Φθινόπωρο: Το θεωρούμε βροχερό, άχρωμο, θαμπό, μελαγχολικό. Κι όμως το φθινόπωρο η φύση ξανανιώνει! Παίρνει μια βαθιά ανάσα μετά τη λάβα του καλοκαιριού. Τα τοπία γλυκαίνουν από τον φθινοπωρινό ήλιο και η γη χαρίζει τους πλέον πολύτιμους καρπούς της: το λάδι και το σταφύλι.
Της Μαρίας Γκέκα
Και φυσικά είναι η εποχή όπου η φύση μάς προσφέρει μια μεγάλη ποικιλία σε φρούτα και λαχανικά. Διαφορετικά από εκείνα του καλοκαιριού -λιγότερο χυμώδη ίσως- αλλά εξίσου σημαντικά για να τονώσουμε το ανοσοποιητικό μας και να θωρακίσουμε τον οργανισμό μας από τις ιώσεις ενόψει του χειμώνα.
Σταφύλι
Το σταφύλι διακαιολογημένα θεωρείται ο “βασιλιάς των φρούτων”, καθώς είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α,C και B, ενώ από μεταλλικά στοιχεία περιέχει ασβέστιο (Ca), φώσφορο (P), κάλιο (K) και σίδηρο (Fe).
Η βιταμίνη Α βοηθά στην καλή όραση ενώ οι ανθοκυανίνες (χρωστικές που βρίσκονται κυρίως στα κόκκινα σταφύλια) δυναμώνουν τα αγγεία των ματιών κι επιβραδύνουν τη γήρανση της όρασης και την ανάπτυξη παθήσεων του αμφιβληστροειδούς.
Εκτός από την προστατευτική τους δράση για την όραση, οι ανθοκυανίνες μαζί με τις πολυφαινόλες, λόγω των εξαιρετικά αντιοξειδωτικών ιδιοτήτων τους, ενισχύουν τα τοιχώματα των αγγείων και μειώνουν τις φλεγμονές, ασκώντας τόσο αντιγηραντική όσο και καρδιοπροστατευτική δράση.
Μάλιστα, έχει βρεθεί ότι τα λιπαρά οξέα που περιέχονται στο κουκούτσι του σταφυλιού, μειώνουν τη χοληστερίνη και βοηθούν στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων. Τα φλαβονοειδή που αφθονούν κι αυτά στο κόκκινο σταφύλι, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, προστατεύουν την καρδιά, τα αγγεία και τους πνεύμονες και τονώνουν το δέρμα.
Το σταφύλι λόγω της ρεσβερατρόλης που βρίσκεται στη φλούδα του έχει και αντικαρκινική δράση. Ο χυμός του θεωρείται το ίδιο πλούσιος σε σάκχαρα, μεταλλικά άλατα και λευκωματούχες ουσίες, με το μητρικό γάλα.
Παράλληλα, το σταφύλι αποτελείι καλή πηγή φυτικών ινών, οπότε θεωρείται φάρμακο κατά της δυσπεψίας, της δυσκοιλιότητας, της κολίτιδας και των αιμορροΐδων.
Μήλο
Όπως λέει και το λαϊκό ρητό, «ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα»! Πλούσιο σε φυτικές ίνες, βιταμίνη C, βιταμίνη Κ, ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο, κάλιο και ισχυρά αντιοξειδωτικά, συμβάλλει στην προστασία του μαστού και του παχέος εντέρου, στην πρόληψη δημιουργίας πέτρας στα νεφρά, και στη μείωση της κακής χοληστερόλης. Μελέτες έχουν επίσης αποδείξει ότι η κατανάλωση τουλάχιστον δύο μήλων την εβδομάδα μειώνει τον κίνδυνο του άσθματος και του διαβήτη τύπου 2, ενώ ενισχύει την υγεία των πνευμόνων.
Το μήλο είναι ένα υγιεινό σνακ για κάθε ώρα της ημέρας. Βοηθά στην πέψη καθώς και στην καύση του λίπους. Έχοντας πολύ λίγες θερμίδες είναι καλό να καταναλώνεται μετά από κάποιο γεύμα, γιατί έχει πολύτιμες θρεπτικές ουσίες οι οποίες βοηθούν στο μεταβολισμό και τη γρηγορότερη πέψη.
