Υγείαρτος

Ανακαλύψτε όλες τις αρετές μιας εξαιρετικής, πανάρχαιης τροφής! Μάθετε πώς να επιλέγετε το γιαούρτι που σας χαρίζει υγεία και σας βοηθά να διατηρείστε σε φόρμα.

της Μαρίας Γκέκα

Λευκό, κρεμώδες & δροσερό το γιαουρτάκι, εύπεπτη, ελαφριά και θρεπτική τροφή, ιδανική για όλες τις ηλικίες και για όλες τις εποχές του χρόνου αλλά ιδιαίτερα για τώρα που ανεβαίνει η θερμοκρασία. Τα ευεργετήματά του στον ανθρώπινο οργανισμό είναι λίγο πολύ γνωστά. Το γιαούρτι είναι ένα σημαντικό γαλακτοκομικό προϊόν της χώρας μας.  Ένα φυσικό αντιβιοτικό για μακροζωία!

Ανακαλύφθηκε τυχαία στα βάθη των αιώνων -οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν “υγείαρτο” και οι ιδιότητές του το καθιστούν μοναδικό κι ασυναγώνιστο έναντι των άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων. Αν κι αποτελεί μία από τις αρχαιότερες τροφές της ανθρωπότητας, στη Δύση το γιαούρτι έγινε δημοφιλές στο ευρύ κοινό μετά τους Παγκόσμιους Πολέμους. Παρ’ όλα αυτά, ήταν γνωστό σαν φάρμακο από τον 16ο αιώνα στους αυτοκρατορικούς κύκλους της Γαλλίας, καθώς και στα μοναστήρια της Δυτικής Ευρώπης, που η συνταγή του έμενε κρυφή για αρκετά χρόνια σαν επτασφράγιστο μυστικό.

Η προετοιμασία του εδάφους για την εμπορική παραγωγή του άρχισε από ένα διακεκριμένο Γάλλο ρωσικής καταγωγής, βακτηριολόγο, το δρα Ίλια Μέτσνικοφ, Διευθυντή του Ινστιτούτου Παστέρ στο Παρίσι και βραβευμένο με βραβείο Νόμπελ το 1908. Οι έρευνες του Μέτσνικοφ πάνω στο πρόβλημα του πρώιμου γήρατος των ανθρώπων, οδηγήθηκε σε μια εξαιρετική ανακάλυψη: μελετώντας τον τρόπο ζωής και διατροφής των Βουλγάρων διαπίστωσε ότι, αν και ήταν από τους φτωχότερους λαούς, ο μέσος όρος ζωής τους ήταν γύρω στα 87 χρόνια (έναντι 48 στις ΗΠΑ). Οι παρατηρήσεις του Μέτσνικοφ τον οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι η ρωμαλεότητα και μακροβιότητά τους οφειλόταν στο γιαούρτι.

Διατροφική αξία

Το γιαούρτι διαθέτει όλα τα θρεπτικά συστατικά του γάλακτος: πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπαρά, ασβέστιο, φώσφορο, μέταλλα και ιχνοστοιχεία και βιταμίνες Α και του συμπλέγματος Β. Είναι τροφή που αφομοιώνεται εύκολα, βοηθά στην καλύτερη λειτουργία των εντέρων, διευκολύνει την πέψη σε άτομα που έχουν δυσκολία απορρόφησης ασβεστίου, δυναμώνει τα εύθραυστα οστά των ηλικιωμένων και συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας χαρίζοντας μακροζωία.

Στην πραγματικότητα, το γιαούρτι είναι το αποτέλεσμα της δράσης ζωντανών μικροοργανισμών, οι οποίοι έχουν την ικανότητα να μεταβάλλουν το περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύσσονται- στη συγκεκριμένη περίπτωση το γάλα- σε ένα άλλο προϊόν με δικές του χαρακτηριστικές ιδιότητες.

