Βιολογικό κρέας. Είναι η αξία του ανάλογη της τιμής του; Όχι μόνο τα δώρα αλλά και το καλό φαγητό παρέα με φίλους αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι των Χριστουγέννων. Στο εορταστικό τραπέζι πρωταγωνιστικό ρόλο έχει το κρέας. Εσείς τι θα διαλέξετε φέτος για τους αγαπημένους σας; Βιολογικό ή συμβατικό;
Nicolette Van Der Smissen – Γεωπόνος, σύμβουλος βιολογικών προϊόντων
Λαμπάκια που αναβοσβήνουν, κεράκια που με το άρωμα και τη φλόγα τους ζεσταίνουν την ατμόσφαιρα αλλά και την καρδιά μας και στο κέντρο μια γαλοπούλα, μια πάπια ή ένα λαχταριστό κομμάτι χοιρινό. Όλοι γνωρίζουμε ότι το βιολογικό κρέας έχει καλύτερη ποιότητα και διατροφική αξία από το συμβατικό.
Είναι όμως πιο ακριβό. Είναι πράγματι η αξία του ανάλογη της τιμής του; Και είναι η διαφορά βιολογικού-συμβατικού τόσο σημαντική, ώστε να αξίζει να βάλουμε το χέρι πιο βαθιά στην τσέπη;
Αν επιλέξετε κατσίκι ή αρνί
Οι διαφορές ανάμεσα στην παραδοσιακή και στη βιολογική εκτροφή ζώων που βόσκουν σε βοσκοτόπια, δεν είναι τόσο μεγάλη, όπως είναι στα σταβλισμένα ζώα. Τα περισσότερα (και τα συμβατικά) ελληνικά αιγοπρόβατα συνεχίζουν να βόσκουν σε φυσικούς βοσκότοπους. Η διαφορά του βιολογικού με το συμβατικό κατσίκι περιορίζεται κυρίως στην προέλευση της συμπληρωματικής τροφής που καταναλώνει. Η διαφορά στο τελικό προϊόν είναι μικρή και γι’ αυτό θα βρούμε σπάνια βιολογικό κατσικάκι στο εμπόριο.
Τι έχει να μας προσφέρει το βιολογικό κρέας;
Τα βιολογικά κρέατα σήμερα πληρούν τις σύγχρονες απαιτήσεις όσον αφορά την ποιότητα, την εμφάνιση και τη σύσταση. Οι σκληρές «χωριάτικες» κότες και τα πολύ λιπαρά χοιρινά είναι παρελθόν και για τους βιοκαλλιεργητές. Ένα «παράπλευρο» όφελος είναι ότι λόγω του αυστηρού συστήματος ελέγχου όλης της αλυσίδας από το χωράφι μέχρι το ράφι δεν υπάρχουν φαινόμενα «ελληνοποίησης».
Πώς παράγεται το συμβατικό κρέας;
Παλιά, τα ζώα κατανάλωναν τροφές που δεν μπορούσε να αξιοποιήσει το ανθρώπινο στομάχι: βελανίδια, σπόρους, χόρτα, βολβούς του δάσους και υπολείμματα της ανθρώπινης κουζίνας. Με μια τέτοια διατροφή, τα ζώα μεγάλωναν αργά και είχαν χαμηλές αποδόσεις. Επομένως, το κρέας ήταν είδος πολυτελείας. Σήμερα το επίπεδο ζωής ανέβηκε και οι άνθρωποι θέλουν και μπορούν να τρώνε περισσότερο κρέας. Όμως οι «παραδοσιακές» ζωοτροφές δεν φτάνουν για να καλύψουν τη ζήτηση. Οι χοίροι και τα πουλερικά ταΐζονται πλέον με τροφές που θα μπορούσε να καταναλώνει ο άνθρωπος: σιτηρά, καλαμπόκι και σόγια.
Συχνά χρησιμοποιούνται και φθηνές εισαγόμενες τροφές ή υποκατάστατα, όπως τα επεξεργασμένα λίπη. Αυτό το ενισχυμένο σιτηρέσιο κάνει τα ζώα να μεγαλώνουν υπερβολικά γρήγορα και να παράγουν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η υπερβολική τροφή όμως φέρνει κι ασθένειες – όπως και στον άνθρωπο. Επομένως, ο αγρότης είναι υποχρεωμένος να επεμβαίνει θεραπευτικά ή προληπτικά με φάρμακα.
