Είναι γνωστό ότι στην εποχή μας βρισκόμαστε εκτεθειμένοι σε μία μεγαλύτερης ποσότητας και έντασης ηλιακή ακτινοβολία από ότι 50 χρόνια πριν. Δείτε: πώς η υπερέκθεση στον ήλιο προκαλεί καρκίνο του δέρματος;
⇒Ευάγγελος Φιλόπουλος, Χειρουργός, Πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, cancer-society.gr
Παρόλο που η απόλαυση της θάλασσας και του ήλιου αποτελούν πρακτικές στενά συνδεδεμένες με το ελληνικό καλοκαίρι, ακόμη και στην εποχή του κορωνοιού, είναι σημαντικό να δώσουμε αξία στην αντιηλιακή μας προστασία.
Γνωρίστε το δέρμα σας
Tο δέρμα αποτελείται από τρεις στιβάδες: την επιδερμίδα, το χόριο και το υποδόριο λίπος. H επιδερμίδα με τη σειρά της αποτελείται από δύο στρώματα, ένα επιφανειακό, που αποτελείται από νεκρωμένα κύτταρα που συνεχώς αποπίπτουν από το σώμα, και η βασική στιβάδα, με ζωντανά κύτταρα που συνεχώς πολλαπλασιάζονται και ανεβαίνουν προς την επιφάνεια.
Στη βασική στιβάδα βρίσκονται και ορισμένα ειδικά κύτταρα, τα μελανοκύτταρα, που παράγουν τη μελανίνη. Σ’ αυτήν οφείλεται το μαύρισμα το δέρματος. H παραγωγή αυτής της χρωστικής είναι ευθέως ανάλογη με την ποσότητα υπεριώδους ακτινοβολίας που δέχεται το δέρμα. Πιο εξειδικευμένα, η UVB διεγείρει τα μελανοκύτταρα να παράγουν μελανίνη, που αρχικά έχει πιο ανοικτό χρώμα και στη συνέχεια με την επίδραση της UVA στα εξωτερικά στρώματα του δέρματος το χρώμα γίνεται σκούρο. Tο μαύρισμα μ’ άλλα λόγια είναι αποτέλεσμα της συνδυασμένης δράσης των δύο αυτών ειδών της υπεριώδους ακτινοβολίας.
Η μελανίνη λειτουργεί ως φυσικό «αντιηλιακό»
Όλοι οι άνθρωποι της γης έχουν τον ίδιο αριθμό μελανοκυττάρων στο δέρμα τους. Είναι, όμως, γεγονός ότι το χρώμα του δέρματος διαφέρει από άτομο σε άτομο και από φυλή σε φυλή. Αυτό οφείλεται στη διαφορετική ικανότητα των μονοκυττάρων να παράγουν μελανίνη.
Ακόμα και οι μαύροι δεν έχουν περισσότερα μελανοκύτταρα από τους λευκούς. H διαφορά του χρώματος τους είναι αποκλειστικά αποτέλεσμα της συνεχούς παραγωγής μεγάλης ποσότητας μελανίνης από τα μελανοκύτταρα. Mε την πάροδο χιλιάδων χρόνων η έκκριση μελανίνης στους κατοίκους της Aφρικής αυτονομήθηκε και έγινε πλέον κληρονομικό χαρακτηριστικό.
H σχέση επίδρασης του ήλιου και κληρονομικής εξέλιξης των χαρακτηριστικών φαίνεται και από το γεγονός ότι οι παλάμες και οι πατούσες, που είναι δύο σημεία χωρίς μεγάλη έκθεση στον ήλιο, έχουν λευκό χρώμα και στους μαύρους.
Τύποι δέρματος και ευαισθησία στον ήλιο
Σε σχέση με τη δυνατότητα μαυρίσματος και την ευαισθησία να υποστεί ηλιακό έγκαυμα το δέρμα των ανθρώπων διακρίνεται σε έξι τύπους:
- Δέρμα τύπου I: πάντοτε καίγεται – ποτέ δεν μαυρίζει.
- Φωτότυπος II: πάντοτε καίγεται – μερικές φορές μαυρίζει.
- Δέρμα τύπου III: μερικές φορές καίγεται – πάντοτε μαυρίζει.
- Δέρμα τύπου IV: ποτέ δεν καίγεται – πάντοτε μαυρίζει.
Oι τύποι V και VI περιγράφουν χαρακτηριστικά φυλών που δεν μας αφορούν.
⇒ Δείτε οπωσδήποτε: Φωτοευαισθησία: όταν ο ήλιος γίνεται εχθρός!
Πού οφείλεται ο καρκίνος του δέρματος;
-
Σε μηχανικούς παράγοντες
Επανειλημμένοι τραυματισμοί στο ίδιο σημείο (π.χ. στο πρόσωπο ή αλλού) που έχουν προηγηθεί και υπάρχουν παλιές ουλές, όπως παλιά εγκαύματα, είναι δυνατόν όταν η εξέλκωση από τον τραυματισμό χρονίσει να εξελιχθεί σε καρκίνωμα.
