Το κοιλιακό πρήξιμο είναι μία συνήθης αλλά εξαιρετικά ενοχλητική διαταραχή, τόσο από αισθητικής, όσο και από λειτουργικής άποψης. Συχνά, συνοδεύεται από προβλήματα δυσκοιλιότητας, δυσπεψίας, μετεωρισμού, τροφικής δυσανεξίας, ενώ μπορεί να σχετίζεται και με το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου ή με το στρες και τη σωματοποίηση του άγχους.
♦ της Αφροδίτης Ραυτοπούλου
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μία δυσάρεστη κατάσταση, η οποία μπορεί να εκδηλώνεται ακόμα και μετά από κάθε γεύμα και να προκαλεί δυσφορία που να διαρκεί πολλές ώρες.
Διαβάστε πώς μπορείτε να την αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά.
Πριν αναζητήσουμε συγκεκριμένες παθήσεις που μπορεί να προκαλούν το κοιλιακό πρήξιμο, είναι σημαντικό να ελέγξουμε ορισμένες συνήθειες που λειτουργούν επιβαρυντικά. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι σε πολλές περιπτώσεις το κοιλιακό φούσκωμα μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς τη χρήση φαρμάκων. Αρκεί να δώσουμε προσοχή στα εξής:
- να τρώμε αργά με κλειστό στόμα,
- να μασάμε καλά την τροφή μας πριν την καταπιούμε,
- να μην μιλάμε ενώ τρώμε,
- να πίνουμε πολύ νερό κατά τη διάρκεια της μέρας,
- να μην καταναλώνουμε αεριούχα αναψυκτικά,
- να αποφεύγουμε την κατανάλωση τηγανητών ή λιπαρών τροφών,
- να αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε πλαστικά καλαμάκια,
- να αποφεύγουμε τις τσίχλες,
- να μην καπνίζουμε,
- να περιορίσουμε την κατανάλωση καφέ.
Αθώα και ένοχα τρόφιμα
Καλό είναι να αποφεύγουμε ορισμένα τρόφιμα που μπορεί να προκαλέσουν κοιλιακό φούσκωμα, όπως τα σπαράγγια, οι αγκινάρες, το μπρόκολο, το λάχανο, το κουνουπίδι, τα μανιτάρια, τα φασόλια, τα κρεμμύδια, τα μήλα, τα ροδάκινα, τα αχλάδια, το πίτουρο, το σιτάρι, τα γαλακτοκομικά, τα παγωτά και τα αεριούχα αναψυκτικά.
Αντιθέτως, μπορούμε να καταναλώνουμε ελεύθερα τρόφιμα που διευκολύνουν την εντερική μετάβαση, όπως τα ψητά λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα ψάρια, τα λευκά κρέατα, το άπαχο γιαούρτι.
Επιπλέον, τρία τρόφιμα που είναι σημαντικά για όσους υποφέρουν από φούσκωμα, είναι τα καρότα, ο μάραθος και τα μύρτιλλα. Τα πρώτα εμποδίζουν τις εντερικές ζυμώσεις, τα μύρτιλλα έχουν αντιβακτηριακές ιδιότητες που δρουν κατά των ενεργών εντερικών ζυμώσεων, ενώ ο μάραθος καταπραΰνει τον μετεωρισμό και είναι πλούσιος σε ίνες και νερό.
Συστήνεται ακόμα η κατανάλωση βρώμης και ανανά, τρόφιμα που βοηθούν το στομάχι και το έντερο να λειτουργούν καλύτερα. Ο ανανάς ευνοεί την πέψη των πρωτεϊνών (χάρη στη βρωμελίνη που περιέχει), ενώ η βρώμη καταπραΰνει τον ερεθισμό του γαστρικού και εντερικού βλεννογόνου.
Δίαιτα φτωχή σε FODMAP
Μία διατροφή που θα μπορούσε να αποτελέσει μία απάντηση στις γαστρεντερικές διαταραχές για τις οποίες είναι δύσκολο να εντοπιστεί η αληθινή αιτία και εκδηλώνονται με πρηξίματα, πόνο, διάρροια ή δυσκοιλιότητα, είναι η δίαιτα με χαμηλή περιεκτικότητα σε FODMAP. Τα FODMAP είναι ζυμώσιμοι ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίστες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες. Πρόκειται για υδατάνθρακες που υπάρχουν σε διάφορα τρόφιμα και όταν καταναλώνονται συχνά και σε μεγάλες ποσότητες από άτομα με ευαισθησία, μπορεί να εγείρουν εντερικές ενοχλήσεις. Η συγκέντρωση τέτοιων υδατανθράκων στο έντερο μπορεί να προκαλέσει αύξηση της ποσότητας υγρών και της παραγωγής αερίων.
