Αν υπήρχε η δυνατότητα λήψης ενός απλού μέτρου που θα μείωνε την παχυσαρκία και την κατάθλιψη, θα βελτίωνε την παραγωγικότητα, θα ενίσχυε την εκπαίδευση και την οικονομία, και θα μείωνε τα κρούσματα άσθματος και καρδιακών παθήσεων στις πόλεις, η απάντηση θα ήταν μία και μοναδική: Περισσότερα δένδρα στις πόλεις…
της Μαρίας Γκέκα
Ναι, τα δέντρα έχουν τη δύναμη να πετύχουν όλα αυτά, και άλλα τόσα… Υποστηρίζουν την πνευματική ευεξία και την μείωση του άγχους, ενθαρρύνουν τη φυσική άσκηση και δραστηριότητα, μειώνουν την έκθεση σε ατμοσφαιρικούς ρύπους, θόρυβο και υπερβολική θερμότητα, μπορούν να συνεισφέρουν στη μείωση της νοσηρότητας και θνησιμότητας των κατοίκων.
Η επίδραση του αστικού πρασίνου στην πόλη
Εδώ και αρκετές δεκαετίες παρατηρείται ραγδαία αστικοποίηση στις περισσότερες Ευρωπαϊκές πόλεις, η οποία σε συνδυασμό με την πυκνή δόμηση και το μη ορθό πολεοδομικό σχεδιασμό, έχει προκαλέσει πολλά προβλήματα στις σύγχρονες πόλεις.
Μερικά από τα πιο σημαντικά στοιχεία, που συνθέτουν ένα υγιές περιβάλλον διαβίωσης είναι η καλή ποιότητα του αέρα, τα χαμηλά επίπεδα θορύβου, το καθαρό και επαρκές νερό και φυσικά οι χώροι πρασίνου.
Οι χώροι αστικού πρασίνου είναι ένας σημαντικός παράγοντας, που καθορίζει την ποιότητα του αστικού τοπίου και έχει άμεση σχέση με την βιώσιμη ανάπτυξη μιας πόλης. Στις σημερινές πόλεις, και ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα, η θετική του επίδραση είναι αναμφισβήτητη. Προσφέρει πολλαπλά οικολογικά, κοινωνικά και οικονομικά οφέλη.
Συγκεκριμένα, το αστικό πράσινο μπορεί να συμβάλει:
- Στη σωματική και ψυχική υγεία των κατοίκων.
- Στη βελτίωση του κλίματος, τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και γενικότερα στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα. Η κίνηση αέριων μαζών μέσω των ανοιχτών χώρων και των χώρων πρασίνου βελτιώνει την ανανέωση του αέρα της περιοχής.
- Στη ρύθμιση της θερμοκρασίας: Το πράσινο βελτιώνει το δροσισμό και την σκίαση της πόλης και έτσι μπορεί να σταθεροποιήσει και να μειώσει τις θερμοκρασιακές μεταβολές.
- Στην απορρόφηση και το φιλτράρισμα της ηλιακής ακτινοβολίας: Η βλάστηση, ελέγχει τις ανεπιθύμητες ακτινοβολίες και μειώνει την ανάκλαση της ακτινοβολίας.
- Στη μείωση της εξάτμισης του εδαφικού νερού, στην καλύτερη απορρόφηση του νερού της βροχής και στη μείωση του κινδύνου πλημμύρων. Στη συγκράτηση των εδαφών από τη διάβρωση και τη μείωση των κατολισθήσεων.
- Στην απορρόφηση των θορύβων της πόλης.
- Στην αισθητική αναβάθμιση: Το πράσινο συμβάλλει στον εξωραϊσμό των πόλεων και δίνει στους κατοίκους την αίσθηση της επαφής με τη φύση.
- Στην αναψυχή των κατοίκων της πόλης, ως τόπων αναψυχής, χαλάρωσης ή άθλησης, κοινωνικής συναναστροφής, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
- Στην αναβάθμιση της έννοιας της γειτονιάς και τις κοινωνικές σχέσεις στις πόλεις.
- Σε οικονομικά οφέλη, που προκύπτουν από την αύξηση του πρασίνου, με σημαντικότερο όλων την εξοικονόμηση ενέργειας (μείωση κλιματιστικών), τη βελτίωση της υγείας (μείωση των δαπανών νοσηλείας), καθώς και τη βελτίωση της ελκυστικότητας και της επισκεψιμότητας μιας περιοχής, λόγω της αναβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος.
