Κράταιγος: 7 Εντυπωσιακά οφέλη για την υγεία. Η υψηλή περιεκτικότητα του κράταιγου σε αντιοξειδωτικά μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης, στη μείωση της φλεγμονής, στη βελτίωση της υγείας του δέρματος και στην πέψη.
♦ του Δήμζα Νικόλαου DVM, RD, MSc, Στρατιωτικός Κλινικός Διαιτολόγος,
Υπ. Διδάκτωρ Ιατρικής Π.Θ., www.docdiet.gr
Ο κράταιγος (Hawthorn) είναι ένα θαμνώδες φυτό που ανήκει στην οικογένεια των τριανταφυλλιών. Οι ποικιλίες του κράταιγου περιλαμβάνουν το Crataegus monogyna, το Crataegus laevigata και το Crataegus oxyacantha. Oι καρποί του φυτού κράταιγος είναι πλούσιοι σε θρεπτικά συστατικά και έχουν μια ελαφρώς ξινή γεύση και τραγανή υφή. Η χρωματική ποικιλία τους κυμαίνεται από το κίτρινο έως το σκούρο κόκκινο.
Τα φύλλα, τα καρποί και τα άνθη του κράταιγου χρησιμοποιούνται από πολλούς ως φάρμακα. Ένας από τους κυριότερους λόγους για τη χρήση τους αυτή αφορά την μεγάλη περιεκτικότητα του φυτού σε φλαβονοειδή, τα οποία εμφανίζουν αντιοξειδωτική δράση.
Διαβάστε ακόμα ⇒ Είναι υγιεινό το μαγείρεμα στο air fryer;
Πλούσιος σε αντιοξειδωτικά
Οι καρποί του κράταιγου (Hawthorn berry) είναι μια πλούσια πηγή πολυφαινολών, δηλαδή ισχυρών αντιοξειδωτικών ενώσεων που βρίσκονται στα φυτά. Αυτοί οι αντιοξειδωτικοί παράγοντες βοηθούν στην αντιμετώπιση των ασταθών μορίων, που ονομάζονται ελεύθερες ρίζες οι οποίες αυξάνουν το οξειδωτικό στρες και οποίες μπορούν να βλάψουν το τα κύτταρα του σώματος όταν είναι παρόντες σε υψηλά επίπεδα.
Οι πολυφαινόλες συνδέονται με πολλά οφέλη για την υγεία λόγω της αντιοξειδωτικής τους δράσης, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του κινδύνου εμφάνισης:
- Ορισμένων τύπων καρκίνου
- Διαβήτη τύπου 2
- Άσθματος
- Ορισμένων λοιμώξεων
- Καρδιαγγειακών νοσημάτων
- Πρόωρης γήρανσης του δέρματος
Διαθέτει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες
Ο καρπός του κράταιγου φαίνεται ότι διαθέτει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες μειώνοντας έτσι μακροπρόθεσμα τον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων μη μεταδιδόμενων νοσημάτων όπως ο διαβήτης τύπου 2 και ορισμένες μορφές καρκίνου.
Ενθαρρυντικά, όμως, είναι σύμφωνα με έρευνες και τα δεδομένα αναφορικά με άλλα νοσήματα. Πιο συγκεκριμένα σε μια μελέτη (1) σε ποντίκια με νόσο του ήπατος, το εκχύλισμα καρπού του κράταιγου μείωσε σημαντικά τα επίπεδα φλεγμονώδων ενώσεων, οδηγώντας σε μείωση της φλεγμονής και της ηπατικής βλάβης.
Σε μια άλλη μελέτη, οι ερευνητές έδωσαν βιτεξίνη – μια ένωση που υπάρχει στα φύλλα του κράταιγου – σε ποντίκια με αναπνευστικές παθήσεις. Αυτή η θεραπεία μείωσε την παραγωγή μορίων που πυροδοτούν τη φλεγμονή και μείωσε την απόκριση των λευκών αιμοσφαιρίων στη φλεγμονή (2).
Αυτά τα ελπιδοφόρα αποτελέσματα από μελέτες σε ζώα και σε εργαστηριακές συνθήκες υποδηλώνουν ότι το συμπλήρωμα του κράταιγου μπορεί να προσφέρει αντιφλεγμονώδη οφέλη στους ανθρώπους. Παρ’ όλα αυτά, απαιτείται περισσότερη έρευνα.
Διαθέτει αντιϋπερτασικές ιδιότητες
Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, ο καρπός του κράταιγου αποτελεί έναν από τους πιο συνηθισμένους τρόπους για την αντιμετώπιση της υπέρτασης. Μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι ο κράταιγος μπορεί να έχει αγγειοδιασταλτική δράση με αποτέλεσμα τη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Παρ’ όλα αυτά, απαιτούνται περισσότερες μελέτες για την επιβεβαίωση αυτών των ευρημάτων.
