Aν κάποια φορά ήπιατε νερό και παρατηρήσατε ότι το ποτήρι σας ήταν θολό ή είχε μια παράξενη μυρωδιά, μάλλον πρέπει να …ερευνήσετε λίγο περισσότερο το θέμα και το ρεπορτάζ που ακολουθεί θα αποτελέσει σίγουρα έναν πολύτιμο βοηθό σας!
της Μαρίας Σαρτζετάκη
Από το 1992, η 22η Μαρτίου κάθε έτους έχει καθιερωθεί από τη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ως η παγκόσμια μέρα για το νερό, τη σημαντικότερη χημική ουσία για όλες τις μορφές ζωής. Μια ουσία που αν και εκλαμβάνεται απ’όλους μας ως δεδομένη, αλλά που μόνο σε αφθονία δεν είναι. Και δεν είναι μόνο αυτό: το νερό που πίνουμε δεν είναι πάντα τόσο καθαρό όσο θα έπρεπε, ακόμη κι όταν δεν μπορούμε να το αντιληφθούμε. Έλεγχοι που δεν γίνονται, κίνδυνοι τους οποίους αγνοούμε, μέθοδοι απολύμανσης που σπανίως χρησιμοποιούμε, οι παλιές σωληνώσεις του σπιτιού μας, η ρύπανση του περιβάλλοντος ή τα φυτοφάρμακα που μπορεί να καταλήξουν στο νερό επιβαρύνουν την ποιότητά του, ακόμη κι αν πρόκειται για εμφιαλωμένο. Όλα αυτά μπορεί μακροπρόθεσμα να προκαλέσουν διάφορα προβλήματα στην υγεία μας, κυρίως στα νεφρά ή στο συκώτι μας.
Πόσα νερά υπάρχουν;
- το «νερό της βρύσης»
- το «νερό της πηγής» που έχει υπόγεια προέλευση και εμφιαλώνεται κατευθείαν στην πηγή, χωρίς επεξεργασία. Στη σύστασή του δεν υπάρχουν μέταλλα και ιχνοστοιχεία
- το φυσικό μεταλλικό νερό, που προέρχεται από κάποια πηγή και στη συνέχεια έχει απαλλαγεί από παθογόνους μικροοργανισμούς, ενώ έχει εμπλουτιστεί με μέταλλα και ιχνοστοιχεία.. Το χαρακτηριστικό του είναι ότι έχει υπόγεια προέλευση και αντλείται από πηγές. Η διαφορά του με το κοινό πόσιμο νερό βρίσκεται στη περιεκτικότητά του σε ανόργανα άλατα.
- το ανθρακούχο νερό που χωρίζεται σε δύο βασικές κατηγορίες: στο οξυανθρακούχο και στο μαγνησιούχο νερό, δηλαδή, το φυσικώς ανθρακούχο νερό και το νερό με τεχνητή προσθήκη διοξειδίου του άνθρακα.
Πώς θα ελέγξετε το νερό που πίνετε
Aν δεν είστε σίγουροι για το νερό που πίνετε, μπορείτε να το στείλετε για έλεγχο σε κάποιο διαπιστευμένο από το κράτος εργαστήριο δοκιμών. Yπάρχουν δύο τύποι ελέγχου: ο πρώτος αφορά στη δοκιμαστική παρακολούθηση του νερού και θα σας δώσει μια γενική εικόνα της ποιότητας του νερού που φτάνει στο σπίτι σας. Κοστίζει περίπου 50 ευρώ και θα έχετε τα αποτελέσματα στα χέρια σας σε 5 μέρες. O δεύτερος αφορά στη δοκιμαστική παρακολούθηση του νερού και δίνει πιο πλήρη εικόνα της ποιότητάς του. Κοστίζει περίπου 1.200 ευρώ. Aν επιλέξετε αυτό τον τρόπο ελέγχου, θα έχετε τα αποτελέσματα στα χέρια σας σε μία εβδομάδα περίπου. Θα βρείτε τα διαπιστευμένα εργαστήρια στην ηλεκτρονική διεύθυνση του υπουργείου Ανάπτυξης www.ypan.gr.
