Τα πάντα για το κολλαγόνο

Αν ενδιαφέρεστε για την φροντίδα του δέρματος, τότε σίγουρα έχετε ακούσει πολλές φορές για τη σπουδαιότητα του κολλαγόνου. Είναι η ουσία που διατηρεί το δέρμα νεανικό, σφιχτό και σφριγηλό. Στην πραγματικότητα όμως, το κολλαγόνο είναι πολύ περισσότερα. Περίπου το 30% του σώματος αποτελείται από κολλαγόνο, το οποίο είναι σημαντικό και για δεκάδες άλλες λειτουργίες.  Δείτε πώς μπορείτε να το διατηρήσετε σε υψηλά επίπεδα, ειδικά μετά την ηλικία των 20 ετών που η παραγωγή του φθίνει σταθερά. Τα πάντα για το κολλαγόνο

♦ της Αφροδίτης Ραυτοπούλου

Το κολλαγόνο προέρχεται από τη λέξη «κόλλα». Πράγματι, διακρίνεται για την ιδιότητά του να συγκρατεί τη δομή όχι μόνο του δέρματος, αλλά και των οστών, των μυών, των τενόντων, των χόνδρων, των συνδέσμων και των δοντιών. Πρόκειται ουσιαστικά για μία σπουδαία οικογένεια πρωτεϊνών. Για την ακρίβεια αποτελεί την πιο πλούσια οικογένεια πρωτεϊνών στο ζωικό βασίλειο. Τα πάντα για το κολλαγόνο

Τύποι κολλαγόνου

Υπάρχουν τουλάχιστον 28 διαφορετικοί τύποι κολλαγόνου στο ανθρώπινο σώμα. Διαφοροποιούνται ανάλογα με βάση τη σύνθεση των αμινοξέων τους, όμως οι τύποι Ι, ΙΙ και ΙΙΙ είναι οι πιο κοινοί. Ο τύπος Ι είναι ο πιο ισχυρός. Μάλιστα, είναι πιο ισχυρός και από το ατσάλι – αν συγκριθεί σε επίπεδο γραμμαρίου – και αποτελεί το 90% του κολλαγόνου του ανθρώπινου σώματος (υπάρχει κυρίως στο δέρμα, τους τένοντες και τα οστά). Ο τύπος ΙΙ είναι πιο μαλακός και εντοπίζεται στους χόνδρους. Ο τύπος ΙΙΙ βρίσκεται κυρίως στους μυς, τα όργανα και τις αρτηρίες. Τα πάντα για το κολλαγόνο

Ποιος είναι ο ρόλος του κολλαγόνου;

Το κολλαγόνο συμβάλλει στο χτίσιμο της δομής του δέρματος, των οστών, των χόνδρων και των μυών, βοηθώντας τους ιστούς να είναι πιο ελαστικοί και να αντέχουν στο τέντωμα. Ο οργανισμός είναι σε θέση να συνθέτει κολλαγόνο μέσω των ινοβλαστών, με την προϋπόθεση όμως ότι διαθέτουν τα απαραίτητα αμινοξέα και διατροφικά δομικά συστατικά. Πρόκειται για μία διαδικασία που συντελείται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας, όμως μειώνεται καθώς περνάνε τα χρόνια. Ήδη η παραγωγή κολλαγόνου αρχίζει να φθίνει μετά την ηλικία των 20 ετών. Πέρα της ηλικίας, επιβαρυντικό ρόλο παίζει και η υπερβολική έκθεση στον ήλιο, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η έλλειψη ύπνου και η μη υγιεινή διατροφή.

Πώς δρουν τα συμπληρώματα κολλαγόνου;

Το συμπλήρωμα κολλαγόνου δεν συμπληρώνει αυτούσιο κολλαγόνο στον οργανισμό, αφού το κολλαγόνο διασπάται στο στομάχι σε αμινοξέα, από τα οποία ο οργανισμός παράγει διάφορες πρωτεΐνες μεταξύ των οποίων και κολλαγόνο.

Τα οφέλη της λήψης κολλαγόνου

♠ Δέρμα:

Μία από τις πιο ακράδαντες έρευνες σχετικά με τα οφέλη της λήψης κολλαγόνου για το δέρμα δημοσιεύτηκε το 2019 στην επιθεώρηση “Journal of Drugs in Dermatology”. Σε αυτήν την έρευνα διαπιστώθηκε ότι τα πεπτίδια κολλαγόνου ενισχύουν τα επίπεδα ελαστικότητας και ενυδάτωσης του δέρματος, προλαμβάνοντας έτσι την αφυδάτωση και τον σχηματισμό ρυτίδων. Επιπλέον, η λήψη ενός συμπληρώματος κολλαγόνου ευνοεί την παραγωγή άλλων πρωτεϊνών που υποστηρίζουν τη δομή του δέρματος, όπως ελαστίνη και φιμπριλίνη. Επίσης, υπάρχουν ενδείξεις ότι συμβάλλει στην πρόληψη της ακμής και άλλων δερματικών παθήσεων.

