Η μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής ξεκίνησε με την Καθαρή Δευτέρα και θα διαρκέσει μέχρι τις πρώτες ώρες της Κυριακής του Πάσχα! Οι θησαυροί της Σαρακοστής
♦ της Μαρίας Γκέκα
Η Σαρακοστή λοιπόν έχει ξεκινήσει και η νηστεία εκτός από θρησκευτικούς λόγους αποτελεί μια εξαιρετική αφορμή για την αποτοξίνωση του οργανισμού μας, που συμπίπτει με την καλύτερη χρονικά περίοδο, τον ερχομό της άνοιξης. Οι θησαυροί της Σαρακοστής
Είναι μια περίοδος που πετάμε από πάνω μας τα σωματικά και συναισθηματικά βάρη του χειμώνα, καθαρίζουμε το σώμα και το μυαλό από τις διατροφικές και συναισθηματικές τοξίνες. Δεν είναι τυχαίο που το Ορθόδοξο Πάσχα έχει ακριβώς τον ίδιο συμβολισμό. Η κάθαρση, η συγχώρεση και η συμπόνοια μας βοηθούν να αφήσουμε πίσω όσα μας έχουν βαρύνει και είμαστε έτοιμοι για νέα ξεκινήματα. Οι θησαυροί της Σαρακοστής
Η νηστεία λοιπόν βοηθάει στην αποτοξίνωση σώματος και πνεύματος. Συμβάλλει στην ενδυνάμωση του οργανισμού, ξεκουράζει» το ήπαρ, ανανεώνει τα κύτταρα, τονώνει το δέρμα, χαλαρώνει το νευρικό σύστημα και συμβάλλει στη βελτίωση των αισθήσεων, στην ενίσχυση της θέλησης και στην πνευματική διαύγεια.
Σε μια εποχή, λοιπόν, που ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι στρέφονται στη χορτοφαγία η νηστεία μπορεί να αποτελέσει μια καλή αφορμή για την οριστική μετάβαση σε μια φυτική διατροφή.
Αποχή από τροφές ζωικής προέλευσης
Η αποχή από τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης που είναι το κύριο χαρακτηριστικό της θρησκευτικής νηστείας έχει πολλά οφέλη για τον οργανισμό μας, καθώς χαρακτηρίζεται από μειωμένη κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών οξέων και αυξημένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών.
Είναι γνωστό ότι τα κορεσμένα λίπη ζωικής προέλευσης συμβάλλουν στην αθηρωμάτωση, στις καρδιαγγειακές παθήσεις, στην καρδιακή προσβολή, στα εγκεφαλικά επεισόδια και στην υψηλή αρτηριακή πίεση. Παράλληλα, στη νηστεία, η μείωση πρόσληψης κορεσμένων ζωικών λιπών συνοδεύεται από αυξημένη πρόσληψη μονοακόρεστου φυτικού λίπους. Το ελαιόλαδο είναι η κυριότερη πηγή καλού φυτικού λίπους. Επίσης, οι ξηροί καρποί, το ταχίνι, ο χαλβάς είναι πηγές καλών λιπαρών ουσιών για τον οργανισμό.
Περισσότερες Φυτικές Ίνες
Η σαρακοστιανή διατροφή χαρακτηρίζεται ακόμη από την αυξημένη διατροφική πρόσληψη φυτικών ινών, με επίσης εξαιρετικά οφέλη. Οι αδιάλυτες φυτικές ίνες που προέρχονται από φρούτα και λαχανικά, συμβάλλουν:
- Στην καλή λειτουργία του πεπτικού χωρίς προβλήματα δυσκοιλιότητας.
- Στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης και τη γλυκόζης στο αίμα. Οι φυτικές ίνες βοηθούν στη μείωση της απορρόφησης της χοληστερόλης από τη βλεννογόνο του εντέρου.
- Στη μείωση του κινδύνου εκδήλωσης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Η νηστεία αυξάνει την πρόσληψη φυτοχημικών ουσιών που είναι ευεργετικές για την υγεία. Οι βιταμίνες, οι φλαβονοειδείς και καροτινοειδείς ουσίες, το λυκοπένιο, το σελήνιο είναι μερικές από τις φυτοχημικές ουσίες με αντιοξειδωτικές ιδιότητες που ευεργετούν τα διάφορα συστήματα του οργανισμού μας. Βοηθούν το καρδιαγγειακό σύστημα, μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου και βελτιώνουν τις πνευματικές ικανότητες.
