Δέκα ημέρες φωτιάς κατέστρεψαν περισσότερα από 500.000 στρέμματα δάσους. Ευτυχώς δεν θρηνήσαμε ανθρώπινες ζωές, όμως χάθηκαν εκατοντάδες ζώα, σπίτια, δουλειές και όνειρα για το μέλλον. Μερικές εβδομάδες μετά την πύρινη λαίλαπα, τα περισσότερα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν πάψει να ασχολούνται με την βόρεια Εύβοια. Ίσως περιμένουν τις πρώτες πλημμύρες και τις νέες εικόνες απόγνωσης και οργής. Βόρεια Εύβοια: Οι άνθρωποι μετά τη φωτιά
♦ του Απόστολου Στάϊκου*
Στα μέσα Αυγούστου, οι ντόπιοι πάλευαν να σώσουν τις ζωές τους και τις περιουσίες τους. Αφού έσβησε η φωτιά, προσπαθούσαν να συνειδητοποιήσουν το μέγεθος της απώλειας. Στις αρχές του Φθινοπώρου παραμένουν πληγωμένοι και δύσπιστοι, ενώ οι μεγαλύτεροι προσπαθούν να πείσουν τους νεότερους «να μην φύγουν». Αυτό ίσως είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα. Βόρεια Εύβοια: Οι άνθρωποι μετά τη φωτιά
«Μετά το δάσος, θα χάσουμε και τους ανθρώπους» μου είχε πει η 70χρονη κυρία Μαρία, κάτοικος του χωριού Πευκί. Το σπίτι της δεν κάηκε, όμως το καταπράσινο πευκοδάσος που αντίκριζε καθώς άνοιγε το παράθυρο της έχει γίνει στάχτη. Σε αυτό τον λόφο έπαιζε όταν ήταν μικρή, εκεί έπαιζαν τα παιδιά της και στη συνέχεια τα εγγόνια της. Πλέον, όλα έχουν γίνει κάρβουνο.
Να μην φύγουν οι άνθρωποι, οι νέοι άνθρωποι
Παπάδες, Ελληνικά, Βουτά, Κυπαρίσσι, Μονοκαρυά. Ονόματα μικρών χωριών που κάηκαν ή που γλίτωσαν από τις φλόγες την τελευταία στιγμή. Έτσι και αλλιώς, αρκετοί νέοι έχουν φύγει είτε για την Αθήνα, είτε για το εξωτερικό. Μόνο τα καλοκαίρια τα χωριά ζωντανεύουν, όταν οι νέοι επιστρέφουν και οι τουρίστες απολαμβάνουν τις διακοπές τους. Όμως πλέον, πολλοί σκέφτονται να εγκαταλείψουν τον τόπο τους. Ο τουρισμός έχει δεχθεί ισχυρό, αν όχι ανεπανόρθωτο πλήγμα.
Δραστηριότητες όπως η μελισσοκομία και η ρητινοκαλλιέργεια, απειλούνται πλέον με αφανισμό. Οι ντόπιοι δεν θέλουν να ζουν σαν επαίτες, με κρατικές επιδοτήσεις και μεγάλες υποσχέσεις. Η συγκρότηση της ειδικής επιτροπής για την ανασυγκρότηση της Βόρειας Εύβοιας υπό τον Σταύρο Μπένο αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό και έντονες επιφυλάξεις.
«Μια ακόμα επιτροπή, που θα εκπονήσει κάποιες προτάσεις, που θα καταλήξουν σε κάποιο υπουργικό συρτάρι» φοβάται ο κύριος Δημήτρης. Ο 55χρονος ιδιοκτήτης ταβέρνας παρακολούθησε την παρουσίαση των προτάσεων της επιτροπής στο δημοτικό σχολείο της Λίμνης Ευβοίας. Η συζήτηση διήρκησε έξι ώρες, ενώ τα μέλη της επιτροπής δέχθηκαν δεκάδες ερωτήσεις.
Ο Σταύρος Μπένος πιστεύει πως η βόρεια Εύβοια πρέπει να γίνει μια Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση (ΟΧΕ) με δέκα πυλώνες δράσης. Οι υποδομές, η ψυχολογική στήριξη των κατοίκων, τα θέματα υγείας και πρόνοιας, αλλά και η περιβαλλοντική αναγέννηση είναι κάποιοι από τους βασικούς στόχους. Όσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικό, το σύνθημα είναι «μένουμε στον τόπο μας».
Οι κάτοικοι της περιοχής έχουν ανάγκη να πιστέψουν πως τα λόγια θα γίνουν πράξεις. Η αναγέννηση του δάσους χρειάζεται χρόνο και συστηματική προσπάθεια, όμως υπάρχουν και έργα που πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα. Η αντιπλημμυρική προστασία των πυρόπληκτων περιοχών δεν μπορεί να περιμένει. Αν κερδηθεί αυτό το πρώτο στοίχημα, τότε θα κερδηθεί και η εμπιστοσύνη των ντόπιων στο μεγάλο εγχείρημα της αποκατάστασης. Αν τις φλόγες διαδεχθούν οι πλημμύρες, η απογοήτευση θα φουντώσει και οι άνθρωποι θα χάσουν κάθε ελπίδα.
Η κλιματική αλλαγή και η νέα οδυνηρή πραγματικότητα
Ένα άλλο ζήτημα που οφείλει να απασχολήσει τον δημόσιο διάλογο, είναι αν το πάθημα της βόρειας Εύβοιας έγινε μάθημα για την πολιτεία και τους πολίτες. Η κλιματική αλλαγή και ο παρατεταμένος καύσωνας αποτελούν μια νέα οδυνηρή πραγματικότητα και συχνά χρησιμοποιούνται ως δικαιολογίες από όσους ισχυρίζονται πως δεν μπορούμε να αποτρέψουμε μεγάλες φυσικές καταστροφές. Όμως ο καθαρισμός και η φύλαξη των δασών, καθώς και η ενίσχυση των πυροσβεστικών δυνάμεων αποτελούν θέμα πολιτικής βούλησης, σωστού σχεδιασμού και επαρκούς χρηματοδότησης. Εδώ και δεκαετίες, το ελληνικό κράτος μοιάζει να «ξυπνάει» μετά από κάθε μεγάλη φωτιά, να υπόσχεται πολλά, ενώ λίγο αργότερα ξαναβυθίζεται σε χειμερία νάρκη.
Διαβάστε επίσης ⇒ Φυτέψτε καθαρό αέρα
Ο κύριος Δημήτρης και η κύρια Μαρία ελπίζουν πως αυτή τη φορά η πολιτεία θα τηρήσει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει. Οι δύο Ευβοιώτες δεν έχουν καμία διάθεση να εγκαταλείψουν τον τόπο που γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και έζησαν όλη τους την ζωή. Ελπίζουν πως οι πληγές θα κλείσουν και πως οι νέοι άνθρωποι θα επιλέξουν να μείνουν στη Βόρεια Εύβοια.
*Ο Απόστολος Στάϊκος είναι δημοσιογράφος του euronews και στα μέσα Αυγούστου βρέθηκε στην βόρεια Εύβοια για τις ανάγκες του ρεπορτάζ.
Πηγή: Naturanrg#122o, www.naturanrg.gr
