Ξαφνική αύξηση χοληστερόλης: 6 παράγοντες που μπορεί να την προκαλέσουν. Οι ειδικοί μας προειδοποιούν κάθε φορά που κάνουμε εξετάσεις αίματος για τα ανεβασμένα λιπίδια (χοληστερόλη και τριγλυκερίδια) αφού αυτά προδιαθέτουν κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα.
♦ της Μαρίας Γκέκα
Η χοληστερόλη είναι μια κηρώδης ουσία που είναι παρόμοια με το λίπος. Το σώμα μας χρειάζεται μια ορισμένη ποσότητα για την παραγωγή κυτταρικών μεμβρανών, βιταμίνης D, ορμονών, αλλά και για τη λειτουργία της πέψης. Το ήπαρ παράγει φυσικά όλη τη χοληστερόλη που χρειάζεται το σώμα μας. Ωστόσο, ορισμένες συνθήκες υγείας και συμπεριφορές μπορούν να αυξήσουν τη χοληστερόλη στο αίμα.
Η υψηλή χοληστερόλη στο αίμα μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για την υγεία. Αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού επεισοδίου. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι χοληστερόλης: η LDL (χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη), που θεωρείται “κακή” χοληστερόλη, και η HDL (υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη), που θεωρείται “καλή” χοληστερόλη. Ορισμένοι παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν αύξηση της χοληστερόλης ταχύτερα από άλλους. Αυτοί κυρίως είναι:
Υψηλή κατανάλωση καφέ
Εξαιτίας της περιεκτικότητάς του σε καφεΐνη, ο καφές συνδέεται συχνά με ταχείες αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης. Αλλά ο καφές μπορεί επίσης να αυξήσει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.
Μια μελέτη του 2023 βρήκε μια σχέση μεταξύ της κατανάλωσης 4 φλιτζανιών καφέ την ημέρα και της αυξημένης ολικής χοληστερόλης και της LDL (κακής) χοληστερόλης. Ωστόσο, ορισμένοι τύποι καφέ μπορεί να προκαλέσουν ταχύτερη αύξηση της χοληστερόλης. Σε μια μικρή μελέτη που περιελάμβανε νεαρούς ενήλικες, οι ερευνητές βρήκαν ότι ο καφές εσπρέσο συνδέεται με υψηλότερη χοληστερόλη (1). Για να ελαχιστοποιήσετε τον κίνδυνο υψηλής χοληστερόλης από τον καφέ, εξετάστε το ενδεχόμενο περιορισμού των ποτών που περιέχουν εσπρέσο.
Ψυχολογικό στρες
Το ψυχολογικό στρες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης υψηλής LDL και ολικής χοληστερόλης. Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στην ορμόνη κορτιζόλη, η οποία αυξάνεται σε περιόδους στρες. Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης έχουν επίδραση στην αύξηση της χοληστερόλης στο σώμα, σύμφωνα με την επιστημονική βιβλιογραφία (2).
Για να μειώσετε τον κίνδυνο υψηλής χοληστερόλης που προκαλείται από το άγχος, μπορείτε να δοκιμάσετε τεχνικές διαχείρισης άγχους όπως άσκηση, διαλογισμό και ασκήσεις αναπνοής.
Κάπνισμα
Το κάπνισμα είναι μια άλλη πιθανή αιτία αύξησης των επιπέδων χοληστερόλης. Αυτό οφείλεται στη νικοτίνη, το κύριο συστατικό των προϊόντων καπνού. Η νικοτίνη μειώνει την ποσότητα της HDL (καλής) χοληστερόλης στο αίμα, η οποία βοηθά στην απομάκρυνση της LDL χοληστερόλης.
Ο καλύτερος τρόπος για να μειώσετε τον κίνδυνο υψηλής χοληστερόλης που προκαλείται από το κάπνισμα είναι να διακόψετε άμεσα το κάπνισμα.
Φάρμακα
Ορισμένα φάρμακα μπορεί να έχουν επίδραση αύξησης της χοληστερόλης στο σώμα (3). Περιλαμβάνονται συνταγογραφούμενα φάρμακα όπως:
Αμιωδαρόνη, δαναζόλη, μερικά διουρητικά, αναστολείς SGLT2, ρετινοειδή, αντισπασμωδικά, ανοσοκατασταλτικά, αντιϊικά φάρμακα, αυξητική ορμόνη, ιντερφερόνες.
