Ο μαγικός κόσμος των αρωμάτων
♦ της Πελαγίας Χοροζάνη
Πιστοποιημένη Φυσική Αρωματοποιός από το IPF (International Perfume Foundation)
(https://www.perfumefoundation.org/certified-natural-perfumers.html) www.kallesi.com
Σχεδόν τα πάντα, με τα οποία έρχεται κανείς σε επαφή, έχουν μια μυρωδιά. Από ένα μπουκέτο λουλούδια, ένα δέντρο ανθισμένο, οι εκπομπές καυσαερίων των αυτοκινήτων, η σκόνη πλυσίματος, το σαμπουάν, τα καλλυντικά, ο κατάλογος των οσμών είναι ατελείωτος. Παραδοσιακά, ένας αρωματοποιός δημιουργεί ένα άρωμα, επιλέγοντας από μια πληθώρα εκατοντάδων πρώτων υλών, φυσικών ή απομίμηση φυσικών (χημικά/συνθετικά). Έτσι, αρκετά από τα συστατικά αυτά, αναμιγνύονται μαζί, σταγόνα-σταγόνα, έως ότου επιτευχθεί η επιθυμητή οσμή, δημιουργώντας ένα άρωμα.
Αρωματικά υλικά που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή αρωμάτων
Τα αρωματικά υλικά που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή αρωμάτων προέρχονται ως επί το πλείστων από φυτική ύλη για να περιλαμβάνουν μόνο τα αρωματικά μόρια. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα μη επεξεργασμένα υλικά που προέρχονται απευθείας από το φυτό και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε αυτή την ακατέργαστη μορφή για την παρασκευή αρωμάτων, για παράδειγμα τα βάλσαμα. Υπάρχουν πολλοί τρόποι απόσταξης ή απομόνωσης των αρωμάτων των φυτών. Η παλαιότερη εξαγωγή φυτικής ύλης ήταν η έγχυση και η διαβροχή σε λίπη: είτε υγρό φυτικό λίπος (όπως το ελαιόλαδο) είτε στερεά ζωικά λίπη. Σήμερα στην αρωματοποιία υπάρχουν δεκαέξι τρόποι εξαγωγής των οσμητικών συστατικών από ένα φυτό ή ζώο και τρείς τύποι συνθετικών/χημικών αρωμάτων.
Οι φυσικοί διαχωρίζονται σε
- Βάλσαμα/ρητίνες,
- Έγχυση σε λάδι,
- Διάλυση (συνήθως σε ζωικό λίπος),
- Βάμματα (σε αλκοόλη),
- Αιθέρια έλαια (έχουν έξι τρόπους παρασκευής),
- Απόλυτα (πολύ συμπυκνωμένη μορφή φυτικών οσμών),
- Enfleurage (διαδικασία τοποθέτησης συγκεκριμένων λουλουδιών σε άοσμο λίπος που θα πάρει το άρωμά τους),
- Chassis (δαπανηρή διαδικασία μετά την Enfleurage),
- Εκχύλιση με διαλύτη,
- Νερά απόσταξης (Υδρολύματα),
- Απόλυτα από τα νερά απόσταξης (Έλαια τα οποία μπορούν να απομονωθούν με περαιτέρω διαδικασία από τα υδρολύματα),
- Concretes (Στέρεες μορφές αιθέριων ελαίων περίπου σε συμπύκνωση κεριού),
- Λουλουδάτα κεριά,
- Υπερκρίσιμες εκχυλίσεις διοξειδίου του άνθρακα,
- Κλασματικές αποστάξεις και
- Απομονώσεις (μεμονωμένα μόρια τα οποία προέρχονται από φυσική προέλευση).
Φυσικά και συνθετικά αρώματα – Ποια η διαφορά;
Τα φυσικά αρώματα είναι τα μόνα τα οποία έχουν καλλυντικές και θεραπευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιούνται από την αρωματοποιία, την αρωματοθεραπεία, την κοσμετολογία και την ιατρική. Τα οσφρητικά νεύρα, που ελέγχουν την αίσθηση της όσφρησης, κωδικοποιούν τις οσμές και τις μεταφέρουν στον εγκέφαλο, για να προκαλέσουν ορισμένες αντιδράσεις και συναισθήματα.
- Έτσι, το φυσικό αιθέριο έλαιο λεβάντας στην αρωματοθεραπεία χρησιμοποιείται για σωματική και πνευματική χαλάρωση και ευεξία.
- Το χαμομήλι το οποίο είναι αντισηπτικό, αντιαλλεργικό, αντιφλεγμονώδες και επουλωτικό, κατάλληλο για ευαίσθητα και ξηρά δέρματα, χρησιμοποιείται τόσο για εξωτερικές πλύσεις όσο και για εσωτερική ηρεμία και χαλάρωση του νου και της ψυχής.
- Το τριαντάφυλλο σε αιθέριο έλαιο ή ανθόνερο έχει αντικαταθλιπτικές, αντιφλογιστικές, αντισηπτικές, αντιικές ιδιότητες. Βοηθά να μειωθούν οι ουλές και τα σημάδια της ακμής, λειαίνει τις ραγάδες, τις λεπτές γραμμές και τις ρυτίδες, βοηθά γενικά στην ανάπλαση του δέρματος, ενυδατώνει την επιδερμίδα και ενεργοποιεί την παραγωγή κολλαγόνου.
