◊ Μήπως κάθε βράδυ ξυπνάτε στον ύπνο σας και επισκέπτεστε την κουζίνα και το ψυγείο σας;
◊ Μήπως μαγειρεύετε τα βράδια και στη συνέχεια δεν το θυμάστε;
◊ Τότε, μάλλον πάσχετε από το σύνδρομο της νυχτερινής πολυφαγίας! Πρόκειται για μία διατροφική διαταραχή η οποία πλήττει το ¼ του παχύσαρκου πληθυσμού και τείνει ολοένα να αυξάνει.
της Αφροδίτης Ραυτοπούλου
Η νυχτερινή επιδρομή στο ψυγείο πλήττει περισσότερο νεαρές γυναίκες, ηλικίας 28-40 ετών, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία, δυστυχώς, των πασχόντων είναι άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα.
Κάποιοι σηκώνονται μέσα στη νύχτα για να επισκεφτούν την τουαλέτα ή να πιουν ένα ποτήρι νερό. Υπάρχουν όμως και κάποιοι που ξυπνάνε πολλές φορές κατά τη διάρκεια του βραδινού ύπνου και δεν επιστρέφουν στο κρεβάτι τους, αν δεν περάσουν πρώτα από το ψυγείο. Από το σύνολο των διατροφικών διαταραχών (βουλιμία, ανορεξία, τσιμπολόγημα), η νυχτερινή πολυφαγία είναι αυτή που συνδέεται περισσότερο με το στρες. Το άτομο που πάσχει από αυτό καταναλώνει περισσότερο από το 50% του ημερήσιου φαγητού του μετά τις 8 το βράδυ και συνηθίζει να κάνει νυχτερινές επιδρομές στο ψυγείο.
Συμπτώματα:
- Έχετε μειωμένη ή καθόλου όρεξη για πρωινό
- Ξυπνάτε κουρασμένοι
- Τρώτε περισσότερο μετά το βραδινό σε σχέση με την υπόλοιπη ημέρα
- Εγκαταλείπετε το κρεβάτι σας για να επισκεφτείτε την κουζίνα συχνά μέσα στη νύχτα
- Επιθυμείτε να καταναλώσετε φαγητά πλούσια σε σάκχαρα και λιπαρά
- Σηκώνεστε για νυχτερινή επιδρομή για τουλάχιστον 2 μήνες
- Αισθάνεστε ενοχές και νευρικότητα κατά τη διάρκεια του φαγητού, ειδικά το βράδυ
Οι αιτίες του συνδρόμου
Παρόλο που οι λόγοι που οδηγούν στην εκδήλωση του συνδρόμου ακόμη ερευνώνται, οι ειδικοί συμφωνούν ότι:
- Η νυχτερινή υπερφαγία σχετίζεται τόσο με διαταραχές του ύπνου όσο και της διάθεσης και είναι συχνότερη σε άτομα που υποφέρουν από αϋπνίες.
- Οι συνεχόμενες στερητικές δίαιτες προκαλούν ψυχολογική πίεση, με αποτέλεσμα μερικές φορές τα άτομα να οδηγούνται στο νυχτερινό τσιμπολόγημα.
- Στην εκδήλωση του συνδρόμου συμβάλλει το στρες και η κόπωση από πολλές ώρες δουλειάς χωρίς φαγητό.
Επιθυμία για σάκχαρα και λιπαρά
Σε αντίθεση με τους βουλιμικούς και όσους υποφέρουν από υπερφαγική διαταραχή, αυτοί που ξυπνάνε και τρώνε κατά τη διάρκεια της νύχτας, δεν καταναλώνουν οποιοδήποτε φαγητό, αλλά επιλέγουν σάκχαρα, απλά ή σύνθετα (ψωμί, πίτσες, πατάτες, μπισκότα), καθώς και λιπαρά (μαγιονέζα, σάλτσες, τυριά, σοκολάτα). Αυτή η προτίμηση εξηγείται από το γεγονός ότι τα εν λόγω τρόφιμα ενεργοποιούν την κυκλοφορία της σεροτονίνης και της ενδορφίνης των δύο νευρομεταφορέων που βελτιώνουν την ψυχική διάθεση.
Επίσης, πέρα από τους ψυχολογικούς παράγοντες, οι ειδικοί εξηγούν ότι στη ρίζα του συνδρόμου, μπορεί να υπάρχει κάποια ορμονική διαταραχή. Για παράδειγμα, πρόσφατες μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όσοι υποφέρουν από τη συγκεκριμένη διατροφική διαταραχή παρουσιάζουν διαταραγμένους ρυθμούς ύπνου – ξυπνήματος, εξαιτίας της έλλειψης μελατονίνης (ορμόνη που απελευθερώνεται τις βραδινές ώρες και ρυθμίζει τον ύπνο), με αποτέλεσμα να ταλαιπωρούνται από αϋπνίες.
Αυτοθεραπεία σε 7 βήματα:
Οι ειδικοί στις διαταραχές διατροφής συμπεριφοράς προτείνουν ένα πρόγραμμα αυτοθεραπείας, το οποίο μπορεί να εφαρμοστεί με επιτυχία στις περιπτώσεις του συνδρόμου νυχτερινής πολυφαγίας.
1. Κρατάτε ημερολόγιο με όσα τρώτε και τους λόγους που σας οδήγησαν στο φαγητό κάθε φορά
Σε αυτό, μπορείτε να σημειώνετε και την καθημερινή σωματική δραστηριότητα. Ελέγχετε το βάρος σας μια φορά την εβδομάδα, έτσι ώστε να έχετε μία εικόνα.
2. Ρυθμίστε τη συχνότητα και την ποιότητα των γευμάτων σας.
Έτσι, θα μπορέσετε να φτάσετε να νιώθετε τα φυσιολογικά αισθήματα πείνας και κορεσμού. Ασκηθείτε συστηματικά.
3. Συγκρατηθείτε στα εξωτερικά ερεθίσματα.
Ερεθίσματα που σας ωθούν να τρώτε παραπάνω από το κανονικό. Κάντε τα ψώνια σας αποφεύγοντας τους πειρασμούς, κρατήστε στο σπίτι σας μόνο υγιεινά και απαραίτητα τρόφιμα.
4. Εντοπίστε τις «επικίνδυνες» περιστάσεις.
Μάθετε να ξεπερνάτε με τη βοήθεια εναλλακτικών ευχάριστων δραστηριοτήτων. Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να σκεφτείτε και να κάνετε για να αποσπάσετε την προσοχή σας από το φαγητό.
5. Εφαρμόστε την τεχνική επίλυσης προβλημάτων.
Η τεχνική αυτή συνιστάται στην αξιολόγησή τους, την εμβάθυνση στις αιτίες και την επιλογή πιθανών τρόπων αντιμετώπισης.
6. Μάθετε να διατηρήστε σε ένα «λογικό» βάρος.
Αυτό που θεωρείται φυσιολογικό για τις σωματικές σας αναλογίες.
7. Οργανώστε ένα πλάνο δράσης με ρεαλιστικούς στόχους για να προλάβετε «υποτροπή».
Μην ξεχνάτε να ελέγχετε περιοδικά τα αποτελέσματά του.
Photo by Anh Nguyen on Unsplash