Τι περιέχει το νερό της βρύσης
Άλλη σύσταση έχει το νερό της Αθήνας, άλλη της Θεσσαλονίκης ή των νησιών. Αν, για παράδειγμα, οι πηγές του νερού από το οποίο τροφοδοτείται το τοπικό σύστημα υδροδότησης βρίσκονται κοντά σε θαλάσσιες περιοχές, το νερό της βρύσης μπορεί να έχει ιόντα χλωρίου. Σύμφωνα με τις μετρήσεις των ειδικών, οι περιοχές που παρουσιάζουν πρόβλημα με το νερό είναι η Θεσσαλία, η Kορινθία, η Aργολίδα και οι Kυκλάδες. Στις περιοχές αυτές το νερό είναι βεβαρυμμένο με νιτρικά, ουσίες που μπορούν να προκαλέσουν διάφορα προβλήματα υγείας σε ποσοστό που ξεπερνάει το μέσο όρο σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα.
Πάντως, σε γενικές γραμμές, το νερό της βρύσης σε όλη τη χώρα περιέχει χλώριο για να απολυμαίνεται από τα μικρόβια. Σε άλλες περιοχές περισσότερο και σε άλλες λιγότερο περιέχει κάλιο, νάτριο, μαγνήσιο και ασβέστιο. Το νερό που περνά από ασβεστολιθικά πετρώματα, φαινόμενο συχνό στη χώρα μας, περιέχει ασβέστιο, μαγνήσιο και διάφορα άλλα άλατα, και θεωρείται «σκληρό» νερό. Δεν υπάρχει πρόβλημα στην κατανάλωσή του, εφόσον τα άλατα δεν ξεπερνούν τα ανώτερα θεσπισμένα όρια.
Πόσο αποτελεσματικά είναι τα φίλτρα;
Ένας από τους πιο απλούς και οικονομικούς τρόπους για να πίνετε πιο καθαρό νερό είναι να τοποθετήσετε κάποιο φίλτρο στις βρύσες του σπιτιού σας, κυρίως αν οι σωληνώσεις είναι παλιές ή κατοικείτε σε περιοχή που δεν έχει νερό καλής ποιότητας ή ακόμη αν το νερό της περιοχής σας είναι σκληρό, καθώς τα φίλτρα συμβάλλουν στην αποσκλήρυνσή του, δηλαδή στην απομάκρυνση των αλάτων.
Η αλήθεια είναι ότι τα φίλτρα δεν μπορούν να απαλλάξουν το νερό 100% από τα τοξικά και τα μικρόβια που το ρυπαίνουν. Ωστόσο, κατακρατούν τους ρύπους που υπάρχουν στο νερό, επιτρέποντας όμως τη διέλευση των θρεπτικών στοιχείων, όπως είναι το ασβέστιο. Σε γενικές γραμμές, τα φίλτρα κατακρατούν διάφορες τοξικές ουσίες, όπως αρσενικό, μόλυβδο, λιπάσματα, παρασιτοκτόνα κλπ., ενώ ορισμένα φίλτρα απολυμαίνουν το νερό και από ορισμένα παθογόνα μικρόβια, που μπορούν να μας προκαλέσουν διάφορα προβλήματα υγείας, όπως γαστρεντερίτιδες.
Ποια φίλτρα υπάρχουν
- Αυτά που τοποθετούνται κάτω από το νεροχύτη. Έχουν το πλεονέκτημα ότι καθαρίζουν το νερό κατά την είσοδο στο σπίτι και έτσι κατακρατούν τυχόν επιβάρυνσή του από τις σωληνώσεις του σπιτιού.
- Tα φίλτρα που τοποθετούνται στο στόμιο της βρύσης και έχουν διάρκεια ζωής γύρω στους 5 μήνες.
- Υπάρχουν και μεγαλύτερα συστήματα, που τοποθετούνται στον πάγκο και χρειάζονται αλλαγή φίλτρου κάθε 6 μήνες περίπου.
- Συστήματα που τοποθετούνται στην αρχή της υδραυλικής εγκατάστασης του σπιτιού. Διαρκούν πιο πολύ και είναι πιο οικονομικά.
- Kανάτες με φίλτρα, στις οποίες πρέπει να παραμείνει το νερό για κάποιο διάστημα. Φιλτράρουν σταδιακά ποσότητες νερού, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα, που φιλτράρουν το νερό καθώς τρέχει από τη βρύση, και έτσι μπορείτε να πλύνετε και τα λαχανικά σας με αυτά.
