Οι ευεργετικές και προληπτικές ιδιότητες πολλών φυτικών τροφών ενάντια σε διάφορες ασθένειες είναι γνωστές, λίγο-πολύ, απ’ όλους μας. Πολλές από αυτές όμως, αποτελούν κι ένα μεγάλο όπλο κατά του καρκίνου. Βοηθούν στην πρόληψη, αλλά και στην καταπολέμηση της νόσου, επιβραδύνοντας την ανάπτυξη των καρκινικών όγκων.
⇒ Γράφουν οι: Φοντόρ Χριστίνα (κλινικός διαιτολόγος – διατροφολόγος, πτυχιούχος Χαροκόπειου Πανεπιστημίου), Κούτσικας Κωνσταντίνος
( διαιτολόγος – διατροφολόγος, πτυχιούχος Α.ΤΕ.Ι.Θ.)
Η αύξηση των καρκινοπαθών στις ημέρες μας και ειδικότερα στον δυτικό κόσμο, πιστεύεται ότι οφείλεται σε μεγάλο βαθμό, πέρα από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες και την υπεριώδης ακτινοβολία, και στις κακές διατροφικές συνήθειες, όπως στην ευρεία κατανάλωση τροφίμων από ζωικές πηγές.
Η διατροφή μας συνδέεται άμεσα με τον καρκίνο
Σύμφωνα με αμερικανικές μελέτες, το 1/3 των κρουσμάτων καρκίνου οφείλονται στην κακή ή ελλιπή διατροφή. Η σωστή διατροφή μπορεί να επηρεάσει την εξέλιξη του καρκίνου σε όλα τα στάδια του, από την εκδήλωση μέχρι και την εξάπλωσή του. Επιλέξτε τα κατάλληλα τρόφιμα πλούσια σε συστατικά που ενεργοποιούν το σύστημα αποτοξίνωσης του οργανισμού και εξουδετερώνουν τις καρκινογόνες ουσίες.
Φρούτα και τα λαχανικά
Πολλές είναι οι έρευνες που υποστηρίζουν ότι τα άτομα που τρώνε άφθονα φρούτα και λαχανικά παρουσιάζουν τις μισές δυνατότητες εκδήλωσης της ασθένειας του καρκίνου σε σχέση με εκείνα που καταναλώνουν ελάχιστες ποσότητες από τις τροφές αυτές. Συνεπώς, δεν πρέπει ποτέ να παραλείπουμε από το διαιτολόγιό μας την κατανάλωση τουλάχιστον δύο φρούτων και μιας μερίδας λαχανικών σε καθημερινή βάση
⇒ Τα πιο αποτελεσματικά φρούτα και λαχανικά κατά των διάφορων μορφών του καρκίνου
Καρκίνος πνευμόνων: καρότο, πράσινα λαχανικά, ντομάτα, πράσινο τσάι.
Καρκίνος παχέος εντέρου: σταυρανθή λαχανικά (μπρόκολο, κουνουπίδι, λάχανο), καρότο.
Καρκίνος οισοφάγου, στόματος, φάρυγγα: καρότο, σπανάκι, εσπεριδοειδή.
Καρκίνος λάρυγγα: καρότο, εσπεριδοειδή φρούτα, πράσινα λαχανικά.
Καρκίνος στομάχου: μαρούλι, κρεμμύδι, ντομάτα, σέλινο, σόγια.
Καρκίνος πάγκρεας: καρότο, σπανάκι, εσπεριδοειδή φρούτα.
Καρκίνος τραχήλου μήτρας: σταυρανθή λαχανικά.
Καρκίνος θυρεοειδούς: σταυρανθή λαχανικά.
Καρκίνος μαστού: σταυρανθή λαχανικά, σόγια, φασόλια
⊕ Σκόρδο και κρεμμύδι
Το σκόρδο και το κρεμμύδι περιέχουν αρκετές ουσίες με γνωστή αντικαρκινική δράση, γι’ αυτό μην παραμελείτε την κατανάλωσή τους. Μελέτες δείχνουν ότι η αλλιΐνη και οι παραγόμενες ενώσεις, όπως είναι η αλλισίνη, συμβάλλουν στα αντικαρκινικά αποτελέσματα του σκόρδου και του κρεμμυδιού.
⊕ Ντομάτα
Η έντονη αντικαρκινική της δράση οφείλεται στο λυκοπένιο, τη χρωστική που της προσδίδει το κόκκινο χρώμα της.
⊕ Πράσινα λαχανικά (σπανάκι, μαρούλι, μπρόκολο)
Ενυάξτε τα πράσινα λαχανικά, και κυρίως αυτά που διαθέτουν πλούσιο φύλλωμα, σε κάθε σας γεύμα. Είναι πλούσια σε βιταμίνες και φλαβονοειδή, τα οποία έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και θωρακίζουν το αμυντικό σύστημα του οργανισμού ενάντια στα περισσότερα είδη καρκίνου.