Οι γαλακτικοί μικροοργανισμοί που υπάρχουν στο γιαούρτι είναι κυρίως υπεύθυνοι για τη μετατροπή της λακτόζης σε γαλακτικό οξύ δίνοντας στο γάλα πηχτή υφή με υπόξινη γεύση. Επίσης, κάνει τα λιπαρά του γάλακτος πιο εύπεπτα και εξουδετερώνει τα παθογόνα μικρόβια του γαστρεντερικού συστήματος.

Γιατί είναι καλύτερα ανεκτό από το γάλα;

Στο γιαούρτι οι υδατάνθρακες του γάλακτος (λακτόζη) ζυμώνονται (δίνουν το γαλακτικό οξύ, που ευθύνεται και για τη χαρακτηριστική υπόξινη γεύση του γιαουρτιού) και έτσι, ως προϊόν ζύμωσης, το γιαούρτι είναι πιο εύπεπτο. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο οι άνθρωποι που έχουν δυσανεξία στη λακτόζη (δεν ανέχονται το γάλα) τις περισσότερες φορές μπορούν να καταναλώσουν ευκολότερα το γιαούρτι και να μη στερηθούν έτσι το ασβέστιο που είναι απαραίτητο για τον οργανισμό.

Ποια είναι τα είδη του;

Ανάλογα με το είδος του γάλακτος από το οποίο είναι φτιαγμένο, το γιαούρτι διακρίνεται σε αγελαδινό (που είναι και το πιο συνηθισμένο πλέον), πρόβειο και κατσικίσιο. Στην Αίγυπτο και την Ινδία, πάντως, το φτιάχνουν από γάλα βούβαλου. Επίσης, ανάλογα με τον τρόπο επεξεργασίας του χωρίζεται σε:

• Παραδοσιακό, είτε αγελαδινό είτε πρόβειο. Έχει πέτσα και είναι πλήρες σε λιπαρά (4% έως 7%).
• Στραγγιστό, που είναι συνήθως αγελαδινό. Λέγεται έτσι γιατί στραγγίζεται το γιαούρτι και αποβάλλεται ο ορός του γάλακτος με αποτέλεσμα να γίνεται πιο πηκτό. Μπορεί να έχει διάφορα λιπαρά (ακόμα και 10% όταν έχει προστεθεί και ανθόγαλα).
• Set (συνεκτικό) ή stirred (αναμεμιγμένο), που είναι κυρίως αγελαδινό. Περιέχει αρκετό νερό και είναι πιο «ελαφρύ» σε λιπαρά από το πλήρες (0% έως 4%).
• Eπιδόρπια γιαουρτιού (περιέχουν και διάφορα άλλα συστατικά όπως σοκολάτα, φρούτα, μπισκότα κ.λπ.), τα βρεφικά και παιδικά γιαούρτια, τα εμπλουτισμένα γιαούρτια (π.χ. με βιταμίνες, σίδηρο) και το ξινόγαλα.

Τι είναι το επιδόρπιο γιαουρτιού;

Ως επιδόρπιο γιαουρτιού χαρακτηρίζεται το γιαούρτι στο οποίο έχουν προστεθεί κι άλλα συστατικά εκτός από γάλα και μαγιά όπως είναι: γλυκαντικές ουσίες, ζάχαρη, σιρόπι γλυκόζης ή φρουκτόζης, φρούτα, ζελατίνη ή και διάφορες χρωστικές ουσίες που το καθιστούν γευστικότερο και πιο ελκυστικό. Η θρεπτική του αξία είναι ελαφρώς μικρότερη σε σχέση με το «ζωντανό» γιαούρτι.

Έχουν όλα τα γιαούρτια προβιοτικά;

Σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, «προβιοτικά (probiotics) είναι τα ζωντανά μικρόβια που όταν καταναλωθούν σε επαρκή ποσότητα, έχουν οφέλη για την υγεία και για την αντιμετώπιση ορισμένων παθήσεων». Γενικά, τα προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως είναι το γιαούρτι και το ξινόγαλα, περιέχουν τέτοια καλά ζωντανά μικρόβια. Τα τελευταία χρόνια η βιομηχανία δημιούργησε προβιοτικά  προϊόντα στα οποία προσέθεσε (στους ήδη υπάρχοντες «καλούς» μικροοργανισμούς) μεγαλύτερο ποσοστό ζωντανών μικροβίων, ώστε να αυξάνεται η ωφελιμότητά τους. Έτσι, υπάρχει στην αγορά και η κατηγορία των γιαουρτιών που είναι εμπλουτισμένα με προβιοτική καλλιέργεια.