♠ Σύνδεσμοι και χόνδροι:

Καθώς τα επίπεδα κολλαγόνου μειώνονται με τα χρόνια, αυξάνονται οι πιθανότητες εκδήλωσης εκφυλιστικών παθήσεων των συνδέσμων, όπως οστεοαρθρίτιδα. Κλινικές μελέτες έδειξαν ότι τα άτομα που λάμβαναν συμπλήρωμα κολλαγόνου τύπου ΙΙ για 180 ημέρες, παρατήρησαν βελτίωση της σωματικής λειτουργίας και της κινητικότητας των συνδέσμων τους. Επιπλέον, έχει διαπιστωθεί ότι τα συμπληρώματα κολλαγόνου μειώνουν τους πόνους των συνδέσμων και τις φλεγμονές.

Διαβάστε επίσης ⇒ Ιχνοστοιχεία: Ο ζωτικός ρόλος τους στην υγεία

♠ Εντερική λειτουργία:

Ένα από τα βασικά αμινοξέα του κολλαγόνου, το Λ-γλουταμινικό οξύ, υποστηρίζει την εντερική λειτουργία, καθώς αποτελεί σημαντική πηγή καυσίμου για τα κύτταρα του εντέρου.

♠ Οστά και μύες:

Σε επιστημονική μελέτη διαπιστώθηκε ότι οι άνδρες που λάμβαναν καθημερινά κολλαγόνο ενώ ακολουθούσαν πρόγραμμα ασκήσεων, έπαιρναν περισσότερη μυϊκή μάζα σε σχέση με τους άνδρες που εκτελούσαν μόνο το πρόγραμμα των ασκήσεων, καθώς η μυϊκή μάζα αποτελεί κατά 1-10% από κολλαγόνο. Επιπλέον, η λήψη κολλαγόνου φάνηκε να συμβάλλει στη σύνθεση μυϊκών πρωτεϊνών, όπως κρεατινίνη. Στην ίδια μελέτη παρατηρήθηκε ότι οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που λάμβαναν συμπλήρωμα κολλαγόνου, παρουσίαζαν ενισχυμένη οστική πυκνότητα.

♠ Καρδιά:

Έρευνες έχουν δείξει ότι τα συμπληρώματα κολλαγόνου συμβάλλουν στη μείωση καρδιαγγειακών παθήσεων, καθώς το κολλαγόνο παρέχει υποστήριξη στη δομή των αρτηριών, των αιμοφόρων αγγείων που μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά σε όλο το υπόλοιπο σώμα. Χωρίς επαρκές κολλαγόνο, οι αρτηρίες γίνονται αδύναμες και εύθραυστες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αθηροσκλήρωση αυξάνοντας το ενδεχόμενο μιας καρδιακής προσβολής ή ενός εγκεφαλικού επεισοδίου. Επιπλέον, κλινικές μελέτες έδειξαν ότι η λήψη ενός συμπληρώματος κολλαγόνου μπορεί να αυξήσει κατά 6% τα επίπεδα της «καλής» χοληστερόλης (HDL), που αποτελεί σημαντικό παράγοντα υγείας της καρδιάς.

♠ Άλλα οφέλη:

Το συμπλήρωμα κολλαγόνου μπορεί να δυναμώσει τα νύχια, προλαμβάνοντας την ευθραυστότητά τους. Επίσης, μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη των μαλλιών. Οφέλη φαίνεται ότι έχει και για την εγκεφαλική λειτουργία, καθώς αρκετά άτομα έχουν αναφέρει βελτιωμένη ψυχική διάθεση και μειωμένα συμπτώματα άγχους. Επιπλέον, φαίνεται να έχει θετική επίδραση και στην ταχύτητα του μεταβολισμού, βοηθώντας έτσι στο αδυνάτισμα.

