Η γυναικολογική φυσικοθεραπεία είναι μια εξειδίκευση στον τομέα της φυσικοθεραπείας. Αφορά προβλήματα των γυναικών που σχετίζονται με το πυελικό έδαφος, δηλαδή τους μύες που καλύπτουν εσωτερικά το κάτω τμήμα της λεκάνης και υποστηρίζουν τα γεννητικά όργανα. Γνωρίστε τη γυναικολογική φυσικοθεραπεία
♠ της Κατερίνας Σπανίδη, Φυσικοθεραπεύτρια MSc, OMT, Clinical Pilates instructor,www.physiofixathens.gr
Αφορά σε προβλήματα πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη. Τέτοια προβλήματα είναι ο πόνος στη μέση ή στη λεκάνη, διάσταση ορθού κοιλιακού αλλά και ακράτεια ούρων και η πρόπτωση μήτρας. Επίσης αφορά και γυναίκες που βρίσκονται στο στάδιο της εμμηνόπαυσης και αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα λόγω ορμονικών αλλαγών. Επιπλέον, αφορά γυναίκες που αναρρώνουν από γυναικολογικά χειρουργεία. Γνωρίστε τη γυναικολογική φυσικοθεραπεία
Οι φυσικοθεραπευτές πυελικού εδάφους είναι ειδικά εκπαιδευμένοι στο να αξιολογούν και να θεραπεύουν ένα ευρύ φάσμα δυσλειτουργιών πυελικού εδάφους. Αρχικά γίνεται λήψη ενός λεπτομερούς γυναικολογικού και μαιευτικού ιστορικού (αριθμός κυήσεων, είδος τοκετού, προηγούμενες λοιμώξεις, γυναικολογικά χειρουργεία, κλπ.) και έπειτα σχεδιάζεται ένα πρόγραμμα αποκατάστασης ανάλογα με το εκάστοτε πρόβλημα και το αίτιο.
Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις ποικίλλουν ανάλογα την περίπτωση και συνήθως περιλαμβάνουν τεχνικές χαλάρωσης ή ενδυνάμωσης των μυών πυελικού εδάφους, ειδικές τεχνικές κινητοποίησης της Σπονδυλικής Στήλης ή των αρθρώσεων (manual therapy), βιοανατροφοδότηση (biofeedback), εκπαίδευση της ασθενούς και συμβουλευτική.
Διαβάστε επίσης ⇒ Ορθώστε το ανάστημά σας!
Πότε μπορεί να σας βοηθήσει η γυναικολογική φυσικοθεραπεία;
Οι μύες του πυελικού εδάφους μπορεί να είναι αδύναμοι, σφιγμένοι ή να πονούν για διάφορους λόγους. Τα προβλήματα αυτά δεν σχετίζονται πάντα με το γήρας. Πολύ συχνά οι δυσλειτουργίες αυτές ξεκινούν με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό αλλά είναι συχνές και σε νεαρές αθλήτριες.
Η γυναικολογική φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει σε περιπτώσεις:
- Ακράτειας ούρων (ακράτεια προσπάθειας ή επιτακτικού τύπου)
- Υπερδραστήριας κύστης και νυκτουρίας (ενοχλητική ούρηση πάνω από 8 φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας και πάνω από 2 κατά τη διάρκεια της νύχτας )
- Πρόπτωσης μήτρας και κόλπου
- Πόνου/ενόχλησης κατά την σεξουαλική επαφή
- Μυοσκελετικών πόνων κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και της αποκατάστασης μετά τον τοκετό
- Αποκατάστασης μετά από γυναικολογικό χειρουργείο και επανένταξης σε αθλητικές δραστηριότητες
Συχνά προβλήματα των μυών πυελικού εδάφους
→ Αδυναμία των μυών πυελικού εδάφους
Όπως κάθε άλλος μυς στο ανθρώπινο σώμα, έτσι και οι μύες που υποστηρίζουν τα γεννητικά μας όργανα μπορεί να είναι αδύναμοι, να διαταθούν περισσότερο από το φυσιολογικό ή και να τραυματιστούν. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ακράτεια ούρων ή και πρόπτωση πυελικών οργάνων.
Καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε αδυναμία των μυών αυτών είναι οι σωματικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού αλλά και της εμμηνόπαυσης.