⊕ Εσπεριδοειδή
Καταναλώνετε πορτοκάλι, γκρέιπφρουτ, λεμόνι και λάιμ, που είναι πλούσια σε φυτικά συστατικά και εξουδετερώνουν τις ισχυρές καρκινογόνες ουσίες. Προτιμήστε να τα καταναλώνετε είτε ολόκληρα είτε σαν χυμούς, μιας και αποτελούν ένα θαυματουργό κοκτέιλ αντικαρκινικών συστατικών.
⊕ Σόγια
Η σόγια, παρουσιάζει έντονη αντικαρκινική δράση, κυρίως λόγω των ισοφλαβονών που περιέχει. Οι πιο σημαντικές από αυτές είναι η γενιστεΐνη, η δαϊδζεΐνη και η γλυκετίνη, οι οποίες διακόπτουν την αύξηση των καρκινικών κυττάρων αναστέλλοντας την αντιγραφή του DNA, παρεμβαίνοντας στην μεταγωγή των σημάτων, και μεταβάλλοντας τη δραστηριότητα διαφόρων ενζύμων.
⊕ Τσάι
Το μαύρο όπως και το πράσινο τσάι διαθέτουν αντικαρκινικές ιδιότητες. Οι ιδιότητες αυτές οφείλονται στα φλαβονοειδή του τσαγιού, όπως κερκιτίνη, καμφερόλη και μυρικιτίνη που δίνουν τη χαρακτηριστική στυφή γεύση στο τσάι. Oι αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες εξαρτώνται από τον τρόπο παρασκευής και επεξεργασίας του τσαγιού.
⊕ Δημητριακά, όσπρια, ξηροί καρποί
Τα δημητριακά ολικής αλέσεως που περιέχουν υψηλές περιεκτικότητες φυτικών ινών, έχει αποδειχθεί πως προστατεύουν από τον καρκίνο, και κυρίως στο γαστρεντερικό σύστημα. Οι τροφές αυτές περιέχουν μια φυσική ουσία, την InsP5, που συμβάλλει προληπτικά κατά του καρκίνου. Τα φασόλια, οι φακές, τα μπιζέλια και τα καρύδια αποτελούν συμμάχους της αντικαρκινικής θεραπείας.
⊕ Μανιτάρια
Στην τροφή αυτή περιέχεται η ουσία lenintan που θεωρείται «ρυθμιστής βιολογικών αποκρίσεων» και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
⊗ Γιαούρτι
Οι ζωντανές καλλιέργειες στο γιαούρτι ενισχύουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, διεγείροντας την παραγωγή γ-ιντερφερόνης, που καθυστερεί την ανάπτυξη όγκων.
⊗ Γλυκόριζα
Η γλυκόριζα είναι πλούσια σε τριτερπενοειδή, που αναχαιτίζουν την ταχύτατη ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων και επαναφέρουν ορισμένα προκαρκινικά κύτταρα στο φυσιολογικό τους μέγεθος.
Τι πρέπει να προσέχετε!
- Αποφύγετε την αλόγιστη κατανάλωση του αλκοόλ. Το αλκοόλ αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης μορφών καρκίνου της γαστρεντερικής οδού, του ήπατος, του προστάτη, του μαστού. Σύμφωνα με έρευνες, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μειώνει την άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος, βοηθώντας στην ευκολότερη εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δείξουν οι καπνιστές! Ο συνδυασμός τσιγάρου και ποτού αυξάνει τον κίνδυνο του λάρυγγα κατά 43% και τον καρκίνο της μύτης κατά 135%.
- Ορισμένα είδη λίπους, όπως το κορεσμένο λίπος αποτελούν πιθανό κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου. Αντίθετα, το ελαιόλαδο και το ιχθυέλαιο, που περιέχεται στα θαλασσινά, λειτουργούν ως προστατευτικά από διάφορες μορφές καρκίνου.
- Η συχνή κατανάλωση μεγάλης ποσότητας κόκκινου κρέατος πιθανόν να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στο πάγκρεας, στο έντερο, στον πνεύμονα και στον μαστό. Μεγαλύτερο κίνδυνο αντιμετωπίζουν οι καπνιστές που αποφεύγουν τα φρούτα και τα λαχανικά.
- Αποφύγετε το ψήσιμο στα κάρβουνα, όπως επίσης, οποιαδήποτε τροφή που τηγανίζεται σε λάδι που έχει επαναχρησιμοποιηθεί. Υιοθετήστε άλλους τρόπους μαγειρέματος, στον ατμό, στη χύτρα ή κατσαρόλας. Με αυτούς τους τρόπους, αποφεύγετε την παραγωγή καρκινογόνων ουσιών.
- Περιορίστε την κατανάλωση του κόκκινου κρέατος, του σαλαμιού και του μπέικον και γενικότερα των διάφορων καπνιστών τροφίμων.
- Προσοχή στα φρούτα και τα λαχανικά που διατηρούνται με συντηρητικά.
- Όσο πιο σκούρο είναι το πράσινο χρώμα των λαχανικών, τόσο περισσότερα καροτενοειδή και άλλα αντιοξειδωτικά συστατικά περιέχουν.
