Μύθοι και αλήθειες για την καφεΐνη!

Και τι δεν έχετε ακούσει για τον καφέ και την καφεΐνη. Τόσο, που αν κάποιος σταματήσει να πίνει καφέ, όλοι επικροτούν την κίνησή του, σαν μια θετική αλλαγή στη διατροφή του. Μύθοι και αλήθειες για την καφεΐνη!

♦ Παπαχρήστος Παρασκευάς, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc.

 Ας δούμε λοιπόν πιο αναλυτικά κάποιους μύθους και αλήθειες, σε σχέση με την καφεΐνη.

Αλήθεια: Η καφεΐνη προστατεύει την υγεία.

Έχει αποδειχθεί ότι η καφεΐνη έχει πολλά θετικά οφέλη για την υγεία. Αντίθετα με ό,τι μπορεί να έχετε ακούσει ή διαβάσει.

Οι άνθρωποι που πίνουν καθημερινά καφέ, εμφανίζουν λιγότερο συχνά σε σχέση με αυτούς που δεν πίνουν καθημερινά καφέ, χρόνιες νόσους όπως Διαβήτη, Νόσου του Parkinson, καρκίνου του παχέος εντέρου, χολολιθίασης και Alzheimer. Αυτό βέβαια μπορεί να μην οφείλεται αποκλειστικά στην καφεΐνη. Ο καφές περιέχει πολλές ενώσεις και αντιοξειδωτικά, που μπορεί να έχουν πολλά ευεργετικά αποτελέσματα από μόνα τους ή σε συνδυασμό με καφεΐνη.
Για παράδειγμα, η κατανάλωση τσαγιού δεν φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο για Διαβήτη ακόμη και αν το τσάι περιέχει και αυτό καφεΐνη. Όσο για τους ανθρώπους που προτιμούν τον καφέ χωρίς καφεΐνη, μειώνουν και αυτοί τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη, αλλά κατά το ήμισυ, σε σχέση με τον καφέ που είναι πλήρης σε καφεΐνη.

Αλήθεια: Η καφεΐνη έχει ευεργετικές ιδιότητες.

Υπάρχουν αρκετές έρευνες, που αναφέρουν ότι η καφεΐνη προστατεύει από τις νόσους του Parkinson και Alzheimer. Η καφεΐνη όχι μόνο διεγείρει τον εγκέφαλο και το κεντρικό νευρικό σύστημα, αλλά φέρεται να έχει προστατευτική δράση. Δεν θα σας κάνει εξυπνότερους, αλλά θα είστε σε μεγαλύτερη εγρήγορση, ενώ θα ενισχύσει την ικανότητα συγκέντρωσής σας.

Αλήθεια: Η καφεΐνη βοηθά την αθλητική σας απόδοση.

Η καφεΐνη ενισχύει την αθλητική απόδοση και είναι πλέον από τα συστατικά που η Ολυμπιακή επιτροπή δεν απαγορεύει. Σε αντίθεση με τα περισσότερα ενισχυτικά απόδοσης, αυτό μπορείτε να το δοκιμάσετε με ασφάλεια στο σπίτι. Πιείτε έναν ή δύο καφέδες (κρύους ή ζεστούς) μια ώρα πριν την προπόνηση και θα προπονηθείτε με πιο γρήγορους ρυθμούς, με μεγαλύτερη ένταση και διάρκεια.

Μύθος: Η καφεΐνη αφυδατώνει!

Αν αυτό ίσχυε, με δεδομένο ότι ο καφές είναι η πιο δημοφιλής προτίμηση ροφήματος, θα έπρεπε όλοι οι κάτοικοι αυτού του πλανήτη να είναι αφυδατωμένοι παρόλο που τη μεγαλύτερη έκτασή του καταλαμβάνει το νερό.

Είναι μια καλή ευκαιρία να ξεδιαλύνουμε και αυτό τον πολύ διαδεδομένο μύθο. Είναι αλήθεια ότι πίνοντας 2-3 καφέδες την ημέρα, θα επισκεφθείτε συχνότερα την τουαλέτα. Αυτό συμβαίνει γιατί παράλληλα με την κατανάλωση καφεΐνης, προσλαμβάνετε περισσότερη ποσότητα υγρών, που οφείλονται στον καφέ.

Γι’αυτόν ακριβώς τον λόγο το ρόφημα του καφέ μπορεί να συμβάλλει στην καθημερινή σας ενυδάτωση όπως έχουν αποφανθεί και διεθνείς και ευρωπαϊκοί οργανισμοί.

Για να καταλάβετε αν είστε αφυδατωμένοι, ελέγξτε το από το χρώμα των ούρων σας!. Όσο πιο σκούρο κίτρινο είναι το χρώμα, τόση παραπάνω ενυδάτωση χρειάζεστε και καλό είναι να αυξήσετε την κατανάλωση υγρών, αλλά και των τροφίμων που είναι πλούσια σε νερό, όπως π.χ. φρούτα και λαχανικά.