- Το λιβάνι το οποίο έχει σημαντική θεραπευτική αξία, λόγω των αντισηπτικών, αντιοξειδωτικών, αντιφλεγμονωδών ιδιοτήτων του, είναι πολύ ευεργετικό για τη θεραπεία του ξηρού δέρματος, καθώς και την επούλωση τραυμάτων. Τέλος, στην αρωματοθεραπεία είναι ιδανικό για την αντιμετώπιση του στρες, καθώς προάγει τα συναισθήματα της χαλάρωσης, και της ηρεμίας.
Οι χημικές/συνθετικές διεργασίες παρασκευής μιας οσμής, οι οποίες είναι αυτές που κυριαρχούν στα περισσότερα καταναλωτικά προϊόντα και υπεύθυνες για πολλές αλλεργίες και δερματολογικά προβλήματα είναι: ·
- Τα συντεθειμένα φυσικά μόρια (συνθέσεις μορίων φυτικά και χημικά για να μιμηθούν το άρωμα ενός φυτού)
- Λεγόμενα φυσικά μόρια (παρασκευάζονται στο εργαστήριο από πετρελαιοπαράγωγα και φυσικούς οργανισμούς όπως βακτήρια, ένζυμα και άλλα)
- Φυσικό πανομοιότυπο (παρασκευάζονται στο εργαστήριο από πετρελαιοπαράγωγα με τεχνολογία GC ή GC-MS για να κατεβάσουν το κόστος παραγωγής των αρωμάτων που χρησιμοποιούνται στην κοσμετολογία, τα καθαριστικά, τη διατροφή και την ιατρική/φάρμακα).
Διαβάστε ακόμα ⇒ Αυθεντικό υγρό σαπούνι Μάθε τα μυστικά του!
Μια αναδρομή στην ιστορία
Το άρωμα εξελίσσεται με τον πολιτισμό μας για πάνω από 5000 χρόνια, στην αρχαία Αίγυπτο έδιναν σημαντική θέση στα αρώματα, στη λατρεία και πρακτικά στην ταρίχευσης και στην καθημερινή ζωή. Στη χώρα μας λόγω της προνομιακής θέσης και φύσης της η Αρχαία Ελλάδας προσέφερε πολλά αρωματικά φυτά. Τα φυτικά έλαια, όπως το ελαιόλαδο, βοηθούσαν στη διόρθωσή των οσμών τους και δημιουργήθηκε μια πραγματική λατρεία στην υγιεινή του σώματος.
Στην Αρχαία Ρώμη όλα αρωματίζονται σε υπερθετικό βαθμό, άνθρωποι, τρόφιμα, ρούχα, παπούτσια, άλογα, σκύλοι, στρατιώτες και εκεί γεννήθηκε η πρώτη συντεχνία των αρωματοποιών: οι unguentarii, όπου συσκεύαζαν σε κεραμικά ή γυάλινα μπουκάλια τρείς τύπους αλοιφών: στερεές αλοιφές, σκόνη ή ταμπλέτες, υγρές αλοιφές και αρώματα σε σκόνη. Στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, χρησιμοποιήθηκαν φυσικά αποστάγματα από φρούτα, ρητίνες, φύλλα τα οποία συνθλίβονταν σε σκόνες, εμποτίζονται σε λάδι (ελιά) ή ζωικό λίπος ή κρασί. Παράλληλα στις χώρες τις άπω Ανατολής η Κίνα ήδη από το 2700 π.Χ., δίνει με το άρωμα χαρακτήρα στην τέχνη της μαγειρικής και της ιατρικής.
Η εξέλιξη και ο εμπλουτισμός των αρωμάτων πρώτων υλών δημιουργεί την ανάγκη για το διαχωρισμό των αρωμάτων σε νότες ανάλογα με την πτητικότητα του κάθε αρώματος και την έντασή τους, δηλαδή ένα αιθέριο έλαιο, ανθόνερο κλπ. ανάλογα με την πτητικότητά του διαβαθμίζεται σε νότα κορυφής ή μεσαία νότα (αλλιώς νότα καρδιάς) και τέλος υπάρχουν οι νότες βάσης οι οποίες είναι τα λιγότερο πτητικά στοιχεία και κάποια από αυτά χρησιμοποιούνται και ως σταθεροποιητικά αρωμάτων.
Έχοντας όλα αυτά τα εργαλεία της φύσης και τις εμπειρικές και επιστημονικές γνώσεις, οι αρωματοποιοί καλούνται να πραγματώσουν ένα πολύ σημαντικό έργο.
Με εργαλείο τους τις συμφωνίες των διάφορων νοτών, ως σαν να είναι μαέστροι ενορχηστρωτές των τέλειων μελωδιών δημιουργούν νέες συμφωνίες (αρώματα) που μας βοηθούν να διατηρήσουμε σε ισορροπία το νου και το σώμα μας. Ζώντας σε ένα αρκετά επιβαρυμένο αστικό περιβάλλον σήμερα παρά ποτέ, η ανάγκη να προστατέψουμε την υγεία και το περιβάλλον στο οποίο ζούμε, ωθεί τους ανθρώπους να ακούσουν το σώμα και τις αισθήσεις τους, και να εμπιστευθούν το άρωμα που θα εφαρμόσουν στο σώμα τους. Ζούμε στην ιστορική περίοδο του αρώματος όπου περνά από την καθαρή χημεία στην πράσινη και πιο οικολογική σε μία πιο ηθική παραγωγή και κατανάλωση αρωμάτων.
Για την ευεξία του σώματος και του νου, τα νέα φυσικά αρώματα πρέπει να φέρουν ορισμένες αξίες ποιότητας, οικολογικές και να σέβονται την υγεία του οργανισμού.
