Αυτό ήταν το κεντρικό σύνθηµα της εκστρατείας που ξεκίνησαν οι Έλληνες αρχαιολόγοι µε στόχο να ενηµερώσουν τους πολίτες για τα σοβαρά προβλήµατα που αντιµετωπίζει ο πολιτισµός στη χώρα µας. «Τα μνημεία δεν έχουν φωνή. Εσύ έχεις»
♦ του Απόστολου Στάϊκου
«Τα μουσεία δεν έχουν ζωή. Αν δεν πας»
Παραφράζοντας τη φράση που επέλεξαν οι Έλληνες αρχαιολόγοι, η Natura nrg δίνει το στίγµα της για την παγκόσµια ηµέρα µουσείων που ορίστηκε στις 18 Μαΐου από το ∆ιεθνές Συµβούλιο Μουσείων (ICOM). Κάθε χρόνο τέτοια µέρα η είσοδος σε όλα τα µουσεία της Ελλάδας είναι ελεύθερη.
Ακρόπολη: Νέο μουσείο, νέα ματιά
Το μουσείο της Ακρόπολης φιλοξενεί τα αριστουργήματα της αρχαίας Ελληνικής τέχνης. Δεν χρειάζεται να τονίσουμε τη σημασία του, καθώς και το πόσο άργησε η Αθήνα να αποκτήσει ένα μουσείο αντάξιο της Ακρόπολης. Όμως η προσφορά του δεν περιορίζεται εκεί. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει συμβάλει σημαντικά στην αλλαγή της αντίληψης που έχουμε για τα μουσεία.
Όταν ήμασταν μικροί, ποιος χαιρόταν στο άκουσμα της είδησης «οι μαθητές του σχολείου μας θα επισκεφθούν το μουσείο..». Μεγαλώσαμε πιστεύοντας πως είναι ένας χώρος ακατανόητα σοβαρός και βαρύς που απαιτεί από εμάς να φορέσουμε τα καλά μας. Για δεκαετίες στην Ελλάδα τα μουσεία αντιμετωπίζονταν από πολίτες και πολιτεία ως αποθήκες αρχαιοτήτων. Αυτό ίσως οφείλεται και στην ύπαρξη τόσων πολλών αρχαιολογικών μουσείων.
Οι περισσότεροι πιστεύαμε πως μουσείο ίσον αρχαία. Όμως το μουσείο της Ακρόπολης δεν θυμίζει αρχαιοελληνικό ναό κι έτσι ξεφεύγει από την εικόνα που έχουμε σχηματίσει. Ακόμη, με μια σειρά δράσεων αποδεικνύει πως είναι ένα «ζωντανό» μουσείο που καλεί τον επισκέπτη, όχι μόνο να θαυμάσει, αλλά να παίξει, να νιώσει και να περάσει τη μέρα σε έναν όμορφο και δημιουργικό χώρο.
Στο μουσείο της Ακρόπολης φιλοξενούνται μουσικές εκδηλώσεις και παραστάσεις, όπως «Παραδοσιακά τραγούδια από την Ιρλανδία» και «Το φλάουτο του Πανός: Η ελληνική αρχαιότητα στoν γαλλικό ρομαντισμό».
Το μουσείο καθιέρωσε το εργαστήριο τεχνών. Οι αρχαιολόγοι και οι συντηρητές του μουσείου παρουσιάζουν στους επισκέπτες θέματα που σχετίζονται με την αρχαία τεχνολογία, τη δημιουργία έργων τέχνης και την παραγωγή πιστών αντιγράφων.
«Χρωματίστε το άγαλμα». Το μουσείο ζητά από τους φίλους του να διαλέξουν πινέλο, χρώμα και να χρωματίσουν, διαδικτυακά, την πεπλοφόρο κόρη.
Αυτές είναι κάποιες από τις δράσεις του μουσείου. Βεβαίως είναι ένας χώρος πολιτισμού που διαθέτει τα μέσα και συγκεντρώνει το ενδιαφέρον δημοσιογράφων και κοινού. Δείχνει όμως το δρόμο και τις προοπτικές, ακόμη και για μικρότερα και ενδεχομένως άγνωστα μουσεία.