Επίδραση στην χοληστερόλη
Κατά καιρούς έχουν δημοσιευτεί μελέτες που υποδεικνύουν ότι το εκχύλισμα του κράταιγου μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα χάρη στα φλαβονοειδή και την πηκτίνη που περιέχει. Η πηκτίνη είναι ένας τύπος φυτικών ινών που εμπλέκεται στην απορρόφηση και το μεταβολισμό της χοληστερόλης.
Η αύξηση των επιπέδων των λιπιδίων το αίμα και ειδικότερα τα υψηλά τριγλυκερίδια και η χαμηλή χοληστερόλη HDL (καλή χοληστερόλη), παίζουν ρόλο στην εμφάνιση αθηροσκλήρωσης, δηλαδή στο σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας στα αγγεία. Εάν η πλάκα συνεχίσει να αυξάνεται σε μέγεθος, μπορεί να αποκλείσει εντελώς ένα αγγείο, οδηγώντας σε καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Όπως φαίνεται από έρευνες, όπως μια μελέτη 6 μηνών σε 64 άτομα με αθηροσκλήρωση διαπίστωσε ότι η λήψη εκχυλίσματος κράταιγου σε δόση 5 mg ανά kg σωματικού βάρους μείωσε σημαντικά το πάχος της επιβλαβούς συσσώρευσης πλάκας στην καρωτίδα. (3)
Συμβάλλει στην καλή πέψη
Εδώ και αιώνες οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν εκχύλισμα κράταιγου για τη θεραπεία πεπτικών προβλημάτων, ιδιαίτερα δυσπεψίας και πόνου στο στομάχι (4). Ο κράταιγος περιέχει φυτικές ίνες, οι οποίες έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν την πέψη μειώνοντας τη δυσκοιλιότητα και ενεργώντας ως πρεβιοτικό. Τα πρεβιοτικά είναι τρόφιμα που τρέφουν και προάγουν τα υγιή βακτήρια του εντέρου, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της υγιούς πέψης.
Διαθέτει αντιγηραντικές ιδιότητες
Οι καρποί του κράταιγου μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της πρόωρης γήρανσης του δέρματος που προκαλείται από την υποβάθμιση του κολλαγόνου λόγω της υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο ή στην υπεριώδη ακτινοβολία.
Μια μελέτη in vitro διαπίστωσε ότι ένα μείγμα εκχυλίσματος κράταιγου και τζίνσενγκ μπόρεσε να αποτρέψει τα σημάδια γήρανσης αναστέλλοντας το σχηματισμό ρυτίδων και αυξάνοντας την υγρασία του δέρματος (5).
Η έρευνα δείχνει ότι αυτή η επίδραση μπορεί να οφείλεται στην περιεκτικότητα του κράταιγου σε αντιοξειδωτικά.
Ευεργετικός για την καρδιά
Πολλαπλές μελέτες έχουν δείξει ότι ο κράταιγος μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα χωρίς σοβαρές δυσμενείς επιπτώσεις σε άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια (6). Οι μελέτες δείχνουν κυρίως βελτιώσεις στην καρδιακή λειτουργία και στα συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας — όπως δύσπνοια και κόπωση (7).
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα φλαβονοειδή που περιέχει ο κράταιγος μπορεί να βρίσκονται πίσω από αυτές τις ευεργετικές επιδράσεις.
Ο κράταιγος στη διατροφή σας
- Τον κράταιγο μπορεί να είναι δύσκολο να τον βρείτε στο τοπικό παντοπωλείο σας, ωστόσο, μπορεί να μπορείτε να το βρείτε σε εξειδικευμένα καταστήματα υγιεινής διατροφής. Μπορείτε να προσθέσετε τον κράταιγο στη διατροφή σας με πολλούς τρόπους:
- Ωμοί καρποί: Οι ωμοί καρποί κράταιγου είναι τραγανοί με ελαφρώς γλυκιά γεύση και αποτελούν ένα υπέροχο σνακ εν κινήσει. Όμως, μην τρώτε τους σπόρους, όπως οι σπόροι μήλου, περιέχουν κυάνιο.
- Τσάι. Μπορείτε να αγοράσετε έτοιμο τσάι από κράταιγο ή να φτιάξετε το δικό σας χρησιμοποιώντας αποξηραμένα καρπούς, τα άνθη και τα φύλλα του φυτού.
- Συμπληρώματα: Μπορείτε να πάρετε συμπληρώματα κράταιγου που κυκλοφορούν ευρέως στην αγορά
Ανεπιθύμητες παρενέργειες από την κατανάλωση κράταιγου
Δεν έχουν αναφερθεί πολλές ανεπιθύμητες ενέργειες από τη λήψη καρπών κράταιγου, ενώ όταν εμφανίζονται κυμαίνονται από ήπιες έως μέτριες.
Οι πιο συχνές που έχουν αναφερθεί στον άνθρωπο είναι εφίδρωση, πονοκέφαλος, αϋπνία, αίσθημα παλμών, αλλεργική αντίδραση, ανησυχία και γαστρεντερικές διαταραχές.
ΠΗΓΕΣ:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27531227/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8505070/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24956862/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4586556/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28123324/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4586556/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6271784/
