Από τον Ιούλιο του 2009 ισχύει το ειδικό πρόγραμμα εγκατάστασης μικρών φωτοβολταϊκών συστημάτων στον οικιακό-κτιριακό τομέα. Τους πρώτους μήνες το ενδιαφέρον των πολιτών υπήρξε περιορισμένο, όμως το καλοκαίρι που πέρασε, η επένδυση σε Φωτοβολταϊκά συστήματα άρχισε να απασχολεί όλο και περισσότερους ιδιώτες.
ρεπορτάζ: Απόστολoς Στάικος
Ποιοι δικαιούνται
Οικιακοί καταναλωτές και πολύ μικρές επιχειρήσεις (με προσωπικό 10 ατόμων) μπορούν να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά ισχύος έως 10 κιλοβάτ (kWp) στο δώμα ή τη στέγη του κτιρίου. Στους χώρους προς αξιοποίηση συμπεριλαμβάνονται στέγαστρα, βεράντες προσόψεων και σκιάστρων, καθώς και βοηθητικοί, όπως αποθήκες και χώροι στάθμευσης. Όποιος αποφασίσει να υποβάλει αίτηση στο πρόγραμμα εγκατάστασης, πρέπει να έχει στην κυριότητά του το χώρο, στον οποίο θα γίνει η εγκατάσταση.
Αν κάποιος μένει σε πολυκατοικία μπορεί να εγκαταστήσει φωτοβολταϊκό σύστημα σε κοινόχρηστο ή κοινόκτητο χώρο, εφόσον πληρούνται οι παρακάτω προϋποθέσεις.
- Πρέπει να συμφωνήσουν εγγράφως οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες.
- Το φωτοβολταϊκό μπορεί να εγκατασταθεί εξ ονόματος όλων των ιδιοκτητών (τους οποίους στην περίπτωση αυτή εκπροσωπεί ο διαχειριστής).
- Αν το σύστημα μπει σε στέγαστρο βεράντας διαμερίσματος, προφανώς μπορούν να μπουν περισσότερα συστήματα σε μια πολυκατοικία.
- Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να έχει μετρητή της ΔΕΗ στο όνομά του (ή στον κοινόχρηστο λογαριασμό της πολυκατοικίας αν επιλεγεί η συλλογική εγκατάσταση).
- Αν είστε οικιακός καταναλωτής, πρέπει να καλύπτετε μέρος των αναγκών σας σε ζεστό νερό από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (π.χ. ηλιακό θερμοσίφωνα).
- Αν είστε ιδιοκτήτης μια μικρής επιχείρησης, δεν πρέπει να έχετε λάβει κάποια άλλη επιδότηση για το φωτοβολταϊκό σύστημα από εθνικά ή κοινοτικά προγράμματα.
Κόστος και κέρδος
Δεν μπορεί κανείς να αναφερθεί σε συγκεκριμένο κόστος. Εξαρτάται απ’ το σύστημα που θα επιλέξετε και τον χώρο που διαθέτετε. Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Εταιρειών Φωτοβολταικών (ΣΕΦ) ‘‘ένα φωτοβολταϊκό κοστίζει όσο και ένα αυτοκίνητο (π.χ. ένα φωτοβολταϊκό ισχύος 2 κιλοβάτ κοστίζει όσο και ένα φθηνό αυτοκίνητο μικρού κυβισμού, ενώ ένα μεγαλύτερο σύστημα των 5- 10 κιλοβάτ όσο ένα αυτοκίνητο μεγάλου κυβισμού). Μόνο που ενώ το αυτοκίνητο έχει συνεχώς έξοδα για τα επόμενα χρόνια, το φωτοβολταϊκό, αντίθετα, έχει έσοδα και σας αποφέρει και κέρδη. Κι ενώ το αυτοκίνητο μετά βίας θα βγάλει τη δεκαετία, το φωτοβολταϊκό θα αντέξει και θα σας αποφέρει κέρδη για πάνω από 25 χρόνια’’. Η μέγιστη ισχύς ανά εγκατάσταση καθορίζεται για την ηπειρωτική χώρα, τα διασυνδεδεμένα με το Σύστημα νησιά και την Κρήτη σε 10 κιλοβάτ και για τα λοιπά μη Διασυνδεδεμένα Νησιά τα 5 κιλοβάτ. Η τιμή της παραγόμενης ενέργειας ορίζεται σε 0,55/kWh για τις συμβάσεις συμψηφισμού που συνάπτονται τα έτη 2009, 2010 και 2011. Η τιμή μειώνεται κατά 5% ετησίως για τις συμβάσεις συμψηφισμού που συνάπτονται το διάστημα 1.1.2012 μέχρι και 31.12.2019. Αν ενδιαφέρεστε αλλά δε διαθέτετε το απαραίτητο κεφάλαιο, πολλές τράπεζες προσφέρουν δάνεια και επενδυτικά προγράμματα ειδικά σχεδιασμένα για να καλύψουν το κόστος μια τέτοιας επένδυσης.