Προτιμήστε φίλτρα νερού γιατί…
- Bελτιώνουν τη γεύση και την ποιότητα του νερού.
- Aπομακρύνουν τις δυσάρεστες οσμές.
- Mαλακώνουν το νερό, απομακρύνοντας τα άλατα και τα ιζήματα.
- Τα τρόφιμα που χρειάζονται πολύ νερό στο μαγείρεμα, γίνονται πιο υγιεινά και αποκτούν καλύτερη γεύση, όταν για την παρασκευή τους χρησιμοποιούμε νερό φίλτρου.
Τι γίνεται με το εμφιαλωμένο νερό;
Σύμφωνα με τη WWF, το εμφιαλωμένο νερό ίσως δεν είναι πιο ασφαλές ή πιο υγιεινό από το νερό βρύσης σε πολλές χώρες, μολονότι είναι μέχρι και 1.000 φορές πιο ακριβό. «Υπάρχουν περισσότεροι κανόνες για το νερό της βρύσης στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ από εκείνους που εφαρμόζονται στη βιομηχανία του εμφιαλωμένου νερού” λέει ο δρ Bicksham Guza, διευθυντής του Διεθνούς Προγράμματος του WWF για το Νερό. Παρόλα αυτά, πολλοί καταναλωτές εμφανίζονται επιφυλακτικοί σχετικά με την ασφάλεια του νερού της βρύσης, με αποτέλεσμα να καταφεύγουν στη λύση του εμφιαλωμένου.
Σύμφωνα με έρευνες, στην Ελλάδα καταναλώνονται περίπου ένα δισεκατομμύριο λίτρα εμφιαλωμένου νερού κάθε χρόνο.
Υπάρχει η αίσθηση ότι όταν κάποιος καταναλώνει εμφιαλωμένο νερό διατρέχει λιγότερους κινδύνους για την υγεία από το αν πίνει από τη βρύση. Κάτι τέτοιο, όμως, είναι μάλλον μύθος, καθώς ισχύει ο βασικός κανόνας φύλαξης και μεταφοράς του εμφιαλωμένου νερού, όπου η θερμοκρασία σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ξεπερνά τους 18oC, γιατί διαφορετικά υπάρχει, ο κίνδυνος ανάπτυξης παθογόνων μικροοργανισμών, αλλοίωσης της πλαστικής συσκευασίας, που δεν είναι ορατή με το μάτι, και η μεταφορά τοξινών στο νερό.
Πείτε «όχι» στα πλαστικά μπουκάλια
Η κατανάλωση νερού ή άλλων ποτών από πλαστικό μπουκάλι εγκυμονεί κινδύνους. Όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, γενικά η κατανάλωση υγρών ροφημάτων από πλαστικά μπουκάλια αυξάνει τα επίπεδα ενός επικίνδυνου χημικού στον οργανισμό, το οποίο συνδέεται με διαταραχές του φύλου, σύμφωνα με μελέτη της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ.
Ούτε μια σταγόνα χαμένη!
H λειψυδρία είναι ένα πρόβλημα που απειλεί πολλές περιοχές του πλανήτη, ανάμεσα τους και τη χώρα μας, γι’αυτό πρέπει να κόψουμε τις σπατάλες νερού. Οι συμβουλές που ακολουθούν θα σας οδηγήσουν σε μια πιο οικολογική, αλλά και οικονομική κατανάλωσή του.
Στο μπάνιο:
περιορίστε τα απολαυστικά, αλλά δαπανηρά αφρόλουτρα στη μπανιέρα σας και μην αφήνετε τη βρύση να τρέχει όταν ξυρίζεστε ή πλένετε τα δόντια σας.
Στο πλυντήριο πιάτων και ρούχων:
χρησιμοποιείτε τα οικονομικά προγράμματα.
Στο πότισμα:
ποτίζετε τα φυτά σας με ποτιστήρι αντί για λάστιχο
Στις βρύσες:
φροντίστε συχνά τις βρύσες σας, ώστε να μην έχετε διαρροή νερού και επισκευάστε τις σε περίπτωση πους στάζουν. Για καλύτερα αποτελέσματα, τοποθετήστε διακόπτες ροής, οι οποίοι μειώνουν τη ροή του νερού, με αποτέλεσμα να επιτυγχάνεται σημαντική εξοικονόμηση.
