Οι ευάλωτοι οργανισμοί που ανήκουν στην χαρακτηριστική κατηγορία «ευπαθείς ομάδες με υποκείμενα νοσήματα» επλήγησαν περισσότερο από τον COVID-19. Αυτή η ομάδα πληθυσμού στατιστικά πρωταγωνίστησε στα ποσοστά θνησιμότητας παγκόσμια με μεγάλη διαφορά. Συγκεκριμένα, η παχυσαρκία ήταν ο πρωταγωνιστής και φαίνεται να συνεχίζει. Ας δούμε λοιπόν, ποια διατροφή ενισχύει το ανοσοποιητικό σε ηλικίες 50+
⇒ της Δρ. Άννας Παπαγεωργίου, PhD, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Υπεύθυνη προγραμμάτων προαγωγής της υγείας “ΕΥΡΩΣΤΙΑ” , www.evrostia-health.gr
Είναι γνωστό στην επιστημονική κοινότητα πως η παχυσαρκία αποτελεί την ωρολογιακή βόμβα για όλα τα χρόνια μη μεταδιδόμενα νοσήματα, και για τις περισσότερες μορφές καρκίνου. Ενεργοποιεί βιολογικούς μηχανισμούς στη φυσιολογία του οργανισμού και επεμβαίνει σε πολύπλοκα μονοπάτια προκαλώντας σημαντικές βλάβες.
Τι έδειξαν οι μελέτες για τις παρενέργειες του COVID-19
Πολλές πτυχές της μετάδοσης, της μόλυνσης και της θεραπείας παραμένουν ασαφείς. Η πρόοδος στην πρόληψη και την αποτελεσματική διαχείριση του COVID-19 θα απαιτήσει βασική και κλινική έρευνα, κλινικές παρεμβάσεις, και εθνικές πολιτικές πρόληψης για τη δημόσια υγεία . Η πανδημία έχει επηρεάσει περισσότερες από 200 χώρες, με περισσότερες από 10 εκατομμύρια περιπτώσεις και 508.000 επιβεβαιωμένους θανάτους.
Οι πιο συχνές συν-νοσηρότητες σε νοσοκομειακούς ασθενείς περιλαμβάνουν:
- υπέρταση υπάρχει στο 48% -57% των ασθενών
- καρδιαγγειακές παθήσεις στο 17-34%
- χρόνια πνευμονική νόσος στο 21% -28%
- χρόνια νεφρική νόσο στο 4% -10%-3%
- 13% στην κακοήθεια
Συγκεκριμένα, δείτε τι έδειξαν οι έρευνες:
Καρδιαγγειακά:
Η μυοκαρδίτιδα και η φλεγμονή στο μυοκάρδιο φαίνεται να εμφανίζονται μετά από τη μόλυνση. Μελέτη έδειξε ότι σε 100 ασθενείς, η εμπλοκή καρδιακών νοσημάτων ήταν το 78% και της φλεγμονής του μυοκαρδίου το 60%.
Πνευμονολογικά:
Σε μελέτη με 55 άτομα που πέρασαν COVID-19, 3 μήνες μετά, το 64% είχε επίμονα νοσήματα και το 71% πνευμονική δυσλειτουργία.
Στρες:
Ο COVID- 19 αφήνει μια γενικότερη αίσθηση στρες και την ανάγκη για φυσική επαφή εξαιτίας της κοινωνικής απομόνωσης που επιβαρύνει τη συμπεριφορά και αλληλεπίδραση του ατόμου με το περιβάλλον του.
Παρενέργειες της νόσου
Σε περισσότερα από 4 εκατομμύρια σε Αμερική, Αγγλία και Σουηδία, που διαγνώστηκαν με COVID-19 οι παρενέργειες παρέμειναν για 1-2 εβδομάδες μετά τη διάγνωση.
Σε τηλεφωνική έρευνα για 292 ενήλικες με θετικό τεστ COVID-19 το 35% των συμπτωματικών ασθενών δεν είχαν επανέλθει στην πρότερη κατάσταση μετά από 2 εβδομάδες. Οι ηλικίες αντίστοιχα ήταν :
-18 -34 χρόνων (27% )
-35 – 49 χρόνων (32%)
– >50 χρόνων (47 %). Παράλληλα, όταν συνυπήρχαν 3 ή περισσότερα συνοδά νοσήματα τότε το διάστημα επαναφοράς κυμάνθηκε στις 3 εβδομάδες.
