Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί τον πιο συχνά εμφανιζόμενο καρκίνο στους άνδρες του δυτικού κόσμου. Είναι επίσης η δεύτερη αιτία θανάτου μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. Στην Ελλάδα μόνο διαγιγνώσκονται περίπου 5000 νέα περιστατικά κάθε χρόνο.
⇒ του Στέλιου Βούλγαρη, Χειρουργός – Ουρολόγος – Ανδρολόγος, www.urology.com.gr
Τις περισσότερες φορές η διάγνωση γίνεται λόγω αυξημένου PSA ή λόγω ευρημάτων από τη δακτυλική εξέταση. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι σε αρχικά στάδια δεν δίνει συμπτώματα. Για το λόγο αυτό συνιστάται όλο και πιο ευρέως να γίνονται οι παραπάνω αναφερθείσες εξετάσεις σε όλους τους άντρες άνω των 50. Κάποιες φορές η διάγνωση μπορεί να γίνει τυχαία από ιστοτεμάχια που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια διουρηθρικής προστατεκτομής για καλοήθη υπερπλασία του προστάτη.
Διάγνωση
↵ Η διάγνωση του καρκίνου του προστάτη περιλαμβάνει κυρίως την εξέταση αίματος που ονομάζεται PSA και τη δακτυλική εξέταση. Παρόλο που η προληπτική εξέταση για καρκίνο του προστάτη είναι κάτι αμφιλεγόμενο, οι περισσότεροι ουρολόγοι πλέον συμφωνούν πως κάθε άντρας άνω των 50 θα πρέπει να ελέγχει το PSA του και να εξετάζεται από ουρολόγο μια φορά το χρόνο. Αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη, τότε ο έλεγχος αυτός θα πρέπει να ξεκινά από την ηλικία των 40.
Οι φυσιολογικές τιμές του PSA έχουν οριστεί ως εξής:
- 40-50 PSA<2.5 ng/ml
- 50-60 PSA<3.5 ng/ml
- 60-70 PSA<4.5 ng/ml
- 70-80 PSA<6.5 ng/ml
↵ Eιδική εξέταση με υπέρηχο
Χρήσιμες πληροφορίες μας δίνει και μια ειδική εξέταση με υπέρηχο που ονομάζεται διορθικό υπερηχογράφημα του προστάτη, όπου ο εξειδικευμένος σε αυτήν την εξέταση ουρολόγος ή ο ακτινολόγος εξετάζουν τον προστάτη χρησιμοποιώντας μια ειδική κεφαλή υπερήχου που εισάγεται στο ορθό του ασθενούς υπό τοπική αναισθησία. Με βάση την εικόνα που μας δίνει ο προστάτης μπορούμε να εντοπίσουμε ύποπτες περιοχές.
↵ Η καθοριστική διάγνωση του καρκίνου του προστάτη γίνεται με τη βιοψία.
Είναι μια εξέταση ρουτίνας όπου υπό τοπική ή γενική αναισθησία και συνήθως με την καθοδήγηση διορθικού υπερήχου ο ουρολόγος παίρνει 8-12 μικρά κομμάτια προστάτη με τη βοήθεια μικρής βελόνας βιοψίας. Αυτά λαμβάνονται με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι αντιπροσωπευτικά για όλο τον προστάτη. Στη συνέχεια αποστέλλονται στον ειδικό γιατρό παθολογοανατόμο, ο οποίος μας δίνει το τελικό πόρισμα της ύπαρξης ή όχι καρκίνου. Κάποιες φορές η βιοψία βγαίνει αρνητική όμως το PSA παραμένει υψηλό. Σε αυτή την περίπτωση προχωρούμε σε μια πιο εξειδικευμένη βιοψία η οποία μας επιτρέπει να πάρουμε περισσότερα «δείγματα» από τον προστάτη.
Θεραπεία
Για να επιλέξουμε ποια θεραπεία είναι κατάλληλη για κάποιον στον οποίο έχει διαγνωστεί καρκίνος του προστάτη, χρειάζεται πρώτα να γνωρίζουμε αν αυτός είναι εντοπισμένος μόνο μέσα στον προστάτη ή αν έχει «βγει» εκτός αυτού (τοπικές ή απομακρυσμένες μεταστάσεις). Αυτές τις πληροφορίες θα μας τις δώσουν το σπινθηρογράφημα οστών και η αξονική ή μαγνητική τομογραφία.
Αν ο καρκίνος έχει «ξεφύγει» εκτός του προστάτη, η πιο ενδεδειγμένη θεραπεία είναι ο λεγόμενος ανδρογονικός αποκλεισμός. Πρόκειται για ορμονική θεραπεία η οποία χορηγείται με τη μορφή μιας ένεσης συνήθως κάθε τρεις μήνες. Οι συχνότερες παρενέργειες αυτών είναι οι εξάψεις και ο επηρεασμός των στύσεων και της σεξουαλικής επιθυμίας.
Στον εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη οι επιλογές είναι τέσσερις:
1.Η προσεκτική παρακολούθηση (active surveillance).
Με αυτήν την επιλογή ο ασθενής επιλέγει να μη γίνει καμιά παρεμβατική μέθοδος παρά μόνο να τεθεί σε στενή παρακολούθηση με τη μορφή ελέγχου του PSA ανά 6μηνο αρχικά και με βιοψίες κάθε 12 με 18 μήνες. Είναι μια καλή επιλογή για κάποιες ελάχιστα επιθετικές μορφές καρκίνου.
2. Η ριζική προστατεκτομή.
Πρόκειται για το λεγόμενο «χειρουργείο», μια επέμβαση που διαρκεί 2-3 ώρες και μπορεί να γίνει ανοικτά, λαπαροσκοπικά ή και με τη βοήθεια ρομπότ. Όσον αφορά τον έλεγχο του καρκίνου τα αποτελέσματα είναι συνήθως πολύ καλά, αλλά ο ασθενής συχνά εμφανίζει ακράτεια μετεγχειρητικά και επίσης μεγάλου βαθμού στυτική δυσλειτουργία (ανικανότητα).
3. Η Βραχυθεραπεία είναι μια ελάχιστα παρεμβατική μέθοδος
κατά την οποία εμφυτεύονται ραδιενεργοί κόκκοι στον προστάτη. Παρουσιάζει εφάμιλλα αποτελέσματα με τη ριζική προστατεκτομή όσον αφορά τον έλεγχο του καρκίνου αλλά υπερτερεί αυτής όσον αφορά την ακράτεια (<1%) και την ανικανότητα.
4. Η εξωτερική ακτινοβολία
είναι μια μέθοδος κατά την οποία χορηγούνται υψηλές δόσεις ακτινοβολίας στον προστάτη δια μέσου όμως υγιών ιστών (μυς, ουροδόχος κύστη, έντερο). Σαν αποτέλεσμα αυτού έχουμε περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες από αυτά τα όργανα (διάρροια, αιμορραγία από το ορθό ή την κύστη), παρόλο που τα αποτελέσματα όσον αφορά τον έλεγχο του καρκίνου εξακολουθούν να είναι πολύ καλά.
Υπάρχουν και κάποιες θεραπείες δεύτερης γραμμής σε περιπτώσεις καρκίνου που έχουν κάνει υποτροπή. Aυτές είναι η κρυοθεραπεία, το HIFU (υψηλής έντασης εντοπισμένος υπέρηχος) και η χημειοθεραπεία.
Πηγή: NaturaNrg #41
