Φύτρα: ξυπνώντας από το λήθαργο τη ζωή!

Φύτρο λοιπόν ονομάζεται η διαδικασία των πρώτων ημερών ζωής ενός σπόρου που ξυπνάει από το λήθαργο με τη βοήθεια του νερού, πετώντας ένας τρυφερό, άσπρο βλασταράκι.

της Μαρίας Γκέκα

Ο πολλαπλασιασμός των φυτών με σπόρο είναι ο πιο διαδεδομένος τρόπος πολλαπλασιασμού στη φύση αλλά και ο πιο ιδιαίτερος, γιατί εμπεριέχει πλήθος συμβολισμών σχετικά με τη διαδικασία της εξέλιξης.

Ένας σπόρος μπορεί να βρίσκεται σε λήθαργο για μήνες ή χρόνια περιμένοντας τις κατάλληλες συνθήκες για να βλαστήσει. Αλλά για όσο διάστημα βρίσκεται σε αναμονή κάποια μόρια, οι αναβολείς ενζύμων ελέγχουν το μεταβολισμό του σπόρου, ώστε αυτός να μην αποσυντεθεί και χαλάσει. Μόλις όμως ο σπόρος έρθει σε επαφή με το νερό, οι αναβολείς ενζύμων αδρανοποιούνται και τα ένζυμα αναλαμβάνουν δράση βοηθώντας την ανάπτυξη του φυτού.

Τα φύτρα είναι ολοκληρωμένη τροφή, καλλιεργούνται εύκολα χωρίς χώμα και ήλιο και ανήκουν στις ζωντανές τροφές με υψηλή ποσότητα ενζύμων, πρωτεΐνες ήδη διασπασμένες σε αμινοξέα και διαλυτά λιπαρά οξέα.

Αποτελούν για τον άνθρωπο έναν απλό κι εύκολο τρόπο για την απόκτηση βασικών βιταμινών. Μερικές από τις καλύτερες επιλογές σπόρων για φύτρα με σειρά σπουδαιότητας βιταμινών και θρεπτικών στοιχείων είναι το σιτάρι, το άλφα- άλφα, το μπρόκολο, οι φακές, ο αρακάς, το τριφύλλι και ακολουθούν τα φασόλια, το αρμυρίκι, το ραπανάκι κ.ά.

Τροφή της ζωτικότητας

Τα φύτρα ήταν γνωστά από την αρχαιότητα. Στην αρχαία Ελλάδα, οι γιατροί και οι φυσιοθεραπευτές έδιναν φύτρα στους ασθενείς με σκοπό να τους θεραπεύσουν.

Επίσης, τα βρίσκουμε στους  Ινδούς, Κινέζους, Αιγύπτιους αλλά και στη Βίβλο. Το 18ο αιώνα οι ναυτικοί συχνά αντιμετώπιζαν το σκορβούτο λόγω της έλλειψης της  βιταμίνης C. Για το λόγο αυτό λέγεται ότι ο κάπταιν James Cook έβαλε τους ναυτικούς του να καλλιεργούν φύτρα μέσα στο καράβι και με αυτό τον τρόπο γλύτωσαν από τα προβλήματα υγείας που τους ταλαιπωρούσαν.

Παρά όλα αυτά δεν είναι περισσότερο από 70 χρόνια που οι δυτικοί ενδιαφέρθηκαν για τα φύτρα και τις ωφέλειές τους. Κατά τη διάρκεια του δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου ενδιαφέρθηκαν διάφοροι διατροφολόγοι ώστε να βρουν ένα λαχανικό που να καλλιεργείται κάθε εποχή του χρόνου με εύκολο τρόπο, χωρίς χώμα, χωρίς ήλιο και να είναι πλούσιο σε βιταμίνη C. Κατέληξαν στα φύτρα, τα οποία είναι τα πιο ολοκληρωμένα τρόφιμα σε θρεπτική αξία.

Εκμεταλλευτείτε τα το χειμώνα !

Τα φύτρα είναι έξοχη πηγή φυτικών ινών, αντιοξειδωτικών και βιταμινών, ειδικά το χειμώνα, που τα φρούτα και τα λαχανικά είναι περιορισμένα. Χάρη σε κάποια χημικά μόρια που περιέχουν, τροφοδοτούν τον οργανισμό με ενέργεια και μας αναζωογονούν. Βοηθούν στην ανανέωση των κυττάρων και καθυστερούν τη γήρανση. Επειδή είναι πλούσια σε βιταμίνη Β12, όλες τις βιταμίνες Β, καθώς και βιταμίνες A, Κ και C, όπως επίσης σε ιχνοστοιχεία, αμινοξέα, και άλλα θρεπτικά συστατικά είναι απολύτως απαραίτητα για όλους όσοι ακολουθούν χορτοφαγική διατροφή ή είναι ωμοφάγοι.

Καλλιεργήστε τα βιολογικά σας φύτρα

Τι θα χρειαστείτε:

Μπορείτε να φτιάξετε φύτρα από όλους σχεδόν τους σπόρους όπως σιτάρι, σίκαλη, βρώμη, φαγόπυρο, κινόα, αμάρανθο, κεχρί, τριφύλλι, άλφα άλφα, κάρδαμο, σινάπι, σέλινο, κρεμμύδι, καρότο, λάχανο, ραπανάκι, μπρόκολο, φακές, ροβίτσα, μπιζέλια, ηλιόσπορο, σουσάμι, αμύγδαλα, κολοκυθόσπορος κ.λπ. Τέτοιους σπόρους μπορείτε να προμηθευτείτε από αγρότες που καλλιεργούν με βιολογικές τεχνικές ή από ομάδες καταναλωτών βιολογικών ή και βιοδυναμικών προϊόντων που τους προμηθεύονται απευθείας από τους παραγωγούς. Για να βλαστήσουν οι σπόροι, πρέπει να είναι ολόκληροι, ανεπεξέργαστοι και με τη φλούδα τους.