Πόσο χρόνο χρειάζεται για να δράσει το συμπλήρωμα κολλαγόνου;

Τα αποτελέσματα της λήψης ενός συμπληρώματος κολλαγόνου απαιτούν συνήθως αρκετό διάστημα αναμονής μέχρι να τα δείτε. Φυσικά, αυτό εξαρτάται από το είδος του συμπληρώματος που θα επιλέξετε. Παρακάτω αναφέρονται οι ενδεικτικοί χρόνοι δράσης του.

• Ενίσχυση του δέρματος: 4 έως 12 βδομάδες
• Μυϊκή μάζα και ενδυνάμωση (σε συνδυασμό με πρόγραμμα ασκήσεων): 3 μήνες
• Υποστήριξη της υγείας των συνδέσμων: 4 έως 6 μήνες
• Ενίσχυση των τενόντων (σε συνδυασμό με ασκήσεις ενδυνάμωσης): 3 έως 6 μήνες
• Αύξηση οστικής πυκνότητας: 12 μήνες
• Ενδυνάμωση νυχιών και μαλλιών: 6 μήνες
• Μείωση καταπόνησης λόγω φυσικής άσκησης: λίγες ημέρες

Τι τύπο συμπληρώματος κολλαγόνου να προτιμήσετε;

Τα συμπληρώματα κολλαγόνου κυκλοφορούν σε διάφορες μορφές: σε σκόνη, σε κάψουλες, σε υγρή μορφή, κ.α. Η απόφαση είναι θέμα προσωπικής επιλογής. Σε γενικές γραμμές όμως οι σκόνες περιέχουν υψηλότερη δόση κολλαγόνου που αγγίζει τα 15-20 γραμμάρια. Σε αντίθεση, οι υγρές εκδόσεις όπου η περιεκτικότητα σε κολλαγόνο είναι χαμηλότερη. Ωστόσο, θα μπορούσατε να επιλέξετε ένα συμπλήρωμα με χαμηλότερη δόση, αν το κολλαγόνο συνοδεύεται από πρόσθετα βιοενεργά συστατικά.

4+1 τρόποι για να ενισχύσετε την παραγωγή κολλαγόνου

◊ Η λήψη ενός συμπληρώματος κολλαγόνου δεν θα πρέπει να αποτελεί δικαιολογία για να μην ακολουθείτε έναν υγιεινό τρόπο ζωής που προστατεύει από τη φθορά του κολλαγόνου.  Για παράδειγμα θα πρέπει να κοιμάστε επαρκώς (7-9 ώρες), να μην καταναλώνετε πολύ αλκοόλ και να μην καπνίζετε. Και φυσικά να μην εκτίθεστε ούτε σε παθητικό κάπνισμα.

◊ Ορισμένα τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες συμβάλλουν στην παραγωγή του κολλαγόνου, καθώς περιέχουν πολύτιμα αμινοξέα για τον σχηματισμό του, όπως λυσίνη, προλίνη και υδροξυπρολίνη. Ενισχύστε λοιπόν τη διατροφή σας με ψάρια, πουλερικά, κρεατικά, αυγά, γαλακτοκομικά, όσπρια και σόγια.

◊ Η παραγωγή κολλαγόνου απαιτεί και ορισμένα θρεπτικά συστατικά, όπως ψευδάργυρο (υπάρχει στα οστρακοειδή, τα όσπρια, τα κρεατικά, τα καρύδια, τους σπόρους και τα σιτηρά ολικής άλεσης), αλλά και βιταμίνη C (στα εσπεριδοειδή, τα πρασινόφυλλα λαχανικά, τις πιπεριές και τις ντομάτες) και βιταμίνη Α (στις γλυκοπατάτες, το σπανάκι, τα καρότα και το μάνγκο).

◊ Καταπολεμήστε το στρες. Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης μειώνουν την παραγωγή κολλαγόνου.

+ Πυρίτιο!

Το πυρίτιο είναι πολύτιμο μέταλλο για την ενδογενή παραγωγή κολλαγόνου και επομένως για τη διατήρηση ενός νεανικού, σφριγηλού δέρματος, αλλά και για την αρχιτεκτονική δομή των οστών, των συνδέσμων, των χόνδρων, των αιμοφόρων αγγείων και των σκελετικών δομών. Επιπλέον, δημιουργεί ισχυρούς δεσμούς με μία ιδιαίτερη πρωτεΐνη του οργανισμού, τις γλυκοζαμινογλυκάνες, οι οποίες έχουν την ιδιότητα να συγκρατούν 1.000 φορές το βάρος τους σε νερό κι επομένως συμβάλλουν στην ενυδάτωση του δέρματος.

Πηγή: Naturanrg#122o, www.naturanrg.gr