Το αποτέλεσμα φθάνει στο πιάτο μας. Από τη μια πλευρά, οι τιμές του συμβατικού κρέατος είναι προσιτές για τους περισσότερους αλλά η γεύση και η ποιότητα του κρέατος έχουν χειροτερέψει σημαντικά. Έχουμε δει κι ακούσει για σκάνδαλα που αφορούν μολυσμένες ζωοτροφές αμφιβόλου προελεύσεως, απαγορευμένα φάρμακα και βοηθητικά ανάπτυξης και παραβάσεις της νομοθεσίας στον τρόπο εκτροφής, σφαγής, συσκευασίας, συντήρησης και εμπορίας κρεάτων.
Προϊόντα Demeter, κάτι παραπάνω από βιολογικό!
Δικαιολογείται όμως μια τόσο μεγάλη διαφορά στην τιμή;
Πρέπει να αναλογιστούμε τις προδιαγραφές της βιολογικής κτηνοτροφίας που εξασφαλίζουν την αργή ανάπτυξη των ζώων κάτω από φυσιολογικές συνθήκες και τη χρήση βιολογικών ζωοτροφών χωρίς χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Ενώ τα περισσότερα συμβατικά χοιρινά και πουλερικά εκτρέφονται σε κλειστούς στάβλους, τα βιολογικά έχουν στη διάθεσή τους «υπαίθριους χώρους άσκησης» και βοσκοτόπια.
⊕ Ένας συμβατικός χοίρος πάχυνσης πρέπει να βολευτεί με 0,65 τ.μ μέσα στο στάβλο, ενώ ο αντίστοιχος βιολογικός πρέπει να έχει στη διάθεσή του 1,3 τ.μ μέσα και 1 τ.μ έξω από το στάβλο. Στην ίδια επιφάνεια που εκτρέφει ο βιοκτηνοτρόφος έναν χοίρο, ο συμβατικός αγρότης μεγαλώνει 3 χοίρους!
⊕ Για τα βιολογικά πουλερικά ισχύουν ελάχιστες ηλικίες σφαγής. Για τα κοτόπουλα απαιτούνται 81 ημέρες. Τα συμβατικά κοτόπουλα είναι 42 ημερών όταν σφάζονται. Αυτό σημαίνει ότι ο συμβατικός κτηνοτρόφος μπορεί να μεγαλώνει (και να πουλάει) στο ίδιο χρονικό διάστημα σχεδόν διπλάσιο αριθμό ζώων.
⊕ Τα βιολογικά ζώα χρειάζονται περισσότερες ζωοτροφές για να φτάνουν στο ίδιο βάρος με ένα αντίστοιχο συμβατικό ζώο. Πέραν τούτου, οι βιολογικές ζωοτροφές κοστίζουν μέχρι και το διπλάσιο λόγω έλλειψης στην αγορά. Για να φτάσει το κρέας στον καταναλωτή, πρέπει και το σφαγείο να είναι πιστοποιημένο. Το κρέας πρέπει να συσκευάζεται εφόσον δεν πουλιέται από τον παραγωγό απευθείας στον καταναλωτή. Όλες αυτές οι διαδικασίες και οι σχετικές πιστοποιήσεις αυξάνουν το κόστος του προϊόντος.
⊕ Τελικά είναι θέμα προτεραιοτήτων. Πόσο σημαντικό είναι το κρέας για εμάς; Φτάνει να έχουμε απλά κρέας στο τραπέζι ή θέλουμε (όταν το έχουμε) να το απολαμβάνουμε πραγματικά; Θέλουμε το κρέας που τρώμε να είναι εγγυημένο όσον αφορά την προέλευση και την απουσία υπολειμμάτων; Το περιβαλλοντικό όφελος και οι συνθήκες διαβίωσης των ζώων που θα μας θρέψουν παίζουν κάποιο ρόλο στις προτιμήσεις μας;