• Ένα γυάλινο ή πήλινο δοχείο ή ένα μπουκάλι με φαρδύ στόμιο. Καλό είναι να αποφύγετε την χρήση πλαστικών ή μεταλλικών σκευών.
• Ένα άσπρο τούλι ή μια γάζα με μικρές τρύπες. Σουρωτήρι. Ένα λαστιχάκι.

Βασικά βήματα: 

¤  Τοποθετήστε σε ένα πιάτο την ποσότητα των σπόρων που θα χρησιμοποιήσετε, αφαιρώντας τους σάπιους, όσους έχουν τρύπες και στίγματα. Τοποθετήστε τους σπόρους σε ένα σουρωτήρι και πλύντε τους με άφθονο χλιαρό νερό, για να απομακρύνετε την σκόνη και τις πιθανές ακαθαρσίες. Βάλτε τους σπόρους μέσα στο δοχείο, το οποίο πρέπει να έχει μεγάλη χωρητικότητα, έτσι ώστε να επιτρέπει στον αέρα να κυκλοφορεί και στον όγκο των σπόρων να αυξηθεί.

¤  Βάζετε στο δοχείο ποσότητα νερού που να καλύπτει κατά 4-5 δάχτυλα το στρώμα των σπόρων. Κλείστε το δοχείο με το άσπρο τούλι ή γάζα και στερεώστε το με το λαστιχάκι. Αφήστε τους σπόρους να μουλιάσουν στο νερό όλη τη νύχτα, γύρω στις 8 ώρες. Οι σπόροι μουσκεύονται ανάλογα με το μέγεθος τους, δηλαδή οι μικροί 4-6 ώρες και οι μεγαλύτεροι 8-12 ώρες με εξαίρεση το φαγόπυρο 15-60 λεπτά, το κινόα που θέλει 3 ώρες και το κάρδαμο που θέλει μόνο ξέβγαλμα και καθόλου μούλιασμα.

Στη συνέχεια …

¤ Αφού περάσει ο χρόνος μουλιάσματος, αναποδογυρίστε το βάζο, χωρίς να βγάλετε το τούλι και πετάξτε το νερό. Ξαναγεμίστε το με νερό, έτσι όπως είναι με το τούλι, ξεπλύντε τους σπόρους. Επαναλάβετε 3-4 φορές. Στο τελευταίο ξέβγαλμα φροντίστε να φύγει όση περισσότερη ποσότητα νερού γίνεται. Καλό είναι να αφήσετε το βάζο αναποδογυρισμένο σε λοξή θέση στο νιπτήρα σας ή κάπου για να στραγγίζει καλά το νερό.

¤ Βασικό είναι οι σπόροι κατά τη διαδικασία του φυτρώματος να αερίζονται καλά, ώστε να μη μουχλιάσουν. Αυτή τη διαδικασία ξεπλύματος την επαναλαμβάνετε πρωί, μεσημέρι και βράδυ μέχρι να φυτρώσουν οι σπόροι. Το καλοκαίρι η βλάστηση γίνεται πιο γρήγορα απ’ ό,τι το χειμώνα.

¤ Όταν τα φύτρα γίνουν, ξεπλύντε τα σε σουρωτήρι, στραγγίστε τα καλά και βάλτε τα σε γυάλινο δοχείο με καπάκι στο ψυγείο ή σε σακουλάκι που να κλείνει αεροστεγώς. Εκεί συνεχίζουν να μεγαλώνουν αλλά με πιο αργό ρυθμό. Καταναλώστε τα σε 3-4 ημέρες.

¤  Τα φύτρα δεν είναι όλα ίδια στη γεύση ή στην υφή. Κάποια είναι πιπεράτα,  σκληρά και άλλα τρυφερά. Αναλόγως θα τα χρησιμοποιήσετε: τα μαλακά φύτρα ταιριάζουν περισσότερο σε σαλάτες και σάντουιτς, γιατί μπορούν να καταναλωθούν και ωμά, ενώ τα πιο σκληρά μπορούν να μαγειρευτούν και να δώσουν γεύση, ψιλοκομμένα μέσα σε σούπες, βραστά λαχανικά και λαδερά.

ΠΡΟΣΟΧΗ:  

Αποφύγετε την κατανάλωση φύτρων από σπόρους φυτών της οικογένειας των σολανωδών (ντομάτα, κουκιά, γίγαντες, πατάτα, πιπεριά, μελιτζάνα), γιατί περιέχουν δηλητηριώδεις και τοξικές ουσίες. Για παράδειγμα, τα φύτρα των σπόρων της ντομάτας περιέχουν ένα τοξικό αλκαλοειδές που ονομάζεται λυκοπερσικίνη και τα φύτρα της πατάτας περιέχουν τη σολανίνη.
Εντάξτε τα φύτρα στη διατροφή σας: είναι εξαιρετικά τονωτική τροφή για όλους τους νέους ή ηλικιωμένους, καθώς και για τα παιδιά.

Πηγή: NaturaNrg #35