Γενικά, αυτά τα φάρμακα αυξάνουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα μεταβάλλοντας το μεταβολισμό των λιπιδίων. Ορισμένα φάρμακα, όπως τα αντιψυχωσικά, μπορεί επίσης να αυξήσουν τη χοληστερόλη προωθώντας την αύξηση του σωματικού βάρους.
Για να αποφύγετε την αύξηση της χοληστερόλης λόγω φαρμακευτικής αγωγής, μιλήστε με το γιατρό σας. Μπορούν να καθορίσουν τον κίνδυνο και, εάν χρειαστεί, να αλλάξουν τη φαρμακευτική αγωγή ή τη δοσολογία. Μπορεί να υπάρχει ένα άλλο φάρμακο στην ίδια κατηγορία που είναι λιγότερο πιθανό να αυξήσει τα επίπεδα χοληστερόλης.
Εγκυμοσύνη
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, είναι φυσικό η χοληστερόλη στο αίμα να αυξάνεται κατά 30% έως 40%. Αυτό συμβαίνει επειδή είναι απαραίτητη για την υγιή εμβρυϊκή ανάπτυξη και ανάπτυξη. Σύμφωνα με την επιστημονική βιβλιογραφία (4), τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σχετίζονται με τα αυξημένα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, το πλακουντιακό γαλακτογόνο και την αντίσταση στην ινσουλίνη.
Ωστόσο, είναι πιθανό η χοληστερόλη να αυξηθεί πάρα πολύ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό ονομάζεται υπερχοληστερολαιμία κύησης ή μητρική υπερχοληστερολαιμία.
Ο γιατρός σας μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση της κατάστασης προτείνοντας διατροφικές αλλαγές και καθορίζοντας αγωγή που μειώνει τα λιπίδια.
Γρήγορη απώλεια βάρους
Μια άλλη πιθανή αιτία προσωρινής αύξησης της χοληστερόλης είναι η γρήγορη απώλεια βάρους. Σε μια μικρή μελέτη του 2019 (5), ενήλικες έχασαν γρήγορα βάρος ακολουθώντας δίαιτες εξαιρετικά χαμηλών θερμίδων. Σε όλες περιπτώσεις, η LDL χοληστερόλη αυξήθηκε προσωρινά πριν πέσει σε φυσιολογικά επίπεδα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό μπορεί να σχετίζεται με αλλαγές στο μεταβολισμό.
Τα άτομα που ακολουθούν την κετογονική δίαιτα για να χάσουν βάρος γρήγορα μπορεί επίσης να εμφανίσουν υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, σύμφωνα με μια σειρά μελετών (6).
Εάν ενδιαφέρεστε να χάσετε βάρος, φροντίστε να συνεργαστείτε με έναν επαγγελματία διαιτολόγο-διατροφολόγο. Μπορούν να σας βοηθήσουν να χάσετε βάρος με ασφάλεια, παρέχοντας παράλληλα καθοδήγηση για παρενέργειες που σχετίζονται με την υγεία, όπως ξαφνικές αυξήσεις της χοληστερόλης.
Διαβάστε ακόμα ⇒ Φυτικοί σύμμαχοι για το ανοσοποιητικό
Πρέπει να ανησυχώ για βραχυπρόθεσμες αυξήσεις της χοληστερόλης;
Η υψηλή χοληστερόλη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων ή σοβαρού καρδιαγγειακού επεισοδίου, όπως καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Αυτό είναι πιο πιθανό να συμβεί εάν τα επίπεδα χοληστερόλης σας είναι χρόνια αυξημένα.
Ωστόσο, οι προσωρινές αυξήσεις της χοληστερόλης μπορεί να υποδηλώνουν υποκείμενο τρόπο ζωής ή διατροφικές συνήθειες που μπορούν να αντιμετωπιστούν πιο εύκολα. Συζητήστε με το γιατρό σας ή το διαιτολόγο σας σχετικά με τα βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε.
$Πηγές:
- https://heart.bmj.com/content/104/Suppl_7/A25.2
- https://physoc.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.14814/phy2.14644
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK326739/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2529912320300899
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S247529912314772X
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/