Το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου
Το Μουσείο άνοιξε για το κοινό το Mάρτιο του 2013 με στόχο την ανάδειξη και προστασία του παλαιού εργοστασίου φωταερίου της Αθήνας, ενός μνημείου βιομηχανικής κληρονομιάς που παρείχε ενέργεια και φωτισμό στην πρωτεύουσα για περίπου 130 χρόνια. Αποτελεί το πρώτο βιομηχανικό μουσείο της πρωτεύουσας και είναι ένα από τα λίγα σωζόμενα μνημεία βιομηχανικής κληρονομιάς της πόλης.
Η επίσκεψη στο Μουσείο περιλαμβάνει ένα μουσειακό περίπατο με 13 στάσεις σε συγκεκριμένα σημεία του εργοστασίου. Μέσα από αυτή τη βόλτα, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να ακολουθήσει τη γραμμή παραγωγής του φωταερίου, να θαυμάσει το μηχανολογικό εξοπλισμό και τα παλαιά μηχανήματα, να ανακαλύψει το ρόλο των επιχειρηματιών και των εργαζομένων του εργοστασίου, να γνωρίσει τις συνθήκες εργασίας και να εξοικειωθεί με έννοιες, όπως η βιομηχανική κληρονομιά και αρχαιολογία.
Τα «κρυφά» μουσεία της Αθήνας
Μουσείο ΟΤΕ: για όλους όσοι μαγεύονται από τον κόσμο της ανθρώπινης επικοινωνίας
Από τη φωνή στη προμηθεϊκή φωτιά που γέννησε την πυρσεία, στον ήχο του κέρατος, την αντανάκλαση των ασπίδων στον ήλιο, τα φλάμπουρα και τα μπαϊράκια των κλεφτών, τα σήμαντρα των μοναστηριών, στον ηλεκτρικό τηλέγραφο (1844), το τηλέφωνο (1876), τους δορυφόρους (1960) και το Διαδίκτυο (1969), παρουσιάζονται οι τηλε-επικοινωνιακές επινοήσεις του ανθρώπου, στην προσπάθειά του να υπερκεράσει τα χωρο-χρονικά εμπόδια για μια ασφαλή και γρήγορη επικοινωνία.
Όλες αυτές τις ιστορίες και πολλές άλλες αφηγείται το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών, από την ίδρυσή του, το 1990, μέχρι σήμερα. Η συλλογή του Μουσείου ξεπερνά τα 3.500 αντικείμενα και αρχειακό υλικό και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων αυθεντικά τηλέφωνα, μορσικούς τηλέγραφους, οπτικές ίνες, συσκευές τηλεφωτογραφίας, και το πρώτο ελληνικό τηλεοπτικό studio (1965) με το πραγματικό control room.
Στις βασικές δραστηριότητες του Μουσείου εντάσσονται οι καθημερινές ξεναγήσεις σε σχολικές ομάδες, φοιτητές, άλλες ομάδες και μεμονωμένους επισκέπτες. Διοργανώνει επίσης εκπαιδευτικά προγράμματα με αντικείμενο τις τηλεπικοινωνίες, στον πυρήνα των οποίων βρίσκεται το παιδί. Το Μουσείο συνεργάζεται με άλλα μουσεία, πολιτιστικούς φορείς, εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα και είναι μέλος του ICOM (Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων).
