Ο Δεκέμβριος μπήκε και ο χειμώνας είναι επισήμως εδώ. Μπορεί φέτος ο καιρός να μην έχει δείξει ακόμα το πιο ψυχρό πρόσωπό του, όμως θα το κάνει ξαφνικά και τότε είναι πολύ πιθανό να σας ρίξει απευθείας στο κρεβάτι. Γνωρίζετε όμως γιατί τελικά η απότομη πτώση της θερμοκρασίας αυξάνει τις πιθανότητες κρυολογήματος; Όχι, δεν ευθύνεται το ίδιο το κρύο. Διαβάστε τι συμβαίνει πραγματικά όταν ο υδράργυρος κάνει ξαφνική βουτιά!
♦ της Αφροδίτης Ραυτοπούλου
Όταν η θερμοκρασία πέφτει σε μονοψήφιους βαθμούς, είναι λογικό να υποπτεύεστε ότι ο κίνδυνος να την «αρπάξετε» είναι πιο σοβαρός από κάθε άλλη στιγμή του χρόνου. Άλλωστε ο χειμώνας είναι η κατ’ εξοχήν εποχή του βήχα, του ερεθισμένου λαιμού και της φραγμένης μύτης. Όχι όμως για τον λόγο που φαντάζεστε. Καθώς η θερμοκρασία πέφτει γρήγορα και παίρνει μαζί της και τα επίπεδα υγρασίας, τότε οι ιοί ισχυροποιούνται και το ανοσοποιητικό σύστημα βάλλεται. Οι έρευνες δείχνουν ότι ο κρύος καιρός αυξάνει τον κίνδυνο λοιμώξεων με διάφορους τρόπους.
Οι ιοί αγαπούν τον ψυχρό, ξηρό αέρα
Όταν ένας ιός έρχεται σε επαφή με το σώμα, ιδιαιτέρως τη μύτη ή το λαιμό, τότε πολλαπλασιάζεται για να προκαλέσει λοίμωξη. Τα επιστημονικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι οι ιοί επιβιώνουν και πολλαπλασιάζονται πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά στις ψυχρές θερμοκρασίες, με αποτέλεσμα να διαδίδονται και να μολύνουν μεγαλύτερες ομάδες πληθυσμού.
Υπάρχουν επιστημονικές μελέτες που αποδεικνύουν ότι συγκεκριμένα οι ρινοϊοί (rhinoviruses), που ευθύνονται για τα περισσότερα κρυολογήματα, έχουν ευκολότερη δουλειά όταν κυκλοφορούν σε ψυχρό, ξηρό αέρα. Επιπλέον, ο ψυχρός καιρός μπορεί να επιβραδύνει τα ανοσοποιητικά αντανακλαστικά του οργανισμού, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες κρυολογήματος. Αν η θερμοκρασία του σώματος πέσει λόγω του ψυχρού καιρού, τότε ο ιός καταφέρνει να πολλαπλασιάζεται ευκολότερα.
Παράλληλα, οι χαμηλές θερμοκρασίες παρέχουν στον ιό του κρυολογήματος ένα προστατευτικό στρώμα, κάνοντάς τον πιο ισχυρό και λιγότερο διαπερατό. Αντιθέτως, στις υψηλές θερμοκρασίες, ο ιός χάνει αυτό το στρώμα και αποδυναμώνεται με αποτέλεσμα να διαδίδεται πιο δύσκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Το ανοσοποιητικό σύστημα πάσχει
Την ίδια στιγμή, ο ξηρότερος αέρας δυσκολεύει την ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να καταπολεμάει τους ιούς. Φαίνεται ότι οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες προκαλούν συστολή των αιμοφόρων αγγείων, δυσχεραίνοντας έτσι την άμεση αμυντική αντίδραση του οργανισμού.
Πιο συγκεκριμένα, το κρύο καθιστά δυσκολότερο για τα λευκά αιμοσφαίρια να φτάσουν στη βλεννογόνο μεμβράνη, όπου «κατασκηνώνει» ο ιός του κρυολογήματος και προξενεί λοίμωξη, ώστε να αρχίσουν εγκαίρως την επίθεσή τους.
Επιβαρυντικό ρόλο παίζει και το γεγονός ότι η ημέρα τον χειμώνα είναι πιο σύντομη, καθώς σκοτεινιάζει νωρίς. Εξαιτίας της έλλειψης του ήλιου και της παραμονής σε κλειστούς χώρους, τείνουν να πέφτουν τα επίπεδα βιταμίνης D, μία βιταμίνη που κρατάει σε φόρμα το ανοσοποιητικό σύστημα.
Σας ενδιαφέρει: Ξετρυπώστε την «κρυμμένη» αντιβίωση!
Ο συνωστισμός διευκολύνει τη μετάδοση
Οι ιοί που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα, μεταδίδονται μέσω του αέρα και της στενής προσωπικής επαφής. Είναι προφανές λοιπόν ότι η μετάδοσή τους διευκολύνεται σε χώρους όπου μαζεύονται πολλά άτομα, ειδικά τα κρύα βράδια του χειμώνα που οι θερμοκρασίες δεν επιτρέπουν την παραμονή σε εξωτερικούς χώρους.
Τόσο το κοινό κρυολόγημα, όσο και η γρίπη είναι ιδιαίτερα μεταδοτικά. Ένα βήξιμο μπορεί να εκτοξεύσει μικρόβια ακόμα και σε απόσταση δύο μέτρων. Είναι σημαντικό να γνωρίζεται ότι τα περισσότερα μικρόβια μπορούν να επιβιώσουν πάνω σε επιφάνειες για κάμποσο χρονικό διάστημα.
Πιο συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί ότι οι ρινοϊοί και άλλοι ιοί του κρυολογήματος μπορούν να επιβιώσουν έως και 7 ημέρες σε επιφάνειες εσωτερικών χώρων, πάγκους εργασίας ή πόμολα πόρτας. Να θυμάστε ότι όλοι οι ιοί αντέχουν περισσότερο πάνω στις σκληρές επιφάνειες (από μέταλλο ή πλαστικό) σε σχέση με τα μαλακά υφάσματα.
3 βασικοί τρόποι πρόληψης
Για να μην «κρεβατωθείτε» με την πρώτη πτώση του υδραργύρου, δράστε προληπτικά.
- Πλύσιμο χεριών: Τα μικρόβια μεταφέρονται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Με το συχνό πλύσιμο των χεριών μπορείτε πραγματικά να εμποδίσετε τη μετάδοση. Είναι τόσο απλό, όμως και τόσο αποτελεσματικό. Μην το υποτιμάτε.
- Χαρτομάντιλα: Να έχετε πάντα μαζί σας ένα πακέτο χαρτομάντιλα. Έρευνες έχουν δείξει ότι στους χώρους όπου τα άτομα βήχουν και φτερνίζονται μέσα σε ένα χαρτομάντιλο, αντί ελεύθερα στον αέρα ή μέσα στα χέρια τους, μειώνεται σημαντικά ο αριθμός των αναπνευστικών λοιμώξεων.
- Υγραντήρας: Χρησιμοποιείτε υγραντήρα για να ανεβάζετε τα επίπεδα υγρασίας στον αέρα του δωματίου σας. Οι ιοί αγαπούν τον ξηρό αέρα, επομένως ο πιο υγρός αέρας αποτελεί ένα έξτρα επίπεδο δυσκολίας για τη μετάδοσή τους.
Πηγή: Natura nrg #110, www.naturanrg.gr