Φωτοβολταϊκά αντί για βαμβάκι
Εδώ και αρκετά χρόνια οι Έλληνες αγρότες βλέπουν το εισόδημά τους να μειώνεται σημαντικά, ενώ γνωρίζουν πως μετά το 2013, η Ευρωπαϊκή Ένωση κλείνει τη στρόφιγγα των επιδοτήσεων. Τα Φωτοβολταϊκά συστήματα μοιάζουν μια πολύ καλή επένδυση για τους αγρότες σε κάθε γωνιά της Ελλάδος. Η επένδυση δεν έχει ρίσκο, το κέρδος είναι σίγουρο, ενώ δεν απαιτείται ιδιαίτερος κόπος. Ακόμη, η απόδοση της επένδυσης δεν εξαρτάται από τις διαθέσεις του καιρού και τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ, που αν έρθουν, έρχονται πολύ αργά…
Η πραγματικότητα όμως κρύβει κινδύνους για τους αγρότες. Τον τελευταίο καιρό η ελληνική περιφέρεια ζει ‘‘στον πυρετό των αιτήσεων και των επιδοτήσεων’’, όμως τελικά μπορεί να “φυτευτούν” φωτοβολταϊκά σε εύφορες εκτάσεις που παράγουν βασικά τρόφιμα, όπως σιτηρά με αποτέλεσμα να αντιμετωπίσουμε ελλείψεις στο μέλλον. Ακόμη, κανείς δεν μπορεί να δεσμευθεί πως η ΔΕΗ μπορεί να απορροφήσει όλη την προσφερόμενη ηλεκτρική ενέργεια..
Η ευθύνη της πολιτείας
Ενώ οικιακοί καταναλωτές και αγρότες καταθέτουν αιτήσεις στη ΔΕΗ, η κυβέρνηση φαίνεται πως αδυνατεί να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει. Ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, Νίκος Βασιλάκος διαπίστωσε νομικό κενό στις αιτήσεις για άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταικούς σταθμούς και ζήτησε διευκρινίσεις με επιστολή του προς την υπουργό Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη. Ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταικών αναφέρει σε ανακοίνωσή του ότι η μη εφαρμογή των διατάξεων του νόμου για τις ΑΠΕ (Ν.3851/2010) από το ίδιο το υπουργείο που τον προώθησε, έχουν φέρει σε αδιέξοδο την αγορά των φωτοβολταϊκών, σε απόγνωση τους επενδυτές και σε τέλμα τις υπηρεσίες της ΔΕΗ που καλούνται να εξετάσουν τις αιτήσεις. Το Υπουργείο αντέδρασε άμεσα στις κατηγορίες που δέχτηκε και ανακοίνωσε πως με απόφαση της Υπουργού συνεχίζεται κανονικά η υποβολή αιτήσεων για λήψη άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς. Μένει να αποδειχθεί αν η παρέμβαση του υπουργείου μπορεί να καθησυχάσει τους ανθρώπους της αγοράς και να δρομολογήσει θετικές εξελίξεις..
