Ο ψευδάργυρος είναι ένα βασικό μικροθρεπτικό συστατικό που χρειάζεται το σώμα μας για διάφορους ρόλους, από την υποστήριξη της ανάπτυξης έως τη βοήθεια των νευρολογικών λειτουργιών. Είναι υπεύθυνος για τη δραστηριότητα περισσότερων από 300 διαφορετικών ενζύμων στο σώμα μας. Ψευδάργυρος και ενίσχυση του ανοσοποιητικού
♦ της Μαρίας Γκέκα
Έχει ρόλο ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης της ακεραιότητας του δέρματος και για τα κύτταρα που μεσολαβούν στην ανοσία, όπως τα ουδετερόφιλα και τα φονικά κύτταρα. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που έχουν έλλειψη ψευδαργύρου είναι πιο επιρρεπείς σε λοιμώξεις. Ψευδάργυρος και ενίσχυση του ανοσοποιητικού
Με συνολική ποσότητα 2–4 g, ο ψευδάργυρος είναι το δεύτερο πιο άφθονο ιχνοστοιχείο στο ανθρώπινο σώμα, με πρώτο τον σίδηρο. Σε αντίθεση με τον σίδηρο, ο ψευδάργυρος δεν μπορεί να αποθηκευτεί. Πρέπει να λαμβάνεται καθημερινά μέσω των τροφίμων για να εξασφαλιστεί επαρκής παροχή.
Γιατί χρειαζόμαστε ψευδάργυρο;
Ο ψευδάργυρος είναι ένα ζωτικής σημασίας στοιχείο με πολλαπλές ιδιότητες και ρόλους στον ανθρώπινο οργανισμό. Είναι το δεύτερο στοιχείο σε συγκέντρωση μετά το σίδηρο στο σώμα και το συναντούμε σε κάθε κύτταρο του οργανισμού. Συμβάλλει ενεργά σε περισσότερες από 300 ενζυμικές δράσεις. Κατέχει ενεργό ρόλο στο μεταβολισμό, την πέψη των τροφών, τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, καθώς και πολλές άλλες διαδικασίες.
Ο ψευδάργυρος παίζει καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη και λειτουργία των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος. Είναι επίσης απολύτως απαραίτητος για την καλή υγεία και όψη του δέρματος, τη σύνθεση του DNA και των πρωτεϊνών.
Πρέπει να σημειώσουμε πως ο ψευδάργυρος έχει πρωτεύοντα ρόλο στην ανάπτυξη του ανθρώπου μέχρι την ενηλικίωση. Συμβάλλει στην ομαλή διαίρεση, πολλαπλασιασμό και ανάπτυξη των κυττάρων σε όλους τους ιστούς του σώματος.
Ο ψευδάργυρος είναι επίσης απαραίτητος για τη λειτουργία των αισθητήριων οργάνων της οσμής και της όσφρησης. Ένα από τα ένζυμα που σχετίζονται με την εύρυθμη λειτουργία αυτών των αισθητηρίων οργάνων εξαρτάται από τον ψευδάργυρο. Αυτό σημαίνει πως η έλλειψή του προκαλεί έλλειψη όσφρησης και γεύσης!
Βρίσκεται σε μια σειρά από τρόφιμα τόσο από το φυτικό όσο και το ζωικό βασίλειο. Εμπλουτισμένα τρόφιμα με ψευδάργυρο όπως τα δημητριακά, οι μπάρες δημητριακών και άλευρα περιέχουν συνθετικές μορφές ψευδαργύρου.
Πώς ο ψευδάργυρος βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα;
Ο ψευδάργυρος είναι γνωστός ότι βοηθά στη μείωση της διάρκειας ενός κοινού κρυολογήματος, αλλά πώς αλλιώς μπορεί να υποστηρίξει το ανοσοποιητικό μας σύστημα; Οι ερευνητές γνωρίζουν εδώ και πολύ καιρό το ρόλο του ψευδάργυρου στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Ανακάλυψαν την εξαρτώμενη από ψευδάργυρο θυμουλίνη, που εμπλέκεται στην ανάπτυξη Τ λεμφοκυττάρων στον θύμο, πριν από τέσσερις δεκαετίες.
Κατά των λοιμώξεων
Ένας μεγάλος αριθμός ιδιαίτερα φλεγμονωδών ασθενειών, αλλά και η γήρανση, η εγκυμοσύνη, η γαλουχία και ο χορτοφαγικός τρόπος ζωής συνδέονται με την ανεπάρκεια ψευδαργύρου. Έτσι, μπορεί να θεωρηθεί σημαντικός ο ρόλος του ψευδαργύρου στην ανάπτυξη και επιδείνωση ασθενειών. Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της βαθιάς κατανόησης των διαφόρων λειτουργιών του ψευδαργύρου στο ανοσοποιητικό σύστημα και ως εκ τούτου για την υγεία και τις ασθένειες. Ήδη οριακή έως μέτρια ανεπάρκεια ψευδαργύρου βλάπτει την ανοσία και καθυστερεί την επούλωση των πληγών. Επίσης, προκαλεί ανεξάρτητη από τη φλεγμονή χαμηλής ποιότητας παραγωγή φλεγμονωδών κυτοκινών και αυξάνει το οξειδωτικό στρες.
