξέος χρησιμοποιούνται. Όπως για παράδειγμα, το μαγείρεμα, το φύτρωμα, η ζύμωση, ο βρασμός κ.ά. (2) Ωστόσο, το ότι δεσμεύει μερικώς τα θρεπτικά συστατικά, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι «αντιθρεπτικό», αλλά αντίθετα χρειάζονται δύο πράγματα:

α. ενισχυτές της απορρόφησης των θρεπτικών συστατικών (3), όπως μία έως δύο σκελίδες σκόρδου ή λίγες λεπτές φέτες κρεμμυδιού. Εναλλακτικά,  το γεύμα να περιέχει τουλάχιστον 50 mg ασκορβικού οξέος (ή περισσότερο εάν το γεύμα περιέχει μεγαλύτερες ποσότητες φυτικού οξέος ή άλλα οργανικά οξέα) (4).

β. αύξηση της κατανάλωσης ανεπεξέργαστων φυτικών τροφίμων ώστε να αντισταθμιστεί αυτή η μερική δέσμευση των θρεπτικών συστατικών.

H λεγόμενη “αντι-θρεπτική” επίδραση του φυτικού οξέος μπορεί να εκδηλωθεί μόνο:

  • όταν η διατροφή είναι χαμηλή σε θρεπτικά συστατικά (5) ή όταν η πρόσληψη μετάλλων και ιχνοστοιχείων είναι σε χαμηλά επίπεδα (6), και παράλληλα
  • όταν συνδυαστικά καταναλώνονται μεγάλες ποσότητες φυτικού οξέος ή όταν η διατροφή βασίζεται κυρίως σε δημητριακά (7), ιδίως μη επεξεργασμένα.

Επιπλέον, ο οργανισμός ίσως είναι σε θέση να προσαρμοστεί στη μειωμένη διαθεσιμότητα των θρεπτικών συστατικών μέσω της αύξησης της απορρόφησης αυτών από τον οργανισμό.

Αν και οι φυτοφάγοι έχουν χαμηλότερα αποθέματα σιδήρου, στις αναπτυγμένες χώρες οι ανεπιθύμητες επιδράσεις στην υγεία από τη χαμηλότερη απορρόφηση σιδήρου και ψευδαργύρου δεν έχουν αποδειχθεί (8)

Διαβάστε επίσης Σίδηρος και βιοδιαθεσιμότητα στη vegan διατροφή

Επιπρόσθετα, τα χαμηλότερα επίπεδα φερριτίνης ίσως αποτελούν πλεονέκτημα διότι αφενός ίσως μειώνουν τον κίνδυνο χρόνιων παθήσεων (Hunt, 2003) και αφετέρου τα αυξημένα επίπεδα φερριτίνης έχουν ανεξάρτητα συσχετιστεί με τον κίνδυνο εμφάνισης μεταβολικού συνδρόμου. (9)

Επίσης, δεν υπάρχουν πειστικές αποδείξεις, ότι ακόμη και οι φυτοφάγοι αθλητές βρίσκονται σε κατάσταση μειωμένης διαθεσιμότητας θρεπτικών συστατικών σε βαθμό που να επηρεάζονται οι επιδόσεις τους ή/και η υγεία τους (10).

Πώς προστατεύει την υγεία το φυτικό οξύ;

Φυτικό οξύ: «αντιθρεπτικό» στοιχείο ή ευεργετικό για την υγεία;Πολλές μελέτες δείχνουν ότι το φυτικό οξύ όχι μόνο δεν είναι αντιθρεπτικό, αλλά αντιθέτως είναι ικανό να προστατεύει την υγεία (11) και να επιδρά ευεργετικά σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις, όπως:

  1. πρόληψη και αντιμετώπιση του καρκίνου (12) συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού, ενώ ενισχύει την αντικαρκινική επίδραση της χημειοθεραπείας και ελέγχει της μεταστάσεις του καρκίνου (13)
  2. υποχοληστερολαιμική επίδραση και μείωση των αυξημένων επιπέδων χοληστερόλης (14)
  3. προστασία έναντι της οστεοπόρωσης (15)
  4. χρόνιες ασθένειες
  5. θεραπεία των λίθων οξαλικού ασβεστίου στα νεφρά και πρόληψη σχηματισμού πέτρας στα νεφρά (16)
  6. ευεργετικό στην πρόληψη του σχηματισμού νέων ή επαναλαμβανόμενων λίθων
  7. μεταβολική πάθηση (17)
  8. αντιοξειδωτική δράση
  9. η απορρόφηση του μολύβδου από τη διατροφή αναστέλλεται (18).

Συστάσεις για το φυτικό οξύ

Δεν χρειάζεται να είμαστε υπερβολικοί με το φυτικό οξύ. Οι συστάσεις λοιπόν παραμένουν να είναι:

⇒να καταναλώνουμε ακατέργαστα δημητριακά και όσπρια σε καθημερινή βάση, στα πλαίσια μιας ισορροπημένης φυτικής διατροφής, και

⇒να καταναλώνουμε περισσότερους ωμούς ξηρούς καρπούς και σπόρους.
Όπως αναφέρει μία δημοσίευση στο περιοδικό International Journal of Food Science & Technology: “τα πολυάριθμα οφέλη για την υγεία που προσφέρει το φυτικό οξύ, συνηγορούν σε ισχυρό βαθμό ώστε το φυτικό οξύ να χαρακτηριστεί ως απαραίτητη θρεπτική ουσία, ίσως ακόμα και βιταμίνη” (Shamsuddin, 2002).

Εν τω μεταξύ, ίσως είναι συνετό και σημαντικό, τα άτομα με αυξημένο κίνδυνο έλλειψης κρίσιμων θρεπτικών συστατικών, να απευθυνθούν σε έναν διατροφολόγο ώστε να λάβουν ένα εξατομικευμένο και σωστά σχεδιασμένο διατροφικό πρόγραμμα με τους κατάλληλους συνδυασμούς τροφίμων.

Βιβλιογραφία: 

  1. (Pettifor, 2014; Prasad, 2013; Greger, 1999; Hurrell, 2003; Shamsuddin, 2002).
  2. Urbano et al., 2000; The Vegan Society, 2015; Sergio et al., 2019
  3. (Hambraeus, 1999)
  4. (Melina et al., 2016)
  5. (Vucenik, 2006)
  6. (Kelsay, 1987; Brink et al., 1992)
  7. (Prasad, 1983; Sergio et al., 2019),
  8. (Hunt, 2003; Hunt; 2002, The Vegan Society, 2015).
  9. (Melina et al., 2016)
  10. (Nieman, 1999)
  11. (Ribeiro et al., 2019)
  12. (Dinicola et al., 2017; Shamsuddin, 1995; Urbano et al., 2000; Shamsuddin, 2002)
  13. (Vucenik et al., 2006)
  14. (Urbano et ak, 2000)
  15. (López-González et al., 2008)
  16. (Vucenik et al., 2006)
  17. (Dinicola et al., 2017)
  18. (James et al., 1985).

Πηγή: www.naturanrg.grNaturanrg #119

Εγγραφείτε σήμερα!

Αποκτήστε απεριόριστη πρόσβαση στο ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ Περιεχόμενό μας

NaturaBUZZ

- Advertisement -

Νεα

Δείτε Επίσης

Contact to Listing Owner

Captcha Code