Πιο συχνά εμφανίζεται η ακράτεια προσπάθειας (Urinary Stress Incontinence) δηλαδή η διαρροή ούρων (μικρής ή μεγάλης ποσότητας) με βήχα, φτέρνισμα ή έντονο γέλιο. Αυτό συμβαίνει γιατί τέτοιες καταστάσεις πιέζουν την ουροδόχο κύστη η οποία μετακινείται προς τα κάτω και οι πυελικοί μύες αδυνατούν να την συγκρατήσουν. Διαρροή ούρων μπορεί επίσης να συμβεί και κατά την διάρκεια έντονης σωματικής άσκησης.
Η πρόπτωση των πυελικών οργάνων (ουροδόχος κύστη, μήτρα και ορθό) συμβαίνει όταν ένα ή και περισσότερα πυελικά όργανα μετακινούνται προς τα κάτω. Αυτό συμβαίνει λόγω της αδυναμίας των συνδέσμων και των υποστηρικτικών μυών να τα συγκρατήσουν στη θέση τους.
→ Πυελικοί μύες σφιγμένοι ή υπερδραστήριοι
Οι μύες εκτός από το να είναι δυνατοί πρέπει να έχουν και την δυνατότητα να χαλαρώνουν και να επιμηκύνονται. Για παράδειγμα, όταν οι μύες του αυχένα είναι σφιγμένοι μπορεί να προκαλέσουν πόνο στον αυχένα ή και πονοκέφαλο. Με τον ίδιο τρόπο και ένα σφιχτό ή υπερτονικό πυελικό έδαφος μπορεί να προκαλέσει ποικίλα προβλήματα στα οποία συχνά γίνεται λανθασμένη διάγνωση.
Ορισμένα προβλήματα είναι:
- Συχνοουρία, επιτακτική ούρηση ή ανικανότητα πλήρους κένωσης της κύστης ή του εντέρου
- Πόνος κατά την διάρκεια ή μετά την σεξουαλική επαφή
- Πυελικός πόνος, πόνος στην περιγεννητική περιοχή ή στην περιοχή του πρωκτού και του κόκκυγα
- Ανεξήγητος χρόνιος πόνος στην μέση ή στο ισχίο
- Δυσκοιλιότητα και πόνος κατά την προσπάθεια κένωσης του εντέρου
Όταν οι πυελικοί μύες είναι σε σύσπαση ή δεν έχουν την ικανότητα να χαλαρώνουν, οι ασκήσεις ενδυνάμωσης της περιοχής μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα. Θα πρέπει πρώτα να αποκατασταθεί ή τάση των μυών με ειδικές τεχνικές. Έπειτα να αποκατασταθεί η αδυναμία με εξειδικευμένες ασκήσεις πυελικού εδάφους.
Σε κάθε περίπτωση συνιστάται η διάγνωση να γίνεται από ειδικό ιατρό γυναικολόγο ή ουρολόγο. Έπειτα εφόσον κρίνεται σκόπιμο η ασθενής να ακολουθήσει μια συντηρητική θεραπεία, απευθύνεται σε φυσικοθεραπευτή πυελικού εδάφους. Σύμφωνα μάλιστα και με την πιο πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση Cochrane, η θεραπεία των μυών πυελικού εδάφους (pelvic floor muscle therapy) αποτελεί την πρώτη γραμμή συντηρητικής διαχείρισης σε γυναίκες με ακράτεια ούρων. (Dumoulin et al., 2018)
Στην Ελλάδα ήδη από το 2014 ο Πανελλήνιος Σύλλογος Φυσικοθεραπευτών έχει δημιουργήσει το Επιστημονικό Τμήμα «Φυσικοθεραπεία στην Υγεία των Γυναικών». Το τμήμα λειτουργεί με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες του International Organization of Physical Therapists in Women’s Health (IOPTWH). Στόχος του Επιστημονικού Τμήματος είναι η ενημέρωση των γυναικών σχετικά με τις δυσλειτουργίες του πυελικού εδάφους. Επίσης, η βελτίωση της ιατρικής περίθαλψης και φυσικοθεραπευτικής πρακτικής σε γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα πυελικού εδάφους.
Πηγή: Naturanrg123o, www.naturanrg.gr