Ανεπάρκεια ψευδαργύρου
Παρόλο που ο ψευδάργυρος είναι ουσιαστικός για όλες σχεδόν τις διεργασίες στο ανθρώπινο σώμα, οι παρατηρήσεις κατά την ανεπάρκεια ψευδάργυρου δείχνουν ότι η απουσία αυτού του ιχνοστοιχείου επηρεάζει σοβαρότερα την ανοσολογική απόκριση. Ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητος για την ωρίμανση και τη διατήρηση της ισορροπίας των Τ κυττάρων.
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές έχουν δείξει ότι η ανεπάρκεια ψευδαργύρου μπορεί να προκαλέσει μειωμένη ανοσία Th1 λεμφοκυττάρων και να προωθήσει αντιδράσεις φλεγμονής (που χαρακτηρίζονται από έκκριση ιντερλευκίνης 1β).
Πολυάριθμες έρευνες των κυτταρικών και μοριακών απαιτήσεων για ψευδάργυρο στο ανοσοποιητικό σύστημα έχουν δείξει ότι δεν υπάρχει μόνο μία μεμονωμένη λειτουργία του ψευδαργύρου στη βάση αυτής της ουσιαστικότητας. Στην πραγματικότητα, υπάρχει ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών ρόλων του ψευδαργύρου στην ανοσία, οι οποίες γενικότερα συνοψίζονται σε τρία κύρια πεδία: ο ρόλος του ψευδαργύρου ως δεύτερου αγγελιοφόρου στη μεταγωγή σήματος, τη σημασία του ψευδαργύρου για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού κυττάρου και τον ανταγωνισμό για τον ψευδάργυρο μεταξύ του ξενιστή και του παθογόνου, μια έννοια γνωστή ως διατροφική ανοσία.
Ο ψευδάργυρος αυξάνει επίσης την ενεργοποίηση των κυττάρων που είναι υπεύθυνα για την καταπολέμηση των λοιμώξεων. Μια αμερικανική μελέτη του 2017 που διεξήχθη σε διάστημα έξι εβδομάδων διαπίστωσε ότι η λήψη μόλις 4 mg επιπλέον ψευδάργυρου την ημέρα, έκανε σημαντική διαφορά στην υγεία των κυττάρων. Αυτό με τη σειρά του κάνει το σώμα πιο ικανό να καταπολεμά λοιμώξεις και ασθένειες.
Η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο ψευδάργυρος μειώνει το οξειδωτικό στρες και τη βλάβη στο DNA. Αυτό βοηθά στην προστασία από χρόνιες ασθένειες.
Εάν έχετε χαμηλή περιεκτικότητα σε ψευδάργυρο, μπορεί να διαπιστώσετε ότι τα κοψίματα και οι γρατζουνιές χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να επουλωθούν. Επίσης, μπορεί να έχετε διάρροια και να είστε πιο επιρρεπείς σε κρυολογήματα και ιώσεις.
Η επίδραση του ψευδαργύρου στις φλεγμονές
Ένας αυξανόμενος τομέας έρευνας εξετάζει πώς ο ψευδάργυρος μειώνει τη φλεγμονή στο σώμα. Η φλεγμονή έχει συνδεθεί με καταστάσεις όπως καρδιακές παθήσεις, κατάθλιψη και άνοια.
Μια μελέτη του 2013 από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο διαπίστωσε ότι ο ψευδάργυρος «εμπλέκεται» σε κύτταρα που καταπολεμούν τις λοιμώξεις. Για να σταματήσει το ανοσοποιητικό σύστημα να βγαίνει εκτός μάχης.
Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι εάν δεν υπάρχει αρκετός ψευδάργυρος για να υποστηρίξει αυτή την απόκριση, τότε προκαλείται υπερβολική φλεγμονή. Η φλεγμονή αυτή μπορεί δυνητικά να βλάψει τα κύτταρα και το σώμα.
Μια μελέτη από το Ιατρικό Κολέγιο του Πανεπιστημίου Jagiellonian στην Πολωνία το 2017 ανακάλυψε ότι ο ψευδάργυρος «επιδεικνύει αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση». Αυτή η δράση του μπορεί δυνητικά να αποτρέψει την κακή υγεία.
Ο ψευδάργυρος μειώνει το χρόνο του κρυολογήματος
Μια μετα-ανάλυση έρευνας που δημοσιεύτηκε στο Open Forum Infectious Diseases, το 2017, διαπίστωσε ότι οι παστίλιες με οξικό ψευδάργυρο μπορούν να επιταχύνουν την ανάρρωση από το κρυολόγημα. Την πέμπτη ημέρα του κρυολογήματος, το 70% των πασχόντων που έλαβαν ψευδάργυρο είχε αναρρώσει σε σύγκριση με το 27% όσων έλαβαν εικονικό φάρμακο.
