Δείτε έγκαιρα τα συμπτώματα που προκαλούν τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και επισκεφτείτε τον δερματολόγο για να σας προτείνει την κατάλληλη θεραπεία.
της δρ. Αμαλίας Τσιατούρα, δερματολόγου-αφροδισιολόγου, μέλους της Ελληνικής HPV Εταιρείας, επιστημονικής διευθύντριας της Cosmetic Derma Medicine, επιστημονικής συνεργάτιδος του νοσοκομείου «Α. Συγγρός»
Το δέρμα είναι το μεγαλύτερo όργανο του σώματός μας. Αυτό συχνά αντανακλά όσα μας συμβαίνουν, από το έντονο στρες μέχρι έναν ερεθισμό, μια πάθηση ή λοίμωξη. Τα ορατά συμπτώματα που παρουσιάζονται μας δίνουν το μήνυμα να δράσουμε έγκαιρα και να επισκεφτούμε το γιατρό για να λύσουμε το πρόβλημα.
Μερικά από αυτά αφορούν και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, από τα κονδυλώματα που είναι ένδειξη ότι έχουμε μολυνθεί από τον ιό HPV μέχρι τον έρπητα γεννητικών οργάνων. Τα καλά νέα είναι ότι αν επισκεφτούμε άμεσα το γιατρό υπάρχουν τρόποι για να απαλλαγούμε άμεσα από αυτά, προτού τα κονδυλώματα μεγαλώσουν και πολλαπλασιαστούν ή πριν ο έρπης επεκταθεί, καθώς μετά απαιτούνται μέρες για να υποχωρήσει. Ας δούμε τι επιλογές υπάρχουν.
1. Κονδυλώματα και ιός HPV
Ο ιός HPV ή ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων χτυπά τους βλεννογόνους που υπάρχουν στο σώμα μας. Αυτό σημαίνει ότι οι επιστήμονες τον έχουν εντοπίσει όχι μόνο στα γεννητικά όργανα και την περιγεννετική περιοχή αλλά και στον στοματοφάρυγγα.
Ο ιός HPV έχει πάνω από 100 τύπους, οι 40 από τους οποίους σχετίζονται με κονδυλώματα-μοιάζουν με επίπεδα ή έχουν επηρμένη όψη στο χρώμα του δέρματος ή πιο σκούρα-τα οποία τις περισσότερες φορές είναι καλοήθη. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορούν να μεταλλαχθούν και τότε μιλάμε για τα γιγαντιαία κονδυλώματα που ίσως οδηγήσουν ακόμα και σε καρκίνο.
Γι’αυτό τα κονδυλώματα πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα και να μην περιμένετε να πολλαπλασιαστούν ούτε να μεγαλώσουν. Επίσης είναι εύκολο να μεταδοθούν.
Τα οξυτενή κονδυλώματα θα τα δείτε στα γεννητικά όργανα-αιδοίο, χείλη αιδοίου, είσοδο κόλπου, πρωκτό, περίνεο-και μεταδίδονται μέσα από την κολπική και πρωκτική σεξουαλική επαφή, τα χέρια, αλλά και το ξυραφάκι. Η χρήση προφυλακτικού είναι απαραίτητη, αλλά δεν αρκεί, καθώς μέρος του πέους μένει ακάλυπτο και επομένως δεν προστατεύει 100% από τη μετάδοσή τους.
Η λύση:
Ο πιο άμεσος και αποτελεσματικός τρόπος εξάλειψης των κονδυλωμάτων είναι το λέιζερ διοξειδίου (C02) που τα καταστρέφει, χωρίς να τραυματίζει τους γύρω ιστούς του δέρματος. Το λέιζερ μπορεί να τα εξαλείψει και μέσα σε μία συνεδρία, ειδικά αν είναι μεμονωμένα. Αν όμως τα κονδυλώματα είναι πολλά, ίσως ο γιατρός προτείνει αρχικά τη χρήση ειδικής αλοιφής που εφαρμόζει η/ο ασθενής σπίτι του με την καθοδήγησή του, καθώς είναι αρκετά καυστική για το δέρμα. Αν οι βλάβες δεν υποχωρήσουν, το λέιζερ είναι πολύ αποτελεσματικό.
Οι επικίνδυνοι τύποι:
Εκτός από τους πιο αθώους τύπους, ο ιός HPV έχει και ογκογόνους, δηλαδή τύπους που μπορούν να δημιουργήσουν καρκίνο, με πιο γνωστούς τον 16 και 18. Οι πιθανότητες να συμβεί αυτό είναι λίγες, αλλά ευθύνεται για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, του πέους, του πρωκτού και του στοματοφάρυγγα.
Η καλύτερη πρόληψη για όλα τα παραπάνω (και για τα κονδυλώματα) είναι το εμβόλιο κατά του ιού HPV (το τετραδύναμο προστατεύει και από τα κονδυλώματα). Το εμβόλιο για τον ιό HPV είναι πολύ σημαντικό μέσο προστασίας. Τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι η μετάδοση κονδυλωμάτων έπεσε κατά 61% σε χώρες, όπως η Αυστραλία, όπου υπάρχει εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού. Ακόμα είναι σημαντικό να κάνετε γυναικολογικό έλεγχο, καθώς ορισμένοι τύποι του HPV δεν προκαλούν κονδυλώματα αλλά καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Τα τελευταία χρόνια η εξέταση HPV DNA test ανιχνεύει τον τύπο του ιού που σας έχει μολύνει και με αυτό τον τρόπο ο γιατρός θα κρίνει πόσο συχνά θα υποβάλλεστε σε έλεγχο. Τέλος, μην υποτιμάτε την αξία που έχει η σωστή διατροφή και το γερό ανοσοποιητικό.