ote-museum@ote.gr, www.ote.gr/mouseio
Μουσείο Εγκληματολογίας: Το μουσείο καταγράφει την ιστορία του εγκλήματος στον ελληνικό χώρο, μέσω της συλλογής εγκληματικών πειστηρίων, τα οποία όχι μόνο σκιαγραφούν μια συγκεκριμένη εγκληματική πράξη, αλλά προσδιορίζουν και την προσωπικότητα του δράστη. Η συλλογή των «όπλων του εγκλήματος» ξεκίνησε το 1933. (http://forensic.med.uoa.gr/museum.htm)
Μουσείο Κατίνας Παξινού – Αλέξη Μινωτή: Είναι ένας χώρος γεμάτος θέατρο και αναμνήσεις που φιλοξενεί περισσότερους από 180 φακέλους με αποκόμματα τύπου, φωτογραφίες, αλληλογραφία, κείμενα, θεατρικά έργα, σενάρια και οπτικοακουστικό υλικό από τις παραστάσεις της Παξινού και του Μινωτή. (http://www.miet.gr/)
Μουσείο Συναισθημάτων Παιδικής Ηλικίας: Διαδραστικό μουσείο που ιδρύθηκε το 2006. Ενθαρρύνει τα παιδιά να γνωρίσουν τον εαυτό τους μέσα από τα εκθέματά του, το παιχνίδι και τα παραμύθια. (http://mce.gr/)
Μουσείο Σκίτσου: Ιδρύθηκε το 1994 μετά από πρωτοβουλία του δήμου Αθηναίων. Το κύριο μέρος του μουσείου είναι η μόνιμη έκθεση σκίτσων, κυρίως γελοιογραφιών, από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα. Σε μόνιμη και περιοδική βάση εκτίθενται γελοιογραφίες, κινούμενα σχέδια, κόμικς και άλλα είδη σκίτσου Ελλήνων αλλά και ξένων σκιτσογράφων. (http://odysseus.culture.gr/)
Μουσείο Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη: Ιδρύθηκε το 1993 και είναι το μοναδικό μουσείο για το σύγχρονο κόσμημα στην Ελλάδα. Στεγάζει περισσότερα από 4000 κοσμήματα και μικρογλυπτά από 50 συλλογές, σχεδιασμένες από τον ιδρυτή του Ηλία Λαλαούνη, μεταξύ 1940 και 2000. (http://www.lalaounis-jewelrymuseum.gr/)
Μουσείο Αφής: Από τις αρχές της δεκαετίας του ‘80 ο σύλλογος τυφλών «Φάρος» ήθελε να γνωρίσει στα μέλη του την πολιτιστική μας κληρονομιά. Έτσι δημιουργήθηκε το μουσείο αφής, που είναι ένα από τα πέντε του είδους στον κόσμο. Στο μουσείο αφής οι επισκέπτες αγγίζουν τα εκθέματα, που είναι πιστά αντίγραφα των πρωτοτύπων που εκτίθενται σε άλλα μουσεία της χώρας μας. (http://www.tactualmuseum.gr/)
Δύσκολοι καιροί
Δύσκολοι καιροί Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Ελληνική Στατιστική Αρχή για το 2012, οι επισκέπτες των μουσείων της χώρας μειώθηκαν κατά 2, 8%, ενώ πτώση 18,4% καταγράφηκε στις εισπράξεις σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το Μουσείο Μπενάκη προχώρησε σε περιορισμό των ημερών λειτουργίας του, μιας και δεν μπορούσε ανταπεξέλθει στις οικονομικές υποχρεώσεις του.
Έτσι τέσσερις ημέρες την εβδομάδα το Κτήριο της οδού Πειραιώς και το Ισλαμικό Μουσείο είναι κλειστά, αντί της μίας ημέρας που ήταν ως τώρα. Το μουσείο της Ακρόπολης παραμένει πρώτο σε εισπράξεις, αλλά και εκεί ο αριθμός των επισκεπτών έχει υποχωρήσει.
Η οικονομική κρίση είναι η μία όψη του νομίσματος. Πολλά μουσεία στην περιφέρεια δεν έχουν τις απαραίτητες υποδομές και απλώς βάζουν στη σειρά κάποια ενδιαφέροντα εκθέματα. Δεν αφηγούνται μία ιστορία, γι’ αυτό και δεν συγκινούν το κοινό.
Υπάρχουν και περιπτώσεις μουσείων που έχουν εγκαταλειφθεί στη μοίρα τους και λειτουργούν με ελάχιστο προσωπικό. Φωτεινές εξαιρέσεις υπάρχουν, αλλά δεν αρκούν για να αλλάξουν τη συνολική εικόνα.