Αποκατάσταση
Από κλινικές μελέτες φάνηκαν τα εξής: 6 μήνες παρέμβασης συνδυαστικά διατροφικής, γνωσιακής, σωματικής άσκησης με σκοπό την αναστροφή των υποτροπών της νόσου, φάνηκε ότι αυξήθηκε και η δύναμη και η ταχύτητα βάδισης στα ηλικιωμένα άτομα.
Η διατροφική παρέμβαση ανεξάρτητα από τη σωματική άσκηση μείωσε την ευπάθεια.
Εν τέλει η συνδυαστική παρέμβαση φάνηκε να βελτιώνει την μυϊκή μάζα και την απόδοση της ενέργειας . Τα αποτελέσματα φάνηκαν από στους πρώτους 3 και 6 μήνες με διάρκεια μέχρι και τους 10 μήνες.
Τα χρόνια νοσήματα χρειάζονται διαχείριση και πρόληψη
Η νοσηρότητα και η ευπάθεια είναι ένα πολύπλοκο σύνδρομο που μπορεί να αποδοθεί πέρα από τους γενετικούς παράγοντες και σε περιβαλλοντικούς, σωματικούς και διατροφικούς. Όλοι αυτοί οι παράγοντες είναι τροποποιήσιμοι και αφορούν την ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Από επιδημιολογικές μελέτες, έχει φανεί ότι η υιοθέτηση ενός διατροφικού μοντέλου βασισμένο σε αντιοξειδωτικά, επαρκή πρωτεΐνη και μειωμένους ραφιναρισμένους υδατάνθρακες μπορεί να μειώσει σημαντικά τις χρόνιες ασθένειες.
Οι μη υγιεινές διατροφικές συνήθειες σχετίζονται με τα χρόνια μη μεταδιδόμενα νοσήματα και με διατροφικές ανεπάρκειες. Οι διατροφικές συνήθειες επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες όπως είναι η καθημερινή επιλογή τροφών, η κουλτούρα, η οικονομική κατάσταση. Επίσης, η σωματική δραστηριότητα, η δομή της οικογένειας, η διατροφική εκπαίδευση. Οι πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι το 21-37% των ανδρών και το 29 – 45% των γυναικών καταναλώνουν λιγότερες ποσότητες από τις συνιστώμενες ημερήσιες δόσεις (400 γρ.) φρούτων και λαχανικών. Αυτό το σημαντικό εύρημα έχει αντίκτυπο στη δημόσια υγεία καθώς οι δυο αυτές ομάδες τροφίμων αποτελούν έναν από τους βασικούς άξονες της θεραπευτικής και προληπτικής δίαιτας για τα χρόνια νοσήματα που απειλούνται από την πανδημία.
Επίσης, η σωματική δραστηριότητα με ασκήσεις αντίστασης, ασκήσεις για το αναπνευστικό και στοχευμένα πρωτόκολλα άσκησης βελτιώνουν την κινητικότητα, συμβάλλουν στην αύξηση της δύναμης, του μυϊκού όγκου, στην αύξηση της ανοσοποιητικής λειτουργίας και βοηθούν στην πρόληψη.
Ο σχεδιασμός μιας παρέμβασης που συνδυάζει την άσκηση, διατροφική εκπαίδευση και τροποποίηση της συμπεριφοράς θα μπορούσε να συμβάλει κατά πολύ στην μείωση των δεικτών θνησιμότητας και της ιατροφαρμακευτικής δαπάνης.
Ι. Διατροφική παρέμβαση
Ποια διατροφή ενισχύει το ανοσοποιητικό σε ηλικίες 50+ Η εξατομικευμένη διατροφική παρέμβαση έχει να καλύψει πολλά πεδία τόσο στη μείωση εμφάνισης δυσθρεψίας κατά τη χρόνια νόσο, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, η καρδιαγγειακή νόσος, πολλές μορφές καρκίνου όσο και στη διαχείριση της ενεργειακής πρόσληψης στην παχυσαρκία. Τέλος, η πλήρης εξατομικευμένη κλινική διατροφή συμβάλλει στη βέλτιστη επίτευξη αποθεμάτων βιταμινών και υποστρωμάτων με κυρίαρχο την πρωτεϊνική πρόσληψη.
