Το συνένζυμο Q10 είναι η «σπίθα» για το ανθρώπινο σώμα. Ακριβώς όπως μια μηχανή δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αυτή την αρχική σπίθα, το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να «κινηθεί» χωρίς το συνένζυμο Q10 C.
♦ της Μαρίας Γκέκα
Το συνένζυμο Q10 είναι ένα βασικό συστατικό των μιτοχονδρίων, τα οποία παράγουν την ενέργεια που τα κύτταρα χρειάζονται για να εκτελούν όλες τις λειτουργίες τους. Διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην παραγωγή τριφωσφορικής αδενοσίνης (ATP), της ενέργειας που οδηγεί σε όλες τις σωματικές διεργασίες. Το συνένζυμο Q10 είναι επίσης ένα πολύ σημαντικό αντιοξειδωτικό που προστατεύει τα κύτταρα από βλάβες.
Για πρώτη φορά το Q10 ανακαλύφτηκε το 1957 στις ΗΠΑ, όταν απομονώθηκε από μιτοχόνδρια ζωικού ιστού. Μετά από ένα χρόνο, το 1958, προσδιορίστηκε και η χημική δομή του, ενώ 20 χρόνια μετά, το 1978 ο Peter Mitchell πήρε το Νόμπελ για την συμμετοχή του στην έρευνα που αφορούσε την βιολογική μεταφορά ενέργειας και το ρόλο του συνενζύμου Q10. Το 1980 οι κλινικές μελέτες για αυτό το συνένζυμο αυξήθηκαν κατακόρυφα ενώ ανακαλύφτηκε και η αντιοξειδωτική του δράση. Από τότε που ανακαλύφτηκε το ένζυμο έως σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί χιλιάδες μελέτες για το Q10. Αυτό δείχνει το μεγάλο ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας για το συνένζυμο αυτό.
Τι είναι;
Το συνένζυμο Q10 (CoQ10) είναι μια ουσία που βρίσκεται φυσικά στον ανθρώπινο οργανισμό και βοηθά στη μετατροπή της τροφής σε ενέργεια, η οποία είναι απαραίτητη για τα κύτταρα, και κυρίως τα κύτταρα εκείνα που είναι πιο «ενεργοβόρα», όπως π.χ. τα κύτταρα της καρδιάς, του εγκεφάλου, των νεφρών κ.λπ. ενώ ταυτόχρονα δρα ως ισχυρός αντιοξειδωτικός παράγοντας, απομακρύνοντας τις τοξικές ελεύθερες ρίζες οξυγόνου από τον οργανισμό και προφυλάσσοντας τα λίπη και τις πρωτεΐνες από τη βλαπτική οξείδωσή τους.
To συνένζυμο Q10 ονομάζεται αλλιώς και ουμπικινόνη. Βιοσυνθέτεται από το αμινοξύ τυροσίνη. Πρόκειται για σύνθετη διαδικασία η οποία απαιτεί τη συμμετοχή τουλάχιστον 7 ακόμη βιταμινών (κυρίως του συμπλέγματος Β) και άλλων ιχνοστοιχείων. Παίζει σημαντικό ρόλο στην αναπνευστική αλυσίδα των κυττάρων, η οποία είναι μία από τις κύριες μεταβολικές διεργασίες που συντελούνται στον οργανισμό μας. Κάθε λοιπόν έλλειψη σε έναν από τους προδρόμους της σύνθεσης τουCoQ10, μπορεί να οδηγήσει σε ανεπαρκή παραγωγή αυτού του πολύτιμου συνενζύμου.
Η ζωτικής σημασίας δράση του
Η δράση του CoQ10 είναι ζωτικής σημασίας για την παραγωγή της τριφωσφορικής αδενοσίνης (ΑΤP), η οποία εμπλέκεται στην μεταφορά ενέργειας εντός των κυττάρων, βιοχημικής ουσίας γνωστής και ως «ενεργειακό νόμισμα του κυττάρου». Άλλος κρίσιμος ρόλος του CoQ10 είναι να λειτουργεί ως αντιοξειδωτικό και να προστατεύει τα κύτταρα από οξειδωτική βλάβη.
Οι υπερβολικές ποσότητες ελεύθερων ριζών οδηγούν σε οξειδωτική βλάβη, η οποία μπορεί να επηρεάσει την κανονική λειτουργία των κυττάρων. Αυτό είναι γνωστό ότι προκαλεί πολλές ασθένειες. Δεδομένου ότι η ΑΤΡ χρησιμοποιείται για την εκτέλεση όλων των λειτουργιών του σώματος και η οξειδωτική βλάβη είναι καταστροφική για τα κύτταρα, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ορισμένες χρόνιες ασθένειες έχουν συνδεθεί με χαμηλά επίπεδα CoQ10.
Η ενεργός μορφή του συνενζύμου Q10
Ο οργανισμός για να αξιοποιήσει το CoQ10 (Ουμπικινόνη) πρέπει να το μετατρέψει ενδογενώς στην ανηγμένη του μορφή QH (Ουμπικινόλη).