Η δίαιτα FODMAP βασίζεται στη μειωμένη κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν τέτοιους υδατάνθρακες και η διάρκειά της δεν ξεπερνά τις έξι βδομάδες. Από εκείνο το σημείο και μετά, αν τα συμπτώματα έχουν ελαχιστοποιηθεί ή εξαφανιστεί εντελώς, τότε μπορούμε να ξαναεισάγουμε στο καθημερινό μενού μας τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε FODMAP. Η εισαγωγή τους ωστόσο θα πρέπει να γίνει σε μειωμένη ποσότητα και συχνότητα.
Ποια είναι τα τρόφιμα FODMAP;
⇒ ΦΡΟΥΚΤΑΝΕΣ
Φρούτα: ροδάκινα, σύκα, καρπούζι
Δημητριακά: ψωμί, ζυμαρικά και προϊόντα από σιτάρι, κριθάρι και σίκαλη
Όσπρια: φασόλια, ρεβίθια, φακές
Ξηροί καρποί: φιστίκια, κάσιους
Ροφήματα: καφές από ραδίκια
⇒ ΓΑΛΑΚΤΟ-ΟΛΙΓΟΣΑΚΧΑΡΙΤΕΣ
Όσπρια: φασόλια, ρεβίθια, φακές
⇒ ΛΑΚΤΟΖΗ
Γαλακτοκομικά: κρέμα γάλακτος, παγωτά, γλυκά, γάλα σε σκόνη
Γάλα: φρέσκο γάλα αγελάδας, κατσίκας ή πρόβειο
Γιαούρτι: αγελαδινό, κατσικίσιο ή πρόβειο γιαούρτι
Τυριά: ανθότυρο και όλα τα φρέσκα τυριά
⇒ ΦΡΟΥΚΤΟΖΗ
Φρούτα: μήλα, αχλάδια, σύκα, κεράσια, καρπούζι
Λαχανικά: σπαράγγια, αγκινάρες, αρακάς, φάβα
Γλυκαντικές ουσίες: σιρόπι αγαύης, γλυκόζη-φρουκτόζη (υπάρχει σε πολλά αεριούχα αναψυκτικά), φρέσκοι ή συμπυκνωμένοι χυμοί φρούτων
⇒ ΠΟΛΥΟΛΕΣ
Φρούτα: μήλα, αχλάδια, βερίκοκα, ροδάκινα, δαμάσκηνα, μούρα, καρπούζι
Λαχανικά: λάχανο, μπρόκολο, λαχανάκια Βρυξελλών, μανιτάρια
Παθολογικές καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν κοιλιακό φούσκωμα
- Ευερέθιστο έντερο
Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, που λέγεται και κολίτιδα, είναι μία παροδική εντερική διαταραχή, που σχετίζεται με μία φλεγμονή ή με καταστάσεις στρες και εκδηλώνεται με δυσκοιλιότητα ή διάρροια, πρήξιμο και κοιλιακό άλγος. Δεν είναι γνωστές οι αιτίες αυτής της διαταραχής.
Φαίνεται ότι μπορεί να έχει έναν ρόλο η μειωμένη δραστηριότητα της σεροτονίνης. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, πρόκειται για έναν νευροδιαβιβαστή που βρίσκεται κατά 5% στον εγκέφαλο και κατά 95% στο πεπτικό σύστημα. Η σεροτονίνη εμπλέκεται σε πολλές λειτουργίες, όπως τη ρύθμιση της διάθεσης, του ύπνου, τη θερμοκρασία του σώματος και τη σεξουαλικότητα, αλλά και με τη φυσιολογική γαστρεντερολογική λειτουργία.
-
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Εκδηλώνεται ουσιαστικά με την επιστροφή του γαστρικού περιεχομένου προς τον οισοφάγο. Τα πιο συνήθη συμπτώματα είναι καούρα, φούσκωμα, κάψιμο στο λαιμό, πόνος στο στόμα, βήχας, ρέψιμο. Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να προκαλέσει βλάβες στον οισοφάγο.