Η διατροφική εκπαίδευση έχει σκοπό μέσω διαφόρων στρατηγικών προγραμμάτων προαγωγής υγείας να προωθήσει τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες με στόχο την καταπολέμηση των νοσημάτων και των διατροφικών ανεπαρκειών. Για παράδειγμα η παρέμβαση με στόχο την αύξηση της κατανάλωσης των φρούτων, λαχανικών, φυτικών ινών, μείωσης των κορεσμένων λιπαρών, μεταποιημένου κρέατος, ραφιναρισμένης ζάχαρης και νατρίου μπορεί να φανεί αρκετά αποτελεσματική.
ΙΙ. Ανεπάρκεια σε βιταμίνες
Τέλος στις μεγαλύτερες ηλικίες είναι σημαντικό να εντοπίζονται οι ανεπάρκειες σε βιταμίνες και ο σχεδιασμός του ατομικού πλάνου ώστε να καλύπτονται οι απαραίτητες βιταμίνες που ενισχύουν την ανοσοποιητική απόκριση, συμβάλλουν στη διαχείριση της νόσου απέναντι στις ιώσεις ακόμα και στον Covid-19.
Ενδεικτικά σας παραθέτω τις πηγές των απαραίτητων βιταμινών για όλους τους ενήλικες μέσω τροφών:
ΙΙΙ. Φυσική δραστηριότητα
Η άσκηση πέρα από τα θετικά οφέλη στο μεταβολισμό της γλυκόζης, βελτιώνει τη διάθεση και μπορεί να προλάβει την σαρκοπενία. Μπορεί να βελτιώσει το μεταβολικό σύνδρομο και να ρυθμίσει μαζί με την φαρμακευτική αγωγή την πορεία της νόσου.
Συνδυαστικά με την καλή διατροφή, η ένταξη της φυσικής δραστηριότητας στην καθημερινότητα είτε ενθαρρύνοντας την κίνηση στο σπίτι είτε περπατώντας για 10 λεπτά 3 φορές την ημέρα είναι μια ασφαλής εναλλακτική μορφή εκγύμνασης. Η προσθήκη ασκήσεων για την ενίσχυση του αναπνευστικού κυρίως μέσω διαφραγματικής, πλευρικής και θωρακικής αναπνοής και η εκγύμναση μέσω αντιστάσεων με λάστιχα, μπορεί να είναι το ίδιο ωφέλιμη με τα βάρη.
Σημαντικό σημείο προσοχής στους ενήλικες με χρόνια νοσήματα είναι η άσκηση να γίνεται με την επίβλεψη ειδικού καθηγητή φυσική αγωγής και εκπαιδευμένου γυμναστή ή και φυσιοθεραπευτή σε περίπτωση αποκατάστασης.
Η τρίτη ηλικία χρειάζεται φροντίδα
Οι ενήλικες άνω των 70 ετών με συνοδά νοσήματα όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, καρδιαγγειακά, πολλές μορφές καρκίνου, πνευμονοπάθειες, βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο για πιο σοβαρές επιπλοκές και αυξημένη πιθανότητα θνησιμότητας από τον κορωνοιό.
Οι κυριότερες προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωποι είναι:
- Προσβασιμότητα στο χώρο της υγείας
- Πολυπλοκότητα των συνοδών νοσημάτων
- Ψυχολογικό στρες
- Συμμόρφωση στην φαρμακευτική αγωγή
Τα άτομα που βρίσκονται σε «υψηλό» κίνδυνο είναι βασικό να βάζουν σε ιεραρχία τους στόχους της θεραπείας και να λαμβάνουν συνεχώς εκπαίδευση από την θεραπευτική τους ομάδα. Σχετικά με το φαγητό φαίνεται ότι καίριο ρόλο έχουν παίξει οι αλλαγές στην οικονομική κατάσταση και την προσβασιμότητα σε μανάβικα, σουπερμάρκετ για την παροχή τροφίμων. Η εξασφάλιση της ποιοτικής διατροφής με τακτικά γεύματα πλούσια σε όλα τα θρεπτικά συστατικά και εμπλουτισμένες βιταμίνες θα οδηγήσει στη βέλτιστη θρέψη και ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού.
Πηγή: naturanrg.gr, Natura Nrg #116