Τα κυριότερα αντιοξειδωτικά
Οι τροφές που περιέχονται στα φυτά είναι πλούσιες σε προστατευτικές φυσικές ουσίες που προάγουν την ανθρώπινη υγεία και προστατεύουν τον άνθρωπο από τα διάφορα νοσήματα. Οι φυτικές τροφές είναι πλούσιες σε αντιοξειδωτικά, που βοηθούν στην εξουδετέρωση των βλαβών του DNA που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες συντελούν στην ανάπτυξη του καρκίνου.
-
Βιταμίνη Ε
Η βιταμίνη Ε είναι αντιοξειδωτικό που προστατεύει τις μεμβράνες και άλλες σημαντικές κυτταρικές δομές των πολυακόρεστων λιπαρών οξέων από τις ελεύθερες ρίζες και τα προϊόντα της οξείδωσης. Περιέχεται στα φυτικά λάδια, στους σπόρους, στα δημητριακά και στους ξηρούς καρπούς.
-
Βιταμίνη C
Συμβάλλει στην πρόληψη του καρκίνου, προστατεύοντας τις μεμβράνες των κυττάρων και το DNA από οξειδωτική βλάβη. Περιέχεται στα εσπεριδοειδή, τις ντομάτες, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και τις πατάτες.
-
Β- καροτένιο
Οι ελλείψεις της σχετίζονται με υψηλά ποσοστά καρκίνου του τραχήλου. Δεν βοηθάει μόνο στην πρόληψη του καρκίνου, αλλά γίνεται προσπάθεια να χρησιμοποιηθεί για την καταπολέμησή του. Αρκετές επιδημιολογικές έρευνες σε όλο τον κόσμο συσχέτισαν την χαμηλή διαιτητική πρόσληψη β-καροτένιου με καρκίνους του πνεύμονα, του μαστού, του τραχήλου , του δέρματος και του στομάχου. Από τα φρούτα και τα λαχανικά υψηλές συγκεντρώσεις εμφανίζουν τα καρότα, τα κολοκύθια, η γλυκοπατάτα, το λάχανο, το μπρόκολο, το μαρούλι, , η ντομάτα, τα ροδάκινα, τα εσπεριδοειδή, ενώ τα πορτοκαλί καροτενοειδή απαντώνται στα βερίκοκα και τις κόκκινες πιπεριές.
-
Σελήνιο-Βιταμίνη Ε
Το σελήνιο χρειάζεται σαν συμπαράγοντας της υπεροξειδάσης του γλουταθείου, ένζυμο το οποίο δρα σαν καταλύτης στην καταστροφή των τοξικών υπεροξειδίων. Δρα συνεργιστικά με την βιταμίνη Ε, η οποία εμποδίζει την οξείδωση των ακόρεστων λιπαρών οξέων των κυτταρικών μεμβρανών από οξειδωτικές βλάβες. Το σελήνιο περιέχεται κυρίως στα κρέατα των οργάνων, όπως στα εντόσθια, στα ψάρια, στα οστρακοειδή, στα κρέατα των μυών, στους μη αποφλοιωμένους σπόρους και στα δημητριακά.
Άλλες αντικαρκινογενικές ουσίες και η δράση τους
-
Βιταμίνη D
Η βιταμίνη αυτή, που περιέχεται κυρίως στα παχιά ψάρια, καταπολεμά τον καρκίνο του μαστού σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Οι καλύτερες πηγές βιταμίνης D είναι τα λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός, οι σαρδέλες, το σκουμπρί, το χέλι, η ρέγκα και ο τόνος, καθώς και το αποβουτυρωμένο γάλα.
-
Φολικό οξύ
Μία έλλειψη φολικού οξέος μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη των χρωμοσωμάτων σε περιοχές που πιστεύεται ότι έχουν σχέση με ορισμένες μορφές καρκίνου. Περιέχεται στον χυμό του πορτοκαλιού, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τη βρώμη και τα όσπρια.
Σας ενδιαφέρει: Αντιοξειδωτικά = Αντιγήρανση
Χρήσιμες συμβουλές για τους καπνιστές
Αν είστε καπνιστής ή υπήρξατε ποτέ, φροντίστε να καταναλώνετε σε καθημερινή βάση άφθονα φρούτα και χορταρικά, όπως καρότο, μπρόκολο κι άλλα πράσινα, φυλλώδη λαχανικά. Όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, η κατανάλωση των παραπάνω τροφών μπορεί να περιορίσει ακόμα και στο μισό τις πιθανότητες εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα.
Βέβαια, η διακοπή του καπνίσματος είναι πάντοτε η πρώτη και η πιο καθοριστική κίνηση για την αποφυγή της νόσου. Δυστυχώς, το πολύτιμο όπλο της διατροφής δεν μπορεί να αντισταθμίσει εξολοκλήρου την ολέθρια επίδραση του καπνού στους πνεύμονες. Παρ’ όλα αυτά ο διαρκής εφοδιασμός του οργανισμού με αντιοξειδωτικούς, αντικαρκινικούς παράγοντες λειτουργεί προστατευτικά από τον καρκίνο, μια απειλή που υποβόσκει για αρκετά χρόνια αφότου κάποιος κόψει το τσιγάρο.
