10 χρόνια μετά τη διακήρυξη για την ίδρυση του Διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών και ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας Υγροτόπων, υπογράφηκε στις 2 Φεβρουαρίου στην Πύλη Πρεσπών, η πρώτη διασυνοριακή συμφωνία προστασίας του μοναδικού αυτού θησαυρού βιοποικιλότητας. Πρέσπες: μια συμφωνία για τη φύση.
της Μαρίας Γκέκα
Στην τελετή υπογραφής συμμετείχαν οι υπουργοί Περιβάλλοντος των τριών χωρών (Ελλάδας, Αλβανίας, Σκοπίων), που μοιράζονται τη Μικρή και τη Μεγάλη Πρέσπα, με στόχο τη συνεργασία για την αποκατάσταση του σπουδαίου υγροτόπου, που ήδη παρουσιάζει σημάδια υποβάθμισης λόγω έλλειψης χρηματοδότησης.
Σημειώνεται πως η συγκεκριμένη συμφωνία για την προστασία κοινού οικοτόπου αποτελεί την πρώτη του είδους της στα Βαλκάνια, κάτι που δημιουργεί αισιοδοξία στο υπουργείο Περιβάλλοντος για περαιτέρω συνεργασία με τις γειτονικές χώρες σε θέματα περιβάλλοντος. Αν και με την πρώτη συμφωνία του 2000 είχε ξεκινήσει ένα Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης για την ορθολογική διαχείριση και ανάπτυξη της περιοχής και είχε χρηματοδοτηθεί η υλικοτεχνική υποδομή, τα τελευταία χρόνια το Πάρκο στηριζόταν ουσιαστικά μόνο στις προσπάθειες των τοπικών φορέων και των μη κυβερνητικών οργανώσεων.
Η τελετή της υπογραφής πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Πληροφόρησης της Πύλης Πρεσπών ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας Υγροτόπων και 10 χρόνια μετά την ίδρυση του Διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών. Η χώρα μας εκπροσωπήθηκε από την υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Τίνα Μπιρμπίλη, ενώ παρεβρέθηκε εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο επίτροπος Περιβάλλοντος Σταύρος Δήμας. Το «παρών» έδωσε, επίσης, εκπρόσωπος της διεθνούς σύμβασης Ραμσάρ.
Η συμφωνία περιέχει συγκεκριμένες δεσμεύσεις, καθώς και ευκαιρίες για το φυσικό περιβάλλον και τις ανθρώπινες δραστηριότητες στην περιοχή και, κυρίως, θα θεσπίσει μόνιμες δομές συνεργασίας, στοιχεία απαραίτητα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αλλά και την αειφόρο ανάπτυξη της Πρέσπας.
Συγκεκριμένα, τα βασικά σημεία της Συμφωνίας είναι τα εξής:
– Θεσμοθετείται η συνεργασία των τριών όμορων κρατών και της ΕΕ με σκοπό τη διασφάλιση της ολοκληρωμένης προστασίας του οικοσυστήματος και της βιώσιμης ανάπτυξης της περιοχής του Διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών.
– Η συμμετοχή της ΕΕ αποτελεί εγγύηση για τη συνέχιση της απρόσκοπτης συνεργασίας μεταξύ των τριών χωρών και ενισχύει τις δυνατότητες εξασφάλισης οικονομικής υποστήριξης μέσω κοινοτικών προγραμμάτων.
– Τα συμβαλλόμενα μέρη οφείλουν, μεμονωμένα και σε συνεργασία μέσω κοινών σχεδίων και προγραμμάτων, να :
- διαχειριστούν την ποσότητα και την ποιότητα των υδάτων των Πρεσπών,
- προστατεύσουν τις λίμνες από τη ρύπανση,
- προστατεύσουν τη βιοποικιλότητα,
- εμποδίσουν τη διάβρωση του εδάφους,
- διαχειριστούν τους φυσικούς πόρους της περιοχής με γνώμονα την αειφόρο ανάπτυξη,
- εμποδίσουν την εισαγωγή μη αυτόχθονης πανίδας και χλωρίδας,
- λάβουν μέτρα για τον περιορισμό των δραστηριοτήτων που συνιστούν εν δυνάμει απειλή για το οικοσύστημα.