Στο πλάσμα του αίματος υγιών ατόμων, πάνω από το 90% του CoQ10 βρίσκεται υπό μορφή ουμπικινόλης. Μελέτες έδειξαν ότι τόσο η απορρόφηση του CoQ10 από τον οργανισμό όσο και η ικανότητα μετατροπής του σε ουμπικινόλη μειώνονται φυσιολογικά με την ηλικία, ιδίως μετά τα 40.
Τα επίπεδα ουμπικινόλης έχει αποδειχθεί ότι καταστέλλονται σε ηλικιωμένα άτομα και σε ασθενείς με καρδιαγγειακές, νευρολογικές, ηπατικές και διαβητικές παθήσεις. Ανεπαρκείς ποσότητες και των δύο ουσιών στο πλάσμα και στους ιστούς του σώματος μπορεί να οδηγήσουν σε κόπωση και διάφορες παθολογικές καταστάσεις. Aκόμη, καλό είναι να γνωρίζουμε όσα άτομα παίρνουν στατίνες για τη χοληστερόλη, έχουν μεγαλύτερη ανάγκη του συνένζυμου Q10. Γιατί, οι στατίνες μπορεί να μειώσουν τα επίπεδα του εν λόγω συνένζυμου στον οργανισμό μας έως και 50%, με άμεσα ορατά αποτελέσματα την κόπωση και τη μυϊκή αδυναμία.
Συνένζυμο Q10 και καρδιακή υγεία
Η επίδραση του συνενζύμου Q10 στην καρδιακή λειτουργία είναι καταλυτική. Τα άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα CoQ10 στον οργανισμό τους ενώ, παράλληλα, έχει αποδειχθεί ότι το CoQ10 βελτιώνει τα συμπτώματα, τη λειτουργική ικανότητα και την ποιότητα ζωής αυτών των ασθενών. Αυτό έδειξαν περίτρανα τα αποτελέσματα της μελέτης Q-SYMBIO (2014), που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 420 ασθενών με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια, που ερεύνησε τις επιπτώσεις του CoQ10 στα συμπτώματα, στη λειτουργική ικανότητα, στη νοσηρότητα και στη θνησιμότητα σε ασθενείς με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια.
Στην προστασία από τον καρκίνο
Το συνένζυμο Q10 διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην προστασία του κυτταρικού DNA και της κυτταρικής επιβίωσης. Αυτά συνδέονται στενά με την πρόληψη και την επανεμφάνιση του καρκίνου.
Στη μείωση της παχυσαρκίας
Αυξάνει το μεταβολισμό και βοηθά στη χρήση του αποθηκευμένου λίπους ως καύσιμο. Σύμφωνα με έρευνες σχεδόν το 50% των ατόμων που αντιμετωπίζουν πρόβλημα βάρους έχουν σημαντική έλλειψη CoQ10.
Κατά της κόπωσης
Συμβάλλει στη μετατροπή της τροφής σε ενέργεια. Μάλιστα, είναι ιδιαίτερο χρήσιμο σε όσους αθλούνται ή κάνουν παρατεταμένη αεροβική δραστηριότητα. Το συνένζυμο Q10 μπορεί να βοηθήσει στην μείωση της οξειδωτικής βλάβης. Επίσης να προωθήσει την ικανότητα άσκησης και να μειώσει την κόπωση.
Στην αντιγήρανση
Ως αντιοξειδωτικό καταπολεμά τις ελεύθερες ρίζες και τη βλάβη που προκαλούν στα κύτταρά μας. Το συνένζυμο Q10 είναι ιδιαίτερα γνωστό ως πολύτιμο συστατικό αντιγήρανσης σε καλλυντικές κρέμες περιποίησης.
Τέλος, το CoQ10 έχει θετική επίδραση σε ασθένειες όπως το άσθμα, τις δερματικές παθήσεις. Ακόμα τη περιοδοντική νόσο, τον καταρράκτη, την κίρρωση του ήπατος, την ελκώδη κολίτιδα, το έλκος του στομάχου και την ινομυαλγία. Επιπλέον, χρόνιες παθήσεις των πνευμόνων, η κινητικότητα του σπέρματος, η νόσος Parkinson, η νόσος Huntington, η νόσος Alzheimer, η νόσος Meniere, οι εμβοές των αυτιών, η μυική και η μυοτονική δυστροφία μπορούν να εμφανίσουν βελτίωση χάρη στο συνένζυμο αυτό.
Πηγές
Ο κύριος τρόπος απόκτησης του συγκεκριμένου συνενζύμου, είναι η ενδογενής βιοσύνθεσή του από τον ίδιο τον οργανισμό. Όπως είπαμε μειώνεται με την ηλικία. Ωστόσο, μπορούμε να απορροφήσουμε ικανές ποσότητες συνενζύμου από τροφές όπως το μοσχαρίσιο κρέας και τη σαρδέλα. Επίσης το σπανάκι, το σογιέλαιο, το ελαιόλαδο, τα αμύγδαλα, τα φιστίκια, τα καρύδια, το σουσάμι, κ.α.
Δυστυχώς, όμως, το μαγείρεμα και οι διάφορες επεξεργασίες των τροφών το καταστρέφουν. Επομένως, τα συμπληρώματα διατροφής που το περιέχουν αποτελούν ουσιαστικότατη πηγή πρόσληψης του συνενζύμου.
Πηγή: www.naturanrg.gr