Αχλάδι
Ο Όμηρος το ανέφερε ως «δώρο των θεών». Και μάλλον δεν είχε άδικο. Η γλυκιά, αρωματική, ζουμερή και μαλακή σάρκα του αχλαδιού, κάνει αυτό το φρούτο ιδιαίτερα αγαπητό, ενώ τα σημαντικά του διατροφικά οφέλη, το κάνουν σημαντικό «σύμμαχο» της υγείας μας. Τα αχλάδια αποτελούν εξαιρετική πηγή υδατοδιαλυτών ινών. Περιέχουν βιταμίνες Α, Β1, Β2, C, E, φυλλικό οξύ και νιασίνη. Επίσης, είναι πλούσια σε χαλκό, φώσφορο, βόριο, και κάλιο και σε μικρότερες ποσότητες σε ασβέστιο, χλώριο, σίδηρο, μαγνήσιο, νάτριο και θείο και έχουν λίγες θερμίδες.
Ο χαλκός είναι συστατικό οξειδοαναγωγικών ενζύμων και συμπαράγοντας πολλών ορμονών και πρωτεϊνών. Τα τελευταία χρόνια, έρευνες υποστηρίζουν πως μια δίαιτα πλούσια σε χαλκό μπορεί να βελτιώσει την καρδιακή λειτουργία σε άτομα που έχουν προσβληθεί από κάποιο καρδιακό νόσημα. Η κατανάλωση χυμού αχλαδιών βοηθά στην ανακούφιση από τον πόνο σε διάφορες φλεγμονώδεις καταστάσεις ενώ, το βόριο που περιέχει μειώνει τον κίνδυνο της οστεοπόρωσης. Θεωρείται υποαλλεργικό φρούτο και είναι συχνά μεταξύ των πρώτων τροφών που χορηγούνται στα βρέφη.
Kυδώνι
Ένα κυδώνι μέτριου μεγέθους έχει μόνο 52 θερμίδες, περιέχει φυτικές ίνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Είναι υψηλό σε βιταμίνη C, κάλιο, χαλκό και περιέχει βιταμίνη Α. Είναι ιδανικό για τη μείωση χοληστερόλης για τους διαβητικούς, αφού ένα από τα κύρια συστατικά του είναι η πηκτίνη. Η πηκτίνη ανήκει στις φυτικές ίνες που διασπώνται από τον ανθρώπινο οργανισμό, μειώνοντας τη χοληστερόλη και καθυστερώντας την απορρόφηση της γλυκόζης από το αίμα.
Γνωστό και ως «χρυσό μήλο», αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς συμμάχους της υγείας. Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε νερό, όπως και κάλιο, ενώ περιέχει επίσης βιταμίνη C, A και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Περιέχει διαιτητικές ίνες σε γενναιόδωρες ποσότητες, ενώ ανάμεσα στα θρεπτικά συστατικά του βρίσκεται ο φώσφορος και ο σίδηρος.
Περιέχει επίσης μεγάλες ποσότητες τανίνης που έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και λιθώδη κύτταρα, ενώ οι θερμίδες που αποδίδει στα 100 γραμμάρια του ανέρχονται στις 60.
Το φρούτο περιέχει επίσης μεγάλες ποσότητες τανίνης και λιθώδη κύτταρα. Χρησιμοποιείται και ως βότανο κατά της διάρροιας. Επιπλέον, οι σπόροι του έχουν αποχρεμπτικές και μαλακτικές ιδιότητες. Τα κυδώνια τονώνουν επίσης την όρεξη, καταπραΰνουν το ερεθισμένο στομάχι και διευκολύνουν την ηπατική και νεφρική λειτουργία.
Λωτός
Είναι το φρούτο που έτρωγαν οι Ινδιάνοι τις κρύες μέρες του χειμώνα και, όπως φαίνεται, γνώριζαν καλά το γιατί: ο λωτός είναι μια εξαιρετική πηγή β-καροτίνης, βιταμίνης C και καλίου.
Πράσινος είναι πλούσιος σε τανίνες που του δίνουν μια ισχυρή στυπτική γεύση, έτσι τρώγεται μόνο όταν ωριμάσει πλήρως. Όταν ωριμάσει ο καρπός είναι πολύ γλυκός και περιέχει μεγάλη ποσότητα σακχάρων σε γλυκόζη και πρωτεΐνη. Έχει διουρητικές και καθαρτικές ιδιότητες.
Αντίθετα, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε σάκχαρα – απαγορεύεται σε όσους πάσχουν από διαβήτη ή που υποφέρουν από παχυσαρκία. Περιέχει β-καροτένιο και λυκοπένιο, ζεαξανθίνη και κρυπτοξανθίνη, ουσίες με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Ακόμη, περιέχει βετουλινικό οξύ, μια ουσία που έχει αποδειχτεί ότι είναι ιδιαίτερα δραστική ενάντια σε αρκετές μορφές καρκίνου. Είναι πλούσιος σε βιταμίνη C, βιταμίνες της ομάδας Β (κυρίως θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, πυριδοξίνη και φολικό οξύ) αλλά και σε ιχνοστοιχεία όπως κάλιο, μαγνήσιο, χαλκό, χολίνη.
