Η φωτοθεραπεία αποτελεί πρώτης γραμμής θεραπεία με εξαιρετικά αποτελέσματα και χωρίς παρενέργειες.
Επιμέλεια: Dr. Χριστόφορος Τζερμιάς, Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
Η λεύκη είναι μία χρόνια δερματική πάθηση που προκαλεί τον αποχρωματισμό του δέρματος. Λευκές κηλίδες αρχίζουν να εμφανίζονται σε διάφορα σημεία του σώματος, πλήττοντας κυρίως την ψυχική υγεία των ασθενών, αφού η πάθηση κατά τα άλλα δεν είναι απειλητική για τον οργανισμό. Αν και η εξέλιξη της νόσου είναι απρόβλεπτη, είναι μύθος ότι δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί. Η χρήση της φωτοθεραπείας με στενού φάσματος ακτινοβολία Β (NB-UVB) αποτελεί πρώτης γραμμής θεραπεία με εξαιρετικά αποτελέσματα και χωρίς παρενέργειες.
Οι λευκές κηλίδες αρχίζουν να εμφανίζονται όταν τα μελανοκύτταρα σταματάνε να παράγουν μελανίνη, τη χρωστική ουσία που χαρίζει στο δέρμα το χαρακτηριστικό χρώμα του. Οι κηλίδες έχουν συνήθως λεία υφή και ακανόνιστο σχήμα. Αρχικά, έχουν μια ωχρή απόχρωση και σταδιακά γίνονται όλο και πιο λευκές.
Η εξέλιξη της νόσου είναι απρόβλεπτη
Η πάθηση μπορεί να περιοριστεί σε μερικά σημεία, αλλά μπορεί και να επεκταθεί σε όλη την επιφάνεια του δέρματος. Τα πιο συχνά σημεία εμφάνισής της είναι ο λαιμός, η περιοχή γύρω από τα μάτια και γύρω από το στόμα, η μύτη, οι θηλές των μαστών, τα χέρια, ο ομφαλός και τα γεννητικά όργανα. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τον βαθμό έκτασης των βλαβών. Η νόσος μπορεί να εξελιχθεί γρήγορα και καθολικά, ενώ είναι εξίσου πιθανό να μεσολαβούν και μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς την εμφάνιση νέων λευκών κηλίδων.
Η λεύκη πλήττει περίπου το 0,5% του γενικού πληθυσμού και εμφανίζεται συνήθως πριν την ηλικία των 20 ετών, με την ίδια συχνότητα στους άντρες και τις γυναίκες, δείχνοντας ωστόσο μία προτίμηση στις σκουρόχρωμες επιδερμίδες. Παρά τις μακροχρόνιες έρευνες, η ακριβής αιτία καταστροφής των μελανοκυττάρων δεν είναι γνωστή. Υπάρχουν αρκετά στοιχεία που δείχνουν ότι η νόσος μπορεί να είναι κληρονομική, καθώς έχουν εντοπιστεί τρία γονίδια που καθιστούν το δέρμα πιο επιρρεπές στον αποχρωματισμό.
Μπορεί όμως να οφείλεται και σε κάποια διαταραχή που κάνει το ανοσοποιητικό σύστημα να στρέφεται ενάντια στα δικά του κύτταρα (τα μελανοκύτταρα). Συχνά μάλιστα, η πάθηση συνυπάρχει με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, όπως τη θυρεοειδίτιδα Χασιμότο. Η νόσος ωστόσο μπορεί να πυροδοτηθεί και από έντονο στρες, έκθεση σε τοξικές ουσίες, σοβαρά ηλιακά εγκαύματα.
Πέρα από τον αποχρωματισμό του δέρματος, η λεύκη εκδηλώνεται και με πρόωρο γκριζάρισμα των μαλλιών, των βλεφαρίδων, των φρυδιών και των γενιών (συνήθως πριν την ηλικία των 35 χρόνων), ενώ παρατηρείται και απώλεια του χρώματος στους ιστούς στην εσωτερική πλευρά του στόματος και της μύτης, καθώς και στον αμφιβληστροειδή χιτώνα των ματιών.
Τα ασύγκριτα πλεονεκτήματα της φωτοθεραπείας
Η διάγνωση της ασθένειας επιτυγχάνεται με την κλινική εξέταση, τη λήψη ιατρικού ιστορικού και τις εργαστηριακές εξετάσεις. Αν και δεν μπορεί να προβλεφθεί η εξέλιξη της νόσου και δεν μπορεί να θεραπευτεί στη ρίζα της, υπάρχει δυνατότητα επαναχρωματισμού των λευκών κηλίδων, που επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Όταν οι περιοχές αποχρωματισμού είναι περιορισμένες, συστήνεται η χρήση τοπικών κορτικοστεροειδών και αναστολέων της καλσινευρίνης, ειδικά αν οι λευκές κηλίδες εντοπίζονται στο πρόσωπο και το λαιμό. Όταν όμως η νόσος καλύπτει μεγαλύτερη του 20% της επιφάνειας του δέρματος και είναι γρήγορα εξελισσόμενη, τότε ο «χρυσός κανόνας» για την αντιμετώπισή της είναι η φωτοθεραπεία με στενού φάσματος υπεριώδη ακτινοβολία Β (NB-UVB).
Η μέθοδος αυτή, που συστήνεται και ως η πιο αποτελεσματική θεραπεία σύμφωνα και με τις πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας για την αντιμετώπιση της λεύκης, είναι απολύτως φυσική και ασφαλής. Δρα στοχευμένα πάνω στις βλάβες και δεν φέρει παρενέργειες, πέραν από έναν πιθανό ήπιο ερεθισμό στην περιοχή της εφαρμογής, που όμως είναι παροδικό φαινόμενο.
H φωτοθεραπεία έχει κατασταλτική δράση για το ανοσοποιητικό σύστημα
Για τη θεραπεία χρησιμοποιείται το μήκος κύματος φωτός 380nm ή 311nm ή 312nm, που αποδεδειγμένα διεγείρει τα μελανοκύτταρα να παράγουν μελανίνη χωρίς παρενέργειες για τους γύρω ιστούς. Η θεραπεία δρα από τα εξωτερικά όρια προς το εσωτερικό της κάθε κηλίδας, μέχρι αυτή να επαναχρωματιστεί πλήρως. Την ίδια στιγμή, έχει διαπιστωθεί ότι η φωτοθεραπεία έχει κατασταλτική δράση για το ανοσοποιητικό σύστημα, επομένως είναι πιθανό να εμποδίσει και την εμφάνιση νέων κηλίδων.
Συστήνεται επανάληψη της θεραπείας 2-3 φορές τη βδομάδα για ελάχιστο διάστημα κατ’ αρχήν τριών μηνών. Η κατάσταση του ασθενούς επαναξιολογείται κάθε μήνα και καθορίζεται το πλάνο για τη συνέχιση της θεραπείας, που μπορεί να χρειαστεί να συνεχιστεί ακόμα και για εννέα μήνες ή περισσότερο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ακριβώς επειδή η θεραπεία απαιτεί συχνές συνεδρίες, πλέον παρέχεται και η δυνατότητα θεραπείας κατ’ οίκον στους ασθενείς των απομακρυσμένων περιοχών. Με ειδικές συσκευές φωτοθεραπείας οικιακής χρήσης και στενή ιατρική παρακολούθηση είναι εφικτή η αντιμετώπιση της νόσου. Γιατί πλέον ούτε η απόσταση δεν αποτελεί εμπόδιο για τη θεραπεία της λεύκης.
|
|