Γιαούρτι με πέτσα ή χωρίς;

Αν μπορείτε να προμηθευτείτε παραδοσιακό γιαούρτι με πέτσα (το οποίο έχει πήξει μόνο με την πυτιά), τότε προτιμήστε το, γιατί είναι αγνό και φυσικό προϊόν. Tο γιαούρτι με πέτσα του εμπορίου, ωστόσο, είναι αποτέλεσμα  βιομηχανικής επεξεργασίας. H πέτσα σχηματίζεται όταν το γάλα δεν είναι ομογενοποιημένο. Aυτό σημαίνει ότι το λίπος δεν διαχέεται στο γάλα αλλά συγκεντρώνεται στην επιφάνεια. Ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στο αγελαδινό γιαούρτι με πέτσα και χωρίς πέτσα δεν υπάρχει, εκτός και αν έχει γίνει προσθήκη πρόβειου γάλακτος (πιο πλούσιο σε λιπαρά) ώστε να είναι πιο παχιά η πέτσα. H μόνη διαφορά ανάμεσα στους δύο τύπους γιαουρτιού είναι ότι στο γιαούρτι με πέτσα το λίπος είναι συγκεντρωμένο στην πέτσα, οπότε αφαιρώντας τη γλιτώνετε θερμίδες.

Υγιεινές προτάσεις

• Μπορούμε να καταναλώσουμε το γιαούρτι ως σνακ στο δεκατιανό ή στο απογευματινό με φρούτα, μέλι, ξηρούς καρπούς ή ως πρωινό γεύμα με κουάκερ, μέλι και ξηρούς καρπούς
• Να αντικαταστήσουμε με αυτό βλαβερά και παχυντικά τρόφιμα όπως μαγιονέζες
• Μια πολύ καλή πρόταση για ένα πλήρες γεύμα με μεγάλη διατροφική αξία παραμένει το γιαούρτι με ρύζι
• Μπορούμε να το καταναλώσουμε και σαν μικρό γεύμα προ ύπνου για να διατηρήσουμε τα επίπεδα γλυκόζης σταθερά, ώστε την επόμενη μέρα να μην πεινάμε
• Να το χρησιμοποιήσουμε σε σαλάτες π.χ. με παντζάρια

Smoothie με αμύγδαλα, μήλο, μπανάνα

Υλικά

• 5 ωμά αμύγδαλα
• ένα κόκκινο μήλο
• μια μπανάνα
• 3/4 του φλιτζανιού άπαχο στραγγιστό γιαούρτι
• μισή κούπα γάλα χωρίς λιπαρά
• λίγη κανέλα για το πασπάλισμα

Προετοιμασία:
Βάζεις τα υλικά στο μπλέντερ. Αν δεν έχεις μπλέντερ, τα χτυπάς στο μούλτι, κόβοντας πρώτα την μπανάνα και το μήλο σε κομμάτια για να χωρέσουν. Μέσα σε 30 δευτερόλεπτα θα έχεις το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αν θέλεις, προσθέτεις και πάγο.

Επιστημονικές μελέτες πρόσφατα απέδειξαν ότι μπορούμε να χάσουμε μέχρι και 61% περισσότερο λίπος γενικά, και 81% περισσότερο κοιλιακό λίπος προσθέτοντας το γιαούρτι στο καθημερινό πρόγραμμα διατροφής μας. Ποιο όμως είναι το καλύτερο γιαούρτι για το σκοπό αυτό; Μα φυσικά το ελληνικό στραγγιστό γιαούρτι, καθώς η πρωτεΐνη και το ασβέστιο που περιέχει μπορούν να επιφέρουν θεαματικά αποτελέσματα στην απώλεια βάρους.

Πηγή: NaturaNrg #71