Πασχαλινό τραπέζι χωρίς προβλήματα

Είναι ό, τι πιο κλασικό. Σαν ταινία που την έχεις δει ξανά και ξανά. Νηστεύεις όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα και περιμένεις ανυπόμονα την Κυριακή του Πάσχα. Κάθεσαι λοιπόν στο γιορτινό τραπέζι κι ενώ υπόσχεσαι ότι δεν θα φας πολύ, τελικά τρως σαν να μην υπάρχει αύριο!

Γράφουν οι: Παπανικήτας Αναστάσιος, Ειδικός Παθολόγος,
Παπαχρήστος Παρασκευάς, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc στη Διασφάλιση Ποιότητας

Οι γιορτές του Πάσχα δεν πρέπει να αποτελούν μια ευκαιρία για γαστρονομικές απολαύσεις και ασυδοσία χωρίς όρια, αλλά μια ιδανική περίοδο να δούμε φίλους, συγγενείς και φυσικά να ζήσουμε τα έθιμα και να απολαύσουμε τις πασχαλινές παραδοσιακές λιχουδιές.  Η παρατεταμένη νηστεία σε συνδυασμό με την απότομη πολυφαγία που ακολουθεί τις ημέρες του Πάσχα, αυξάνει τα παθολογικά προβλήματα σε μεγάλη μερίδα του πληθυσμού. Σύμφωνα με ιατρικές στατιστικές  παρατηρείται αυξημένη προσέλευση στα νοσοκομεία ειδικά από την Κυριακή του Πάσχα μετά το γεύμα, καθώς και τη Δευτέρα. Αυτή η αύξηση προσεγγίζει ή και ξεπερνά το 30% του μέσου όρου προσέλευσης κατά τη διάρκεια του έτους. Χαρακτηριστικό των εορτών είναι η πολυφαγία (γεύματα πλούσια σε θερμίδες, λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι) και υπερβολική (κάποιες φορές) κατανάλωση οινοπνεύματος.

Τι να προσέξουμε

Κατά προτεραιότητα παρατηρείται αύξηση των καρδιαγγειακών επεισοδίων (εγκεφαλικά επεισόδια, εμφράγματα, στηθαγχικά επεισόδια, επιδείνωση της πίεσης), εμφάνιση οξέων ή επιδείνωση γνωστών γαστρεντερικών προβλημάτων (γαστρίτιδα, πεπτικό έλκος, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, οξεία χολοκυστίτιδα, οξεία παγκρεατίτιδα, κολίτιδες), απορρύθμιση μεταβολικών νόσων με κυρίαρχο το Σακχαρώδη Διαβήτη.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να επιδείξουν άτομα που απείχαν από τις ζωικές τροφές και προϊόντα αυτών για κάποιες εβδομάδες [5-40 ημέρες] λόγω της νηστείας, οι ασθενείς με βεβαρημένο ιστορικό και υπό φαρμακευτική αγωγή, καθώς και εκείνα τα άτομα που υποβάλλονται σε ειδικές δίαιτες.
Δευτερευόντως, σημαντικό ρόλο παίζει η υγιεινή στην αλυσίδα αγοράς, η φύλαξη, παρασκευή και συντήρηση των πρώτων υλών παρασκευής των τροφών όσο και των έτοιμων για σερβίρισμα φαγητών. Πολλές τροφικές δηλητηριάσεις εμφανίζονται, ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, τις γιορτινές ημέρες, λόγω της πλημμελούς προσοχής που δείχνουμε αλλά και της βιασύνης μας στο να τελειώσουμε.

Τι να αποφύγουμε

Γι’ αυτό καλό είναι να αποφύγουμε την κατάκλιση, έντονη άσκηση, το επιπρόσθετο φαγητό και τη χρήση αλκοολούχων ποτών. Ως επιπρόσθετο μέτρο ευκολότερης πέψης είναι η καλή μάσηση της τροφής. Κάποια από τα προαναφερόμενα προβλήματα υγείας μπορούν να παρουσιαστούν σε τόσο σοβαρή μορφή, ώστε να κινδυνέψει η ζωή του παθόντος ή και να επέλθει το μοιραίο. Γι’ αυτό, καλό θα ήταν στην πρώτη εμφάνιση των ενοχλήσεων ή ήδη γνωστών συμπτωμάτων να απευθυνθείτε στο θεράποντα ιατρό σας ή να προσέλθετε στο πλησιέστερο νοσοκομείο.

Ενδεικτικό πασχαλινό μενού 

Μεγάλο Σάββατο

Το αυγό είναι πλούσιο σε ζωική πρωτεΐνη, λίπος και χοληστερίνη. Επειδή θα καταναλώσουμε αυτές τις ημέρες και άλλες τροφές που είναι πλούσιες σε αυτά τα συστατικά, πρέπει να υπάρξει μέτρο στην κατανάλωσή του. Η μαγειρίτσα προετοιμάζει κατάλληλα τον οργανισμό μας να δεχτεί το κρέας και τα προϊόντα του, μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα αποχής. Τα συστατικά της είναι εντόσθια και συκωταριά, φρέσκα κρεμμύδια, ρύζι, αυγά, άνηθος και ελαιόλαδο, ενώ αποδίδει γύρω στις 580 θερμίδες και είναι πλούσια σε χοληστερόλη, γι’ αυτό ενδείκνυται η αντικατάσταση του αυγού με το ασπράδι, γλιτώνοντας με αυτό τον τρόπο περίπου 210 mg χοληστερίνης ανά κρόκο.