Συχνά λέμε πως έρχονται άνθρωποι από όλο τον κόσμο για να θαυμάσουν τον πολιτισμό μας, ενώ πολλοί Αθηναίοι δεν έχουν ανέβει ποτέ στην Ακρόπολη. Είναι αλήθεια και το ίδιο ισχύει για «τα μουσεία μας που δεν έχουν ζωή, αν δεν πας».
Και φαλλός και παράσιτο!
Κι αν στην Αθήνα έχουμε μουσεία που δεν γνωρίζουμε, στο εξωτερικό υπάρχουν μουσεία που μάλλον δεν μπορούμε να φανταστούμε.. Ακολουθούν τα πιο «περίεργα» και ιδιαίτερα της υφηλίου:
Μουσείο Φαλλού, Ρέυκιαβικ (Ισλανδία)
Ο Σιγκουρούρ Χατζάρτσον είναι δάσκαλος και βγήκε στη σύνταξη το 1997. Έχοντας πολύ χρόνο στη διάθεση του, αποφάσισε να δημιουργήσει ένα μουσείο. Ίδρυσε λοιπόν στην Ισλανδία το Μουσείο Φαλλού! Ο επισκέπτης μπορεί να δει περισσότερα από 280 εκθέματα από 93 διαφορετικά είδη ζώων συμπεριλαμβανομένου και ανθρωπίνου γεννητικού οργάνου. (http://www.phallus.is/)
Μουσείο Διαλυμένων Σχέσεων, Ζάγκρεμπ (Κροατία)
Ένα ζευγάρι στην Κροατία αποφάσισε να χωρίσει. Μέχρι εδώ τίποτα πρωτότυπο. Στο ερώτημα όμως «πώς μοιράζουμε τα αντικείμενα που αποκτήσαμε όλα αυτά τα χρόνια;» η απάντηση ήταν μάλλον ασυνήθιστη. Ας φτιάξουμε ένα μουσείο! Η Ολίνκα Βίστικα και ο Ντράζεν Γκρούμπιζικ δημιούργησαν το «Μουσείο διαλυμένων Σχέσεων», στο οποίο ο καθένας μπορεί να δώσει όποιο αντικείμενο του θυμίζει μία παλιά του σχέση. Στη συλλογή του μουσείου υπάρχουν οδοντόβουρτσες, εσώρουχα, ρούχα, νυφικά και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς! (http://brokenships.com/en)
Μουσείο Αλατιέρας & Πιπεριέρας, Τενεσί (Η.Π.Α.)
«Εδώ το αλατοπίπερο της γης!» Αυτό είναι το σκεπτικό του μουσείου που φιλοξενεί πάνω από 20.000 σετ αλατιέρας και πιπεριέρας, μερικά από τα οποία χρονολογούνται από το 1500. (http://thesaltandpeppershakermuseum.com/)
Μουσείο Παρασίτων, Μεγκούρο (Ιαπωνία)
Το Μουσείο Παρασίτων του Μεγκούρο είναι το μοναδικό μουσείο στον κόσμο που είναι αφιερωμένο στα παράσιτα. Στους χώρους τους φιλοξενούνται πάνω από 300 διαφορετικά δείγματα παρασίτων που υπάρχουν στον πλανήτη. (http://www.kiseichu.org/Pages/english.aspx)
Μουσείο Κακής Τέχνης, Μασαχουσέτη (Η.Π.Α.)
«Τoo bad to be ignored». Αυτό είναι το σκεπτικό του μουσείου και σημαίνει «πολύ άσχημο για να το αγνοήσουμε». Το μουσείο δημιουργήθηκε το 1994 από τον παλαιοπώλη Σκοτ Γουίλσον και είναι το μοναδικό στον κόσμο που συλλέγει, διατηρεί και εκθέτει την άσχημη τέχνη αυτού του κόσμου. (www.museumofbadart.org)
Η 18η Μαΐου είναι µια καλή αφορµή για να σκεφτούµε το ρόλο του µουσείου στη ζωή µας. Είναι και µια καλή ευκαιρία, οπότε διάλεξε µουσείο!
Πηγή: NaturaNrg #38