Ο διεθνής χαρακτήρας του Πάρκου κατοχυρώνεται με τη δημιουργία μόνιμης Επιτροπής Διαχείρισης του Πάρκου Πρεσπών με διευρυμένη σύνθεση, στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι:
- των Υπουργείων Περιβάλλοντος των 3 χωρών και της ΕΕ,
- εκπρόσωποι των τοπικών κοινοτήτων κάθε χώρας,
- αντιπρόσωποι των μη κυβερνητικών οργανώσεων κάθε χώρας,
- υπεύθυνοι των αρχών διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών στις τρεις πλευρές της Πρέσπας,
- και δύο παρατηρητές από τη γραμματεία MedWet της Συνθήκης Ramsar και από Επιτροπή Διαχείρισης της Λίμνης Οχρίδας.
Φυσικό Μνημείο μοναδικής ομορφιάς
Η λεκάνη της Πρέσπας διακρίνεται για την έξοχη βιοποικιλότητά της, που έχει αναγνωριστεί τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε διεθνές επίπεδο, όχι μόνο για την πλούσια χλωρίδα και πανίδα, αλλά και για την ποιότητα και σπανιότητα των ειδών που φιλοξενεί.
Η ύπαρξη των λιμνών, τα πολλά διαφορετικά μικροκλίματα, η μεγάλη ποικιλία των υψομέτρων και πολλά άλλα σπάνια χαρακτηριστικά φυσικού πλούτου συνθέτουν ένα αληθινό εργαστήρι της Φύσης. Λόγω της απομόνωσης της περιοχής πολλά είδη φυτών και ψαριών υπάρχουν μόνο στην Πρέσπα και σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου. Ακόμα πολλά είδη πανίδας και χλωρίδας είναι σπάνια και προστατεύονται από τη διεθνή, ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία.
Πάνω από 260 είδη πουλιών, 1.500 είδη φυτών, 23 είδη ψαριών, 60 είδη θηλαστικών συνθέτουν τη σπάνια βιοποικιλότητα της Πρέσπας.
Φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αποικία αργυροπελεκάνων
Η Πρέσπα φιλοξενεί επίσης και την μεγαλύτερη στον κόσμο αποικία Αργυροπελεκάνου (1.200-1.400 ζευγάρια), είδος που απειλείται παγκοσμίως με εξαφάνιση. Για αυτό το λόγο, η Πρέσπα είναι από τις λίγες περιοχές που προστατεύεται από τόσες πολλές εθνικές, ευρωπαϊκές και διεθνείς συμβάσεις και νόμους. Σχεδόν ολόκληρη η περιοχή έχει ανακηρυχτεί Εθνικός Δρυμός από το 1974 και λίγο αργότερα αναγνωρίστηκε ως Υγρότοπος Διεθνούς σημασίας στο πλαίσιο της σύμβασης Ραμσάρ.
Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών
Η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών ιδρύθηκε το 1990 και αποτέλεσε την πρώτη συντονισμένη προσπάθεια για την προστασία της περιοχής. Σημαντικά πρόσωπα τα οποία συντέλεσαν καθοριστικά στην ίδρυση της Εταιρίας ήταν ο Luc Hoffman -διεθνώς γνωστός περιβαλλοντολόγος και ζωολόγος- ο Δρ. Γιώργος Κατσαδωράκης, βιολόγος και ο Θύμιος Παπαγιάννης, χωροτάκτης και περιβαλλοντολόγος. Αυτά τα τρία πρόσωπα μέσω της παρακίνησης μία σειράς περιβαλλοντικών Μη Κερδοσκοπικών Οργανώσεων έθεσαν τα θεμέλια για την ίδρυση της Εταιρείας Προστασίας Πρεσπών. Την επίσημη πρωτοβουλία ανέλαβαν οι «Φίλοι Πρεσπών» και το WWF International και έτσι το 1990 ιδρύθηκε η Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών με τη συμμετοχή 10 περιβαλλοντικών οργανώσεων.
Το πρώτο σημαντικό βήμα για την ενιαία και ολοκληρωμένη προστασία της περιοχής έγινε το 2000, με την ίδρυση του διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών, με κοινή Διακήρυξη των Πρωθυπουργών των τριών χωρών και μετά από σχετική πρόταση της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών και του WWF Ελλάς.
Πρέσπες δεν είναι μόνο το φυσικό περιβάλλον
|
|
|
Ελληνικοί Υγρότοποι: θησαυροί βιοποικιλότητας Ταξιδιάρικα πουλιά! Το Συναρπαστικό Ταξίδι της Μετανάστευσης… Ο «κακός λύκος» χρειάζεται προστασία! |