Εκτός συνόρων
Για πολλά χρόνια, η Γερμανία πρωτοπορούσε στην εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας, κι έτσι σήμερα κατέχει μεγάλο μερίδιο εγκατεστημένης ισχύος φωτοβολταϊκών στην Ευρώπη. Η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως το 2020 τα Φωτοβολταϊκά συστήματα θα παράγουν περίπου το 40% της ενέργειας. Την τελευταία όμως πενταετία η Ισπανία εκμεταλλεύτηκε το πλεονέκτημα που της δίνει η γεωγραφική της θέση και κατέκτησε την 1η θέση. Στις αρχές Σεπτεμβρίου (6-10) πραγματοποιήθηκε στη Βαλένθια της Ισπανίας το 25ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Φωτοβολταϊκών στο οποίο συμμετείχαν 4,500 στελέχη και φορείς του κλάδου, ενώ περίπου 40,000 άτομα από 100 χώρες επισκέφθηκαν την έκθεση. Στην ‘‘φωτοβολταϊκή πίτα’’ της Ευρώπης, το 56% κατέχει η Ισπανία και το 33% η Γερμανία. Η Ελλάδα κατέχει μόλις το 0,2%…
Κι ενώ στην Ελλάδα προσπαθούμε να αξιοποιήσουμε το δώρο που μας έκανε η φύση, το φωτοβολταϊκό καταμαράν ‘‘Planet Solar’’ ετοιμάζεται για το γύρο του κόσμου. Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, το Μάρτιο του 2011 το ‘‘Planet Solar’’ θα διασχίσει Ατλαντικό, Ειρηνικό και Ινδικό ωκεανό, διανύοντας συνολικά απόσταση 50.000 χλμ σε 160 ημέρες… Το καταμαράν που έχει 40 μέτρα μήκος και 16 πλάτος, κινείται αποκλειστικά με ηλιακή ενέργεια που αντλεί από φωτοβολταϊκά που αναπτύσσονται σε συνολική έκταση 530 τμ.
Το τερπνόν μετά του ωφελίμου
Η εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας δε θα ωφελήσει μόνο το ταμείο ιδιωτών και δημοσίου, αλλά και το περιβάλλον. Κάθε κιλοβατώρα που παράγεται από φωτοβολταϊκά, και άρα όχι από συμβατικά καύσιμα, συνεπάγεται την αποφυγή έκλυσης περίπου ενός κιλού διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Ένα τυπικό φωτοβολταϊκό σύστημα του ενός κιλοβάτ αποτρέπει κάθε χρόνο την έκλυση 1, 3 τόνου διοξειδίου του άνθρακα, όσο δηλαδή θα απορροφούσαν δύο στρέμματα δάσους. Στη χώρα μας, η προοπτική ανάπτυξης των φωτοβολταϊκών συστημάτων είναι τεράστια, λόγω του ιδιαίτερα υψηλού δυναμικού ηλιακής ενέργειας ενώ παράλληλα αποδίδει τη μέγιστη ισχύ της κατά τη διάρκεια της ημέρας, που παρουσιάζεται η μέγιστη ζήτηση.
Στη δύσκολη οικονομική συγκυρία που διανύουμε, τα Φωτοβολταϊκά συστήματα αποτελούν μια καλή επένδυση με λογικό κέρδος, ενώ μπορούν να προσφέρουν νέες θέσεις εργασίας. Αρκεί η προχειρότητα, η γραφειοκρατία και η αδιαφάνεια να μην καθορίσουν και πάλι τους κανόνες του παιχνιδιού..
Η ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ (ΣΕΦ)
Γιατί να επενδύσεις…
Το 2010 αποδεικνύεται μια χρονιά σταθμός για τα φωτοβολταϊκά, αφού είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος ενεργειακός κλάδος τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα. Για πρώτη φορά, η ετήσια εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών θα υπερβεί τα 100 μεγαβάτ, φέροντας την ηλιακή ενέργεια στην κορυφή όλων των τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη χώρα μας.