Τα κατεξοχήν παραδοσιακά σαρακοστιανά του τόπου μας είναι τα θαλασσινά, τα όσπρια, ο χαλβάς, τα τουρσί λαχανικών, η λαγάνα και η ταραμοσαλάτα. Ας δούμε τη διατροφική τους αξία και πώς μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε καλύτερα.
Όσπρια
Όλα τα όσπρια έχουν μεγάλη θρεπτική αξία κι αποτελούν πλούσια πηγή σύνθετων υδατανθράκων βραδείας απορρόφησης, αμινοξέων, φυτικών ινών, βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Είναι επίσης πολύ σημαντικά στη διάρκεια της νηστείας, γιατί περιέχουν αξιόλογη ποσότητα φυτικής πρωτεΐνης, από την οποία όμως λείπει το αμινοξύ μεθειονίνη. Το αμινοξύ αυτό μπορεί εύκολα να καλυφθεί αν τα όσπρια συνοδευτούν με δημητριακά (με μια φέτα ψωμί) ή ξηρούς καρπούς.
Γενικότερα, όσον αφορά στους συνδυασμούς τροφών με στόχο την καλύτερη απορρόφηση της φυτικής πρωτεΐνης και την πρόσληψη όλων των απαραίτητων αμινοξέων, θα πρέπει να συνδυάζονται διαφορετικές ομάδες τροφίμων, που περιέχουν πρωτεΐνες χαμηλής βιολογικής αξίας. Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει στο γεύμα να υπάρχει ένα από τα εξής ζευγάρια τροφίμων: δημητριακά και όσπρια, δημητριακά και ξηροί καρποί ή όσπρια και ξηροί καρποί. Στην ελληνική κουζίνα υπάρχουν πολλές τέτοιες επιλογές που μπαίνουν εύκολα στο τραπέζι μας καθημερινά, είτε ως κυρίως γεύμα είτε ως σνακ. Χαρακτηριστικά, ποιος μπορεί να μην λάβει υπόψη του το φακόρυζο ή το ρεβιθόρυζο που αποτελούν υπέροχο συνδυασμό οσπρίου και δημητριακού και φυσικά πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης.
Όσον αφορά στην έλλειψη σημαντικών μετάλλων (ασβεστίου, σιδήρου) λόγω της αποχής των ζωικών τροφών, τα όσπρια αποτελούν κι εδώ μια εξαιρετική λύση, αφού τα ρεβίθια, οι φακές και τα φασόλια αποτελούν πλούσιες πηγές ασβεστίου. Επίσης, τα φασόλια μαυρομάτικα και οι φακές περιέχουν μεγάλες ποσότητες σιδήρου (μη-αιμικού). Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο να συνοδεύονται με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C (λεμόνι), β-καροτένιο (καρότο) ή μηλικό οξύ (λευκό κρασί). Οι τροφές αυτές αυξάνουν την απορρόφηση του μη-αιμικού σιδήρου κατά τρεις φορές περίπου.
Θαλασσινά
Τα θαλασσινά που επιτρέπονται κατά τη νηστεία είναι υψηλής διατροφικής αξίας. Τα οστρακοειδή και τα μαλάκια αποτελούν πλούσια πηγή άπαχης πρωτεΐνης, υγιούς λίπους και πολλών μικροθρεπτικών συστατικών. Το μεγαλύτερο μέρος του λίπους στα οστρακόδερμα έχει τη μορφή των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, τα οποία προσφέρουν μια σειρά από οφέλη για την υγεία, όπως τη βελτίωση της υγείας του εγκεφάλου και της καρδιάς. Επιπλέον, τα θαλασσινά είναι πλούσια σε σίδηρο, ψευδάργυρο, μαγνήσιο και βιταμίνη Β12, θρεπτικά στοιχεία πολύτιμα για τον οργανισμό.
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι ο συνδυασμός θαλασσινών και οσπρίων προσφέρει πρωτεΐνες που αντικαθιστούν επάξια εκείνες που δεν παίρνει ο οργανισμός λόγω αποχής από τροφές ζωικής προέλευσης. Επίσης, ο συνδυασμός αυτός προσφέρει βιταμίνη Β12, σίδηρο και φολικό οξύ. Φυσικά, εδώ μεγάλο ρόλο παίζει ο τρόπος που τα μαγειρεύουμε. Εννοείται ότι τα θαλασσινά είναι πιο θρεπτικά όταν μαγειρεύονται στον ατμό και όχι όταν τηγανίζονται, καθώς έτσι προσδίδουν επιπλέον θερμίδες, εξευγενισμένους υδατάνθρακες, πρόσθετο αλάτι και άλλα ανθυγιεινά συστατικά.