Κυριακή του Πάσχα

Πρωινό

Το πρωινό ξεκινάει με γάλα ημιαποβουτυρωμένο και μια φέτα τσουρέκι ή 1-2 πασχαλινά κουλουράκια. Μια φέτα τσουρέκι (70 γραμμάρια) αποδίδει περίπου 70 θερμίδες και είναι καλύτερη επιλογή από το πασχαλινό κουλουράκι (60 γραμμάρια) που αποδίδει περίπου 230 θερμίδες.

Κύριο γεύμα

Στο κύριο γεύμα σας δεν πρέπει να λείπει η σαλάτα που βοηθά στον γρήγορο κορεσμό του στομάχου, αποφεύγοντας έτσι την υπερκατανάλωση του κρέατος. Επίσης τα λαχανικά είναι πλούσια σε κάλιο που είναι ανταγωνιστής του νατρίου [πλούσια πηγή το κρέας], διατηρώντας την ηλεκτρολυτική ισορροπία. Επιπρόσθετα, τα λαχανικά είναι πολύ καλές πηγές αντιοξειδωτικών ουσιών και τέλος είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, συμβάλλοντας στην καλή λειτουργία του εντέρου και στη δυσαπορρόφηση της διαιτητικής χοληστερόλης.

Συνδυάστε το γεύμα σας με ρύζι, μακαρόνια ή ψωμί ολικής άλεσης. Με αυτό τον τρόπο θα χορτάσετε νωρίτερα και θα αποφευχθεί η υπερβολική κρεατοφαγία. Καθότι αυτοί οι υδατάνθρακες προσδίδουν ενέργεια, αλλά και φυτικές ίνες που κάνουν καλό στη λειτουργία του εντέρου, σε αντίθεση με το κρέας που παρέχει και πολλά κορεσμένα λιπαρά και χοληστερίνη.

Προτιμήστε το κατσίκι από αρνί, διότι έχει λιγότερα κορεσμένα λιπαρά, αν και είναι πιο σκληρό. Το αρνάκι γάλακτος [2 μηνών έως 1 χρόνου] είναι πιο πλούσιο σε λιπαρά. Το περισσότερο λίπος βρίσκεται κρυμμένο στους ιστούς και μας ξεγελά. Τα πιο άπαχα μέρη του ζώου είναι το μπούτι και η σέλα.

Χρησιμοποιήστε τη ρίγανη στην παρασκευή του κρέατος, καθώς μειώνει την παραγωγή των επικίνδυνων ουσιών, των νιτροζαμινών που παράγονται στο κρέας και σχετίζονται με την καρκινογένεση. Επίσης προτιμήστε τα ψητά κρέατα και όχι αυτά στα κάρβουνα, διότι παράγονται στην τσίκνα του κρέατος κυκλικοί ή αρωματικοί υδρογονάνθρακες, όπως το βενζοπυρένιο που είναι ισχυρό καρκινογόνο.

Βιοδιαθεσιμότητα σιδήρου

Τα περισσότερα λαχανικά (ντομάτα, πιπεριά) και ο χυμός λεμονιού είναι πλούσια σε βιταμίνη C, αυξάνοντας την απορρόφηση του σιδήρου που περιέχεται σε υψηλή περιεκτικότητα στο κόκκινο κρέας. Προτιμήστε το κρασί ως συνοδευτικό, διότι περιέχει μηλικό οξύ που αυξάνει επίσης την απορρόφηση του σιδήρου. Το κρασί είναι καλή επιλογή, καθώς περιέχει αντιοξειδωτικά συστατικά και προάγει την υγεία μας. Φυσικά δεν πρέπει να το παρακάνουμε.

Βραδινό

Το βραδινό είναι καλό να είναι ελαφρύ, για να μην επιβαρύνουμε ακόμη περισσότερο τη λειτουργία του πεπτικού μας συστήματος και να μην επιφορτιστούμε με παραπανίσιες θερμίδες. Οπότε η κατανάλωση μιας σαλάτας εποχής ή μιας χορτόσουπας ή ενός γιαουρτιού με φρούτα ή φρυγανιά, αποτελούν ένα ελαφρύ γεύμα.

Δευτέρα του Πάσχα

Τη Δευτέρα του Πάσχα, οι περισσότεροι καταναλώνουν τα περισσεύματα του πασχαλινού τραπεζιού. Καλό είναι να φάτε μια μεγάλη σαλάτα  και λίγο κρέας. Επίσης λίγο γιαούρτι  χαμηλό σε λιπαρά, φρούτα και ψωμί ολικής άλεσης. Λόγω όμως της επιφόρτισης του οργανισμού με πολλές θερμίδες και λιπαρά από την προηγούμενη μέρα, πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεχτικοί με τις ποσότητες. Οπότε τα μικρά και συχνά γεύματα που είναι και πιο εύπεπτα αποτελούν τη διατροφική απάντηση γι΄ αυτή την ημέρα.

 Πηγή: NaturaΝrg #48