-
Σε χημικούς παράγοντες
Όταν χημικές ουσίες οι οποίες έρχονται σε μακροχρόνια επαφή με το δέρμα προκαλέσουν λύση της συνέχειας του δέρματος είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε τοπική γένεση καρκινώματος.
-
Στην ηλιακή ακτινοβολία ιονίζουσα και υπεριώδη
Είναι γνωστή πλέον κι έχει αποδειχτεί από πολλούς ερευνητές ότι η υπεριώδης ακτινοβολία η οποία παρατηρείται αυξημένη τα τελευταία χρόνια λόγω της μεγέθυνσης της τρύπας του όζοντος.
Πώς η υπερέκθεση στον ήλιο προκαλεί καρκίνο του δέρματος; Δυστυχώς, η αλόγιστη έκθεση στον ήλιο και τα ηλιακά εγκαύματα αποτελούν σημαντική αιτία της εμφάνισης του καρκίνου του δέρματος. . Το μαύρισμα από την ηλιοθεραπεία είναι η απόκριση του δέρματος στη βλάβη από την υπερβολική ηλιακή ακτινοβολία. Σήμερα, Η Νο 1 αιτία του μελανώματος είναι η υπερέκθεση σε φυσικό και τεχνητό υπεριώδες φως (UV).
Θα πρέπει να τονιστεί ότι η καλοκαιρινή ηλιοθεραπεία που γίνεται με μέτρο εκτός των μεσημβρινών ωρών δεν προκαλεί καρκίνο του δέρματος. Προσοχή στα παιδιά και προπαντός κατά τη βρεφική ηλικία που το δέρμα είναι πολύ ευαίσθητο και ευπαθές.
-
Στο χρώμα που έχει το δέρμα
Δέρματα ξανθά, άσπρα και ξηρά είναι πιο ευπαθή από αυτά που έχουν σκούρο δέρμα. Μην “τηγανίζετε” το δέρμα σας στον ήλιο. Μόνο κακό σας κάνει. Σε ότι αφορά τις αντιηλιακές κρέμες θα πρέπει να αναφέρουμε ότι με δείκτη καθυστέρησης του αισθήματος καψίματος (ή δείκτη προστασίας) 15 έχουμε μία κατά 95% «προστασία».
Δύο πρακτικές που είναι πολύ διαδεδομένες και που καθιστούν τη χρήση αντιηλιακού λιγότερο αποτελεσματική είναι το να αλειφόμαστε με αυτό και αμέσως μετά να μπαίνουμε στο νερό. Το αντιηλιακό θέλει το χρόνο του (και τη συχνή ανανέωση του). Η δεύτερη λανθασμένη πρακτική είναι να ξεχνάμε τα αυτιά και όλο το πρόσωπο μας. Αυτά είναι σημεία του δέρματος που δέχονται μεγάλη ποσότητα ακτινοβολίας και δεν πρέπει να τα ξεχνάμε.
Πώς εμφανίζεται ο καρκίνος του δέρματος;
♦ Υπό τη μορφή ενός μικρού και σκληρού ογκιδίου που δεν πονάει και με την πάροδο του χρόνου γίνεται δυσκίνητο. Είναι δυνατόν να συνοδεύεται από ελαφριά φαγούρα και αλλαγή του χρώματος εν συγκρίσει προς το διπλανό φυσιολογικό.
♦ Με τη μορφή μιας μικρής πληγής η οποία προκλήθηκε από κάποιο τραυματισμό αλλά και αυτομάτως που συνοδεύεται από φαγούρα και μικρή αιμορραγία. Προοδευτικά μεγαλώνει, δεν επουλώνεται μετά συνήθη φαρμακευτικά μέσα και χρονίζει.
♦ Μια ελιά του δέρματος, καφέ, μαύρη ή κρεατώδης που δεν δημιουργεί προβλήματα, μπορεί να παραμείνει εφ’ όρου ζωής. Εάν όμως τραυματιστεί επανειλημμένα και μεγαλώνει ασύμμετρα ή αλλάζει χρώμα, τότε πρέπει να μας βάλει σε ανησυχία και να καταφύγουμε στον αρμόδιο γιατρό.
Εξετάστε το δέρμα σας
Ο καρκίνος του δέρματος μπορεί να οδηγήσει σε παραμόρφωση ή ακόμη και σε θάνατο. Αν όμως αντιμετωπιστεί εγκαίρως είναι σχεδόν πάντα θεραπεύσιμος.
Μία ετήσια εξέταση από το γιατρό σας σε συνδυασμό με την αυτοεξέταση κάθε τρεις μήνες είναι ο καλύτερος τρόπος για να εντοπίσετε έγκαιρα τα τυχόν σημάδια που προειδοποιούν για τους βασικούς τύπους του καρκίνου του δέρματος: το βασυκυτταρικό επιθηλίωμα, το ακανθοκυτταρικό επιθηλίωμα και το κακόηθες μελάνωμα.
Πηγή: www.naturanrg.gr, Natura Nrg #113