Λαχανικά και φρούτα
Συνήθως, η περίοδος της νηστείας συνοδεύεται από μεγαλύτερη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, μια πρακτική που μπορεί να συμβάλει όπως είπαμε στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης και της γλυκόζης στο αίμα, καθώς και στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
Επίσης, τα λαχανικά και οι ξηροί καρποί προσφέρουν το ασβέστιο που χρειάζεται ο οργανισμός και το οποίο στερείται λόγω του ότι κατά τη νηστεία αποφεύγονται τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Σουσάμι, χαλβάς και ταχίνι
Το ταχίνι και ο χαλβάς από ταχίνι είναι μεν δυο τρόφιμα της Καθαράς Δευτέρας και της Σαρακοστής αλλά συνηθίζεται να καταναλώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Βασικό τους συστατικό είναι το σουσάμι, το οποίο είναι ιδιαιτέρως πλούσιο σε μικροστοιχεία όπως το μαγνήσιο, το ασβέστιο, ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος, το σελήνιο και το μαγγάνιο. Η υψηλή περιεκτικότητα σε χαλκό και σε ορισμένες λιγνάνες, συστατικά με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, προσδίδει στο σουσάμι πολλές ευεργετικές ιδιότητες. Η σησαμίνη, ουσία που βρίσκεται στο σουσάμι και στα παράγωγά του, έχει την ιδιότητα να μειώνει τη χοληστερίνη και όχι μόνο! Έχει και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Σε πρόσφατη μελέτη, αποδείχθηκε ότι η καθημερινή κατανάλωση σουσαμιού είχε αντίστοιχα ή και καλύτερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του πόνου της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, συγκριτικά με τη χρήση ισχυρών παυσίπονων με παρακεταμόλη.
Διαβάστε ακόμα ⇒ Ταχίνι: ο θρεπτικός “γίγαντας”
Τα παράγωγα του σησαμιού, το ταχίνι και ο χαλβάς από ταχίνι, αποτελούν τρόφιμα που αξίζουν την ιδιαίτερη προσοχή μας, ειδικότερα σε περιόδους νηστείας. Η πρωτεΐνη του ταχινιού είναι πλούσια σε αμινοξέα σε αντίθεση με τις πρωτεΐνες πολλών άλλων φυτικών τροφών. Όταν μάλιστα συνδυαστεί με όσπρια αποτελεί μια τροφή μοναδικής θρεπτικότητας, καθώς αυξάνεται η διαιτητική αξία της συνολικής πρωτεΐνης του.
Τουρσί λαχανικών
Για να γίνουν τα λαχανικά τουρσί υπόκεινται σε μια μορφή ζύμωσης με αποτέλεσμα να προσφέρουν στον οργανισμό πολύτιμα προβιοτικά συστατικά. Σε γενικές γραμμές, υπάρχουν δύο τρόποι παρασκευής του, είτε σε νερό με αλάτι είτε σε ξύδι. Τα τουρσί μπορεί να προέκυψαν από την ανάγκη συντήρησης των φρέσκων λαχανικών στην περίοδο του χειμώνα, όμως αποδεδειγμένα έχουν σπουδαία οφέλη. Εξασφαλίζουν καλύτερη λειτουργία του εντέρου, βελτιώνουν τα προβλήματα πέψης, το φούσκωμα και τα αέρια, δυναμώνουν το ανοσοποιητικό, Επειδή το έτοιμο τουρσί αποστειρώνεται στις βιομηχανίες τροφίμων μετά τη ζύμωση έχει ως αποτέλεσμα να μην διαθέτει τους ωφέλιμους για την υγεία προβιοτικούς μικροοργανισμούς. Για το λόγο αυτό, φτιάξτε το δικό σας σπιτικό τουρσί και απολαύστε καλύτερη γεύση και όλα τα οφέλη στην υγεία σας.
Τα νηστίσιμα εδέσματα της χώρας μας είναι αμέτρητα. Άλλωστε κάθε περιοχή της Ελλάδας έχει τις δικές της συνταγές και κάθε σαρακοστιανό φαγητό μπορεί να μαγειρευτεί με πολλές παραλλαγές. Η Σαρακοστιανή νηστεία είναι σίγουρα μια ευκαιρία για πιο υγιεινή διατροφή. Αλλά και μια ευκαιρία να προσεγγίσουμε το μέτρο, και τα όλα τα καλά της γνήσιας μεσογειακής διατροφής.
Καλή Σαρακοστή!
Πηγή: Naturanrg126o, www.naturanrg.gr