Τα 100 γρ. φρέσκου λωτού παρέχουν μόλις 70 θερμίδες, άρα είναι ιδανικός για άτομα που ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή. Χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητά του σε φυσικά σάκχαρα, είναι μια πολύ καλή πηγή ενέργειας κατάλληλη για άτομα με αυξημένη φυσική δραστηριότητα. Προσοχή, τρώγεται μόνον όταν ωριμάσει πολύ.
Βατόμουρα
Ταπεινά στην εμφάνιση, αφού τα συναντάμε αναρριχώμενα σε φράκτες (στην άγρια μορφή τους), όμως είναι πλούσια σε πάρα πολλά συστατικά, τόσα που οι σύγχρονες έρευνες τα κατατάσσουν στα «υπέρ-τρόφιμα».
Καταρχήν, αποτελούν μια πηγή πλούσια σε βιταμίνη C με διπλάσια περιεκτικότητα από το μύρτιλο και έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες σε σύγκριση με πολλά άλλα φρούτα. Οι ανθοκυανίνες που περιέχουν προστατεύουν από καρδιαγγειακές παθήσεις, τα καροτενοειδή, μπλοκάρουν τις ελεύθερες ρίζες αποτρέποντας έτσι την πρόωρη γήρανση ενώ τα φυτοοιστρογόνα, που επίσης περιέχουν, έχουν ήπια δράση που μοιάζει με αυτήν των οιστρογόνων που εκκρίνει ο γυναικείος οργανισμός. Περιορίζουν τον κίνδυνο θρομβώσεων, εγκεφαλικών, καρδιακών αρρυθμιών, μειώνουν τη χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια και ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση.
Τέλος, προστατεύουν το έντερο και προλαμβάνουν παθήσεις όπως η ελκώδης κολίτιδα, βελτιώνουν τη μνήμη και καταπολεμούν τις ουρολοιμώξεις.
Ακτινίδιο
Ο καρπός του είναι πλούσιος σε κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, φυτικές ίνες και ιχνοστοιχεία ενώ περιέχει βιταμίνη C σε πολύ μεγάλες ποσότητες. Με ένα μόνο ακτινίδιο, υπερκαλύπτετε την συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα βιταμίνης C! Μπορεί τα πορτοκάλια να είναι γνωστά για την περιεκτικότητά τους σε βιταμίνη C, όμως τα ακτινίδια την περιέχουν σε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα. Επίσης, μια μερίδα ακτινιδίου (76γρ.) παρέχει το 10% της ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας σε φυτικές ίνες (3γρ). Επομένως, η συστηματική κατανάλωσή του, μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας αλλά και του φουσκώματος.
Αυτό το μοναδικό φρούτο αποτελεί μια πολύτιμη πηγή ω3 και ω6 λιπαρών οξέων, τα οποία είναι ευρέως διαδεδομένα για την πρόληψη αλλά και την αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών παθήσεων. Τα λιπαρά αυτά οξέα, συναντώνται κυρίως στα μικρά μαύρα σπόρια του ακτινιδίου.Τέλος, συντελεί στη βελτίωση της όρασης, εξαιτίας του αντιοξειδωτικού λουτεϊνη που περιέχει.
Ρόδι
Βιταμίνες A,C,E, σίδηρο, κάλιο, φυτικές ίνες, υδατάνθρακες αλλά και αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως τανίνες, πολυφαινόλες , ανθοκυανίνες και τόσα ακόμα πολύτιμα συστατικά κατατάσσουν το ρόδι στις σούπερ τροφές. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι η περιεκτικότητα του χυµού του σε αντιοξειδωτικά είναι τρεις φορές υψηλότερη από το πράσινο τσάι και το κόκκινο κρασί!
Μάλιστα, ένα ρόδι καλύπτει το 40% της ποσότητας της βιταμίνης C και το 25% του φυλλικού οξέος που έχει καθημερινά ανάγκη ένας ενήλικας. Ο χυμός του συνιστάται, επίσης, να καταναλώνεται κατά τη διάρκεια ή έπειτα από έντονη άσκηση, αφού φαίνεται να αυξάνει την αιματική παραγωγή και να μειώνει την καρδιακή επιβάρυνση.