Το 2015, μια αυστραλιανή δοκιμή διαπίστωσε επίσης ότι οι παστίλιες ψευδάργυρου υψηλής δόσης μείωσαν τη διάρκεια της ρινικής έκκρισης κατά 34%. Επίσης, μείωσαν τη ρινική συμφόρηση κατά 37%, τον κνησμό του λαιμού κατά 33% και το βήχα κατά 46%.
Ο ψευδάργυρος μπορεί να μας προστατέψει από τον Covid-19;
Επί του παρόντος, υπάρχουν λίγες δοκιμές καλής ποιότητας που διερευνούν το ρόλο που έχουν τα συμπληρώματα ψευδαργύρου ή τα χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου στον COVID-19. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ακόμη έρευνες με αξιόπιστα αποτελέσματα.
Σε κάθε περίπτωση έχουμε τις παρακάτω ενδείξεις:
- Ερευνητές από την Ισπανία διαπίστωσαν ότι τα άτομα με χαμηλότερα επίπεδα ψευδαργύρου στο αίμα που εισήχθησαν στο νοσοκομείο με Covid-19 έτειναν να τα πηγαίνουν χειρότερα από αυτά με υγιέστερα επίπεδα.
- Μια εργαστηριακή μελέτη το 2010 έδειξε ότι ο ψευδάργυρος ανέστειλε τη δραστηριότητα και την αναπαραγωγή ενός άλλου κορονοϊού, του SARS-CoV που προκάλεσε ξέσπασμα το 2002.
- Θεωρητικά, η λήψη ψευδαργύρου κατά τα πρώτα στάδια του COVID-19 μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και τη διάρκεια της νόσου, αλλά αυτό δεν έχει αποδειχθεί.
Διαβάστε επίσης ⇒ Διατροφική θεραπεία μετά τη νόσο Covid
Πόσο ψευδάργυρο χρειαζόμαστε;
Η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα ψευδαργύρου είναι 7 mg για τις γυναίκες και 9,5 mg για τους άνδρες. Προς το παρόν δεν υπάρχει αξιόπιστος τρόπος να ελέγξετε τα επίπεδα ψευδαργύρου στο σώμα σας. Μια ανεπάρκεια ψευδαργύρου είναι σχετικά σπάνια στη Δύση, όπου τείνουμε να τρώμε μια ποικίλη και ισορροπημένη διατροφή. Ωστόσο, έχει βρεθεί ότι είναι πιο συνηθισμένη σε ηλικιωμένους –που μπορεί να τρώνε λιγότερο. Οι χορτοφάγοι και οι vegans μπορεί επίσης να διατρέχουν κίνδυνο, καθώς μία από τις πιο πλούσιες πηγές ψευδαργύρου είναι το κρέας και τα οστρακοειδή. Τα καλά νέα είναι ότι πολλές φυτικές πηγές είναι επίσης πλούσιες σε ψευδάργυρο. Οι φακές για παράδειγμα περιέχουν περίπου 1,3 mg ανά 100 γραμμάρια και το τόφου περιέχει 2 mg ανά 170 γραμμάρια.
Διαβάστε επίσης ⇒ Αιθέρια έλαια κατά του κρυολογήματος
Τροφές που περιέχουν ψευδάργυρο
Τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ψευδάργυρο περιλαμβάνουν: οστρακόδερμα θαλασσινά, τυρί, κρέας, όσπρια, ξηροί καρποί και σπόροι. Υψηλή περιεκτικότητα σε ψευδάργυρο έχουν επίσης το ψωμί ολικής αλέσεως και τα εμπλουτισμένα vegan τρόφιμα.
Καλές χορτοφαγικές πηγές ψευδάργυρου είναι: ρεβίθια, φασόλια, φακές, ξηροί καρποί, συμπεριλαμβανομένων των κάσιους, και των αμυγδάλων, σπόροι (ιδιαίτερα κάνναβη, κολοκύθα και σουσάμι), τόφου.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ανεπάρκειας ψευδαργύρου;
Τα συμπτώματα μιας ανεπάρκειας ψευδαργύρου περιλαμβάνουν: απώλεια της όρεξης, κακή λειτουργία του ανοσοποιητικού, κακή ανάπτυξη σε παιδιά. Επίσης, πληγές που δεν επουλώνονται, μειωμένη αίσθηση όσφρησης και γεύσης.
Διατρέχουμε κίνδυνο με την υπερβολική πρόσληψη συμπληρωμάτων ψευδαργύρου;
Η υπερβολική πρόσληψη συμπληρωμάτων ψευδαργύρου μπορεί να οδηγήσει σε ναυτία, εμετό, πονοκεφάλους, διάρροια και κράμπες στο στομάχι. Μπορεί επίσης να αναστείλει την απορρόφηση των μετάλλων χαλκού και σιδήρου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία και αδύναμα οστά.
Οπότε πριν πάρετε συμπλήρωμα ψευδαργύρου, καλό είναι να μιλήσετε με το γιατρό σας. Αυτή η σύσταση καθίσταται επιβεβλημένη εάν ακολουθούμε φαρμακευτική θεραπεία οποιουδήποτε είδους.
Πηγή: Naturanrg#124o, www.naturanrg.gr