Τα αστικά δένδρα ως υποδομή της δημόσιας υγείας
Πολύ συχνά, η παρουσία ή η απουσία αστικής φύσης συνδέονται με το επίπεδο οικονομικού εισοδήματος μιας γειτονιάς, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ανάμεσα στα προάστια της ίδιας πόλης όχι μόνο κοινωνικο-οικονομικές ανισότητες αλλά και ανισότητες στην υγεία των κατοίκων.
«Για πολύ καιρό, θεωρούσαμε τα δέντρα και τα πάρκα ως είδη πολυτελείας, αλλά η μεταφορά της φύσης στις πόλεις μας είναι μια κρίσιμη στρατηγική για τη βελτίωση της δημόσιας υγείας», δηλώνει ο Rob McDonald, επικεφαλής της Nature Conservancy, περιβαλλοντική οργάνωση παγκόσμιας εμβέλειας. Ο ίδιος λέει «Κάθε χρόνο, πεθαίνουν πάνω από 3 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των δια βίου επιπτώσεων που προκαλεί στην ανθρώπινη υγεία, από το άσθμα, την καρδιακή νόσο έως τα εγκεφαλικά επεισόδια».
Γνωρίζετε ότι ένα ώριμο και υγιές δένδρο μπορεί να αποδώσει ίδια ισχύ ψύξης όσο 10 κλιματιστικά δωματίου;
Σωτήρια τα δέντρα στον καύσωνα
Κάθε καλοκαίρι, χιλιάδες «άδικοι» θάνατοι οφείλονται στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες στις αστικές περιοχές. Οι θανατηφόροι καύσωνες είναι πλέον πολύ συνηθισμένοι. Ναι, οι καύσωνες αποτελούν μεγάλη απειλή, πολύ μεγαλύτερη από ό,τι θεωρεί η κοινή γνώμη, – προκαλώντας το θάνατο σε περισσότερους από 12.000 ανθρώπους κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο. Οι νέοι και οι ηλικιωμένοι, που συχνά στερούνται κατάλληλους πόρους και είναι κοινωνικά πιο απομονωμένοι, παραμένουν οι πλέον ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Η συντριπτική πλειοψηφία των 15.000 θανάτων στη Γαλλία στη διάρκεια του ευρωπαϊκού καύσωνα του 2003 αφορούσε άτομα τουλάχιστον 75 ετών, πολλά εκ των οποίων ζούσαν μόνα τους.
Ωστόσο, η επένδυση στη φύτευση νέων δένδρων – ή ακόμα και στη φροντίδα αυτών που υπάρχουν – είναι ανεπαρκής. Δυστυχώς σήμερα οι πόλεις –παγκοσμίως- φυτεύουν και συντηρούν λιγότερα δέντρα, κατά μέσο όρο, από ό, τι σε προηγούμενες δεκαετίες.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί ότι η ελάχιστη αναλογία πρασίνου στις πόλεις ανά κάτοικο δεν μπορεί να είναι κάτω από τα 9 m2/κάτοικο. Τι συμβαίνει όμως στις πόλεις μας; Δυστυχώς τα πράγματα δεν είναι καλά. Στην Αθήνα αναλογεί 0,96m2 / κάτοικο ενώ στη Θεσσαλονίκη 2,14m2 / κάτοικο.
Και παρόλο που το πρόβλημα έχει επισημανθεί έντονα τα τελευταία χρόνια, οι ελληνικές πόλεις συνεχίζουν και ξοδεύουν ελάχιστα εκ των δημοτικών προϋπολογισμών για τη φύτευση και τη συντήρηση των δέντρων.
Επιτακτική η ανάγκη να φυτέψουμε περισσότερα δένδρα στις πόλεις μας, γιατί;
- Η στρατηγική τοποθέτηση των δέντρων σε αστικές περιοχές μπορεί να δροσίσει τον αέρα από 2 ° C έως 8 ° C.
- Τα φύλλα των δένδρων τους φιλτράρουν τα λεπτά σωματίδια (PM) – μία από τις πιο επικίνδυνες μορφές ατμοσφαιρικής ρύπανσης που παράγονται από την καύση βιομάζας και ορυκτών καυσίμων.
- Η κατάλληλη φύτευση δένδρων γύρω από τα κτίρια μπορούν να μειώσουν τις ανάγκες του κλιματισμού κατά 30% και εξοικονόμηση ενέργειας για χρήση θέρμανσης κατά 20-50%.
- Η φύτευση νέων δέντρων στις πόλεις μας αποτελεί σήμερα αναγκαιότητα για την υγεία και την ποιότητα ζωής των μελλοντικών γενιών.
Πηγή: www.naturanrg.gr