Αλήθεια: Μία εγκυμονούσα μπορεί να καταναλώσει καφεϊνούχα ροφήματα ή τρόφιμα

Αν και παλιότερα υπήρχε η εντύπωση ότι η καφεΐνη απαγορεύεται στην εγκυμοσύνη, πλέον οι συστάσεις είναι πιο ξεκάθαρες και συγκεκριμένα μιλούν για ασφαλή πρόσληψη καφεΐνης της τάξης των 150-300mg ανά ημέρα. Και για να υπολογίσετε πόση καφεΐνη εμπεριέχεται στα τρόφιμα που καταναλώνετε, παρκάτω φαίνεται ένα πίνακας με την περιεκτικότητά τους:

Μύθος: Η καφεΐνη προκαλεί αρρυθμία και ανεβάζει την αρτηριακή πίεση…

Τέλος, μπορεί να έχετε ακούσει ότι η καφεΐνη ή ο καφές είναι βλαβερά για την καρδιά σας. Ο καφές ωστόσο δεν μπορεί να προκαλέσει την ανάπτυξη καρδιακών παθήσεων. Παρά το γεγονός ότι η καφεΐνη δεν προκαλεί καρδιακές παθήσεις, μπορεί να αυξήσει προσωρινά το ρυθμό της καρδιάς και την αρτηριακή πίεση. Αυτό όμως δεν μεταφράζεται σε Αρρυθμίες ή Υπέρταση που αποτελούν χρόνιες παθήσεις και έχουν άλλα αίτια. Για τα άτομα που αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα με την καρδιά και είναι καφεΐνο- ευαίσθητα, μπορεί να χρειαστεί μια τροποποίηση στην κατανάλωση καφεϊνούχων ροφημάτων και είναι καλό να συμβουλευθούν τον ιατρό ή τον διαιτολόγο τους γι’ αυτό.

Για να έχετε μια ολοκληρωμένη εικόνα για την καφεΐνη, θα σας αναφέρω από την άλλη, κάποια επιπλέον στοιχεία της. Μερικοί άνθρωποι βρίσκουν ότι η υπερβολική πρόσληψη καφεΐνης, τους κάνει νευρικούς ή διαταράσσει τον ύπνο τους. Το πόσα φλιτζάνια καφέ χρειάζονται σε κάποιον για να τον κρατήσουν στην «τσίτα», ή το πόσο αργά μέσα στην μέρα μπορεί να πιεί κάποιος καφέ χωρίς να τον κάνει να κοιτάει όλο το βράδυ το ταβάνι, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κάθε άτομο ξεχωριστά.

Αν και δεν είναι συχνό, αν κάποιος είναι καφεϊνοευαίσθητος μπορεί να καταναλώνει μικρότερη ποσότητα και λίγες ώρες πριν κοιμηθεί, π.χ. μέχρι το απόγευμα. Ωστόσο, αν πίνετε καφέ ή άλλα ροφήματα με καφεΐνη τακτικά, έχετε πολύ λιγότερες πιθανότητες να σας ενοχλήσει. Αυτό συμβαίνει, γιατί η καφεΐνη έχει να κάνει πολύ με την εξοικείωση.

Κάποιοι θα μπορούσαν να πουν ότι είναι εθιστική, αν και αυτό ακούγεται υπερβολικό. Όντως είναι υπερβολικό, καθώς η καφεΐνη δεν πληροί τα κριτήρια για να χαρακτηριστεί από την επιστημονική κοινότητα ως εξαρτησιογόνα.
Δεν ξέρω για εσάς, αλλά με τόσα οφέλη που έχει ο καφές και η καφεΐνη, είτε είναι παραδοσιακά ελληνικός είτε ένας στιγμιαίος ζεστός ή κρύος, εγώ προσωπικά δεν θα ήθελα να τον διακόψω πάντως! Τα οφέλη της καφεΐνης αρχίζουν να εκδηλώνονται όταν καταναλώνετε 2-3 φλιτζάνια καφέ κάθε μέρα.

Βιβλιογραφία
Silva AM1, Júdice PB, Matias CN, Santos DA, Magalhães JP, St-Onge MP, Gonçalves EM, Armada-da-Silva P, Sardinha LB. Total body water and its compartments are not affected by ingesting a moderate dose of caffeine in healthy young adult males. Appl Physiol Nutr Metab. 2013 Jun;38(6):626-32.
Derry CJ, Derry S, Moore RA. Caffeine as an analgesic adjuvant for acute pain in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2012 Mar 14;3:CD009281.
Nehlig A. Are we dependent upon coffee and caffeine? A review on human and animal data. Neurosci Biobehav Rev. 1999 Mar;23(4):563-76.

Πηγή: NaturaNrg #50