Προσπαθήστε να κόψετε το κάπνισμα και να πίνετε πράσινο τσάι. Για το πρώτο έχει φανεί σε μελέτες ότι αυξάνει τις πιθανότητες η λοίμωξη να προχωρήσει σε επόμενο στάδιο και να μην υποστρέψει. Από την άλλη, το πράσινο τσάι έχει πολυφαινόλες και έχει γίνει αντικείμενο μελέτης για την προφυλακτική και θεραπευτική του δράση.
2. Ο έρπης
Τα συνήθη συμπτώματα που θα δείτε, αν παρουσιάσετε έρπητα γεννητικών οργάνων, περιλαμβάνουν ερυθρότητα, μικρές φυσαλίδες, πόνο και αίσθηση καύσου. Ο ιός κάνει αισθητή την παρουσία του 3-9 μέρες μετά τη μόλυνση και τα παραπάνω συμπτώματα ίσως συνοδεύονται από πυρετό, πονοκέφαλο και μυοσκελετικό πόνο.
Η λοίμωξη είναι σήμερα αρκετά συνηθισμένη, οφείλεται στον ιό του απλού έρπητα τύπου ΙΙ (HSV) και μεταφέρεται μέσω σεξουαλικής επαφής (κολπική, πρωκτική, στοματική, με τα χέρια). Στους άνδρες ο ιός χτυπά την επιδερμίδα στη βάλανο του πέους, στην ακροποσθία (πετσάκι) και στον κορμό του.
Μπορεί επίσης να εμφανιστεί στον πρωκτό. Στη γυναίκα τα συμπτώματα εμφανίζονται στο αιδοίο, τον κόλπο, αλλά και μέσα στο στοματοφάρυγγα. Όταν οι φυσαλίδες σπάσουν σχηματίζουν κρούστα και εξελίσσονται σε μικρά έλκη που υποχωρούν μόνα τους σε 2-3 εβδομάδες. Ο ιός υπάρχει στον οργανισμό σε όλη μας τη ζωή σε λανθάνουσα κατάσταση.
Η λύση:
Η αντιμετώπιση του έρπητα γεννητικών οργάνων στηρίζεται σε φαρμακευτική αγωγή. Υπάρχουν ιοστατικά φάρμακα που σταματούν τον πολλαπλασιασμό του ιού, τη διάρκεια του επεισοδίου και την έκταση της βλάβης. Με αυτό τον τρόπο ο χρόνος αποθεραπείας είναι πιο σύντομος, ενώ μειώνεται και η συχνότητα και ο αριθμός των εξάρσεων.
Τα πιο γνωστά αντιιικά φάρμακα είναι οι ακυκλοβίρη, βαλασικλοβίρη, φαμσικοβίρη, μπριβουδίνη. Η θεραπεία πρέπει να γίνεται από το στόμα, γιατί οι κρέμες δεν είναι εξίσου δραστικές. Το κλειδί για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τον έρπητα είναι η αγωγή να ξεκινήσει μέσα σε 72 ώρες από την εμφάνιση των συμπτωμάτων και να συνεχιστεί ανάλογα με την ένταση και την έκταση της νόσου, τη συχνότητα των υποτροπών.
Σε υποτροπιάζοντα επεισόδια (περισσότερα από 6 το χρόνο) πρέπει να χορηγείται κατασταλτική αγωγή διάρκειας 6 μηνών με ειδικά αντιιικά φάρμακα. Αυτό που πρέπει να γνωρίζετε είναι πως η χρήση προφυλακτικού επιβάλλεται ακόμα κι αν δεν προστατεύει 100% από τη μετάδοση του έρπητα.
Καθοριστικό ρόλο παίζει και η επιλογή σταθερού συντρόφου και η αποχή από το σεξ όσο ο έρπης είναι ενεργός (με φουσκάλες). Τέλος, το γερό ανοσοποιητικό προφυλάσσει τον οργανισμό από τις εξάρσεις, γι’ αυτό καλό είναι να προσέχετε τη διατροφή σας και να διαχειρίζεστε το στρες.
3. Οι μύκητες
Φαγούρα και αίσθηση καύσου εκεί… κάτω είναι τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που παρουσιάζονται, εφόσον έχετε αναπτύξει μυκητιασική κολπίτιδα. Πρόκειται για την πιο συχνή μορφή λοίμωξης που χτυπά τα γεννητικά όργανα. Ωστόσο, οι μύκητες επιδρούν αρνητικά και στην περιγενετική περιοχή, όπως στο αιδοίο, δημιουργώντας αίσθηση κνησμού. Η υγρασία και η κακή υγιεινή ευνοούν την ανάπτυξη μυκητίασης, η οποία μεταδίδεται από τον σύντροφο και μέσω σεξουαλικής επαφής. Για να προλάβετε την εμφάνισή τους, ακολουθήστε τους κανόνες υγιεινής, αποφεύγετε την υπερκατανάλωση γλυκών (τα ανεβασμένα επίπεδα σακχάρου ευνοούν την υποτροπή) και λαμβάνετε προφυλάξεις κατά τη διάρκεια του σεξ.
Οι θεραπείες:
Βασίζονται σε αγωγή από το στόμα, αντιμυκητιασικές κρέμες τοπικά και λήψη προβιοτικών (σε συμπληρώματα, γιαούρτι με πέτσα και ροφήματα με γαλακτοβάκιλους). Επίσης, πολύ σημαντικό ρόλο παίζει να έχετε γερό ανοσοποιητικό.