-
Προβλήματα πέψης υδατανθράκων
Τα προβλήματα πέψης των υδατανθράκων που μπορούν να επιφέρουν κοιλιακό πρήξιμο και πόνο στη γαστρεντερική περιοχή, είναι:
- Δυσανεξία στη λακτόζη: εκδηλώνεται πόνος, διάρροια ή μετεωρισμός, μετά από την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων.
- Δυσανεξία στη φρουκτόζη: το άτομο παραπονιέται για κοιλιακό άλγος, μετεωρισμό ή διάρροια, μετά από κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν φρουκτόζη.
- Κοιλιοκάκη: πρόκειται για ασθένεια που σχετίζεται με τη δυσανεξία στη γλουτένη, μία πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, τη σίκαλη και το κριθάρι. Η κατανάλωση τέτοιων τροφίμων επιφέρει μεγάλες βλάβες στον εσωτερικό βλεννογόνο του εντέρου και εκδηλώνεται με κοιλιακό πόνο, καούρα, αίσθημα ναυτίας και βάρους στο στομάχι, διάρροια ή δυσκοιλιότητα. Επίσης, μπορεί να συνοδεύεται από αίσθημα κόπωσης, μυϊκές κράμπες, πόνους στις αρθρώσεις, πονοκέφαλο, κακοδιαθεσία, κυκλοφορικά προβλήματα, εκζέματα, ερυθρότητα στη γλώσσα.
ΔΕΙΤΕ: Δυσκοιλιότητα; Αλλάξτε διατροφή – αλλάξτε συνήθειες!
Μικρά μυστικά για να κρατάτε το φούσκωμα μακριά
- Τρώτε λίγο, τρώτε συχνά
Είναι πολύ σημαντικό να κάνετε μικρά και συχνά γεύματα (καλύτερα πέντε αντί για τρία γεύματα ημερησίως), για να επιτρέπετε στον οργανισμό σας να μην διοχετεύει μεγάλα αποθέματα ενέργειας για την πέψη του φαγητού και έτσι να προλαμβάνετε τις γαστρεντερικές διαταραχές και το αίσθημα βάρους και υπνηλίας μετά τα γεύματά σας.
- Δοκιμάστε το φυτικό άνθρακα
Ο φυτικός άνθρακας αποτελεί μία από τις πιο κοινές φυσικές λύσεις απέναντι στο κοιλιακό πρήξιμο. Πρόκειται για μία σκουρόχρωμη σκόνη, που προκύπτει από την επεξεργασία του ξύλου και έχει υψηλές απορροφητικές ιδιότητες, γι’ αυτό και η λήψη της συστήνεται μετά από την κατανάλωση κάποιου γεύματος που έχει προκαλέσει κοιλιακό φούσκωμα, μετεωρισμό ή κοιλιακή ένταση.
- Αποτοξινωθείτε με χυμό λεμονιού
Ο χυμός του λεμονιού προλαμβάνει το κοιλιακό φούσκωμα χάρη στις στραγγιστικές και αποτοξινωτικές του ιδιότητες. Αρκεί να πίνετε ένα φλιτζάνι χλιαρό νερό κάθε πρωί νηστικοί, στο οποίο να έχετε προσθέσει δύο κουταλιές χυμό λεμονιού.
- Ποντάρετε στο τζίντζερ
Η φρέσκια ρίζα του τζίντζερ ευνοεί στην πέψη και καταπολεμάει τον σχηματισμό εντερικών αερίων, μειώνοντας τα συμπτώματα του κοιλιακού φουσκώματος. Μπορείτε να επωφεληθείτε από το αφέψημά της. Αρκεί να ρίξετε σε 200 ml νερό περίπου 2 εκατοστά ρίζας και να τα βράσετε για 10 λεπτά.
- Ενισχύστε το έντερο με γαλακτικά ένζυμα
Η λήψη γαλακτικών ενζύμων μπορεί να ανακουφίσει από το κοιλιακό πρήξιμο, αποκαθιστώντας την ισορροπία της εντερικής βακτηριακής χλωρίδας, η οποία αν διαταραχτεί, προκαλεί ενοχλητικές εντερικές ζυμώσεις.
- Γυμναστείτε τακτικά
Η σωματική άσκηση είναι εξίσου σημαντική, καθώς χαλαρώνει τα εντερικά τοιχώματα και ταυτόχρονα συμβάλλει στην εκτόνωση του άγχους και του στρες, που αποτελούν συχνά αιτίες κοιλιακού πρηξίματος. Για την πρόληψη του φουσκώματος, είναι αποτελεσματικές και τεχνικές χαλάρωσης, όπως η γιόγκα.