Μέσα στο 2010 είχαμε σημαντικές αλλαγές στη νομοθεσία που διέπει την εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι αλλαγές αυτές υπήρξαν θετικές υιοθετώντας πάγιες θέσεις της αγοράς. Έτσι σήμερα έχουμε, για παράδειγμα, ένα από τα καλύτερα νομοθετικά πλαίσια στον κόσμο για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε κατοικίες και άλλα εμπορικά-βιομηχανικά κτίρια.
Οι πολίτες δεν έμειναν αδιάφοροι σ’ αυτές τις εξελίξεις. Ήδη, χιλιάδες ενδιαφερόμενοι συρρέουν στα τοπικά γραφεία της ΔΕΗ ζητώντας να συνδεθούν, οι δε προοπτικές της αγοράς αυτής προδιαγράφονται λαμπρές. Σε εκατοντάδες ανέρχονται ήδη οι εταιρίες εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε όλη τη χώρα, δίνοντας δουλειά σε χιλιάδες εργαζόμενους σε μια περίοδο ύφεσης και κρίσης.
Δεν έμειναν αδιάφορες όμως και οι τράπεζες. Τα φωτοβολταϊκά είναι ίσως ο μόνος τομέας που οι τράπεζες αποδεικνύονται τόσο γαλαντόμες. (η χρηματοδότηση φτάνει το 75-100% της αξίας του συστήματος, έως και 100% για τον οικιακό τομέα).
Όλα καλά λοιπόν; Όχι βέβαια. Η αγορά των φωτοβολταϊκών είναι ακόμη στα σπάργανα και, όπως κάθε άλλη αγορά, χρειάζεται χρόνο ωρίμανσης. Χρειάζεται εξοικείωση των πολιτών με την τεχνολογία, χρειάζεται περαιτέρω εκπαίδευση των εγκαταστατών, χρειάζονται καλύτεροι χρόνοι απόκρισης από τη ΔΕΗ και χαμηλότερα κόστη σύνδεσης. Ο ΣΕΦ προσπαθεί να επιτευχθούν όλα αυτά, το συντομότερο δυνατόν. Τότε μόνο, θα αισθανόμαστε ότι έχουμε πετύχει ένα θαυμαστό στόχο. Να κάνουμε την καθαρή ενέργεια, κτήμα του καθενός.
Ερωτήσεις – Απαντήσεις
Πρέπει να ανοίξω βιβλία στην εφορία;
– Δεν θεωρείστε επιχειρηματίας. Τα έσοδά σας δε φορολογούνται.
Χρειάζομαι άδεια από την πολεοδομία;
– Όχι πια. Η αίτηση στη ΔΕΗ αρκεί.
Μπορώ να εγκαταστήσω μόνος μου το σύστημα;
– Δεν είναι καλή ιδέα.. Εκτός αν είστε ηλεκτρολόγος και έχετε εκπαιδευτεί κατάλληλα.
Τα Φωτοβολταϊκά αυξάνουν τη θερμοκρασία στην ταράτσα μου;
– Όχι, γιατί δεν “ρουφάνε” την γύρω ακτινοβολία, αλλά αξιοποιούν την ακτινοβολία, που ούτως ή άλλως θα έπεφτε στη συγκεκριμένη επιφάνεια.
Θα αντέξει η οροφή μου τόσο βάρος;
– Το όλο σύστημα ζυγίζει 20 – 25 κιλά ανά τ.μ. Δεν επιβαρύνει, το κτίριο, δεν υπάρχει πρόβλημα.
Φωτοβολταϊκά και πράσινο. Πάνε μαζί;
– Βεβαίως. Λουλούδια και φυτά δροσίζουν το φωτοβολταϊκό και αυξάνουν την απόδοσή του.
Για περισσότερες πληροφορίες: www.helapco.gr – Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταικών [ΣΕΦ]
www.ypeka.gr – Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
www.dei.gr – Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Α